Fizika,2 qism 20

Vinning siljish qînuni. Yuqorida ko‘rdikki, temperatura îrtishi

bilàn  chiziqlàr  to‘lqin  uzunligining  kichik  qiymàtlàri  tîmîngà

siljiydi, ya’ni l

max

 kàmàyadi. Ushbu siljishni nåmis fizigi V.Vin

quyidàgi  siljish  qînuni  orqali  ifîdàlàgan.

Eng kàttà to‘lqin uzunligi l

max

 qîrà jismning temperaturasigà

tåskàri  prîpîrsiînàl:

l

=

max

c

T

.                       (20.8)

Bu  qînun  Vinning  siljish  qînuni  dåb  ataladi.  Vin  dîimiysi

c = 2,898 × 10

-3

 m × K. Qizdirilgàn jism sîviy bîshlàgàndà ko‘prîq

to‘lqin uzunligi kàttà bo‘lgàn nurlànish chiqàrishi Vinning siljish

qînuni yordàmidà tushuntirilàdi. Ìàsàlàn, îq ràngli qizdirilgàn

måtàll  sîviy  bîshlàgàndà  qizil  tusgà  kiràdi.

Shuni  tà’kidlàsh  lîzimki,  gàrchi  empirik  ràvishdà  tîpilgàn

Ståfàn–Bîlsmàn  và  Vin  qînunlàri  issiqlik  nurlànishidà  muhim

rîl  o‘ynàgàn  bo‘lsà-dà,  ulàr  õususiy  hîllarniginà  ifîdàlàshlàri

mumkin. Bîshqàchà àytgàndà, Ståfàn–Bîlsmàn qînuni 36- ràsmdà

kåltirilgàn  và  tàjribà  nàtijàlàri  àsîsidà  chizilgàn  bîg‘lànishning

kichik  to‘lqin  uzunlikli  qismini  tushuntirà  îlsà,  Vin  qînuni

kàttà  to‘lqin  uzunlikli  qismi  bilàn  mîs  kålàdi.  Òo‘lqin

uzunliklàrining o‘rtà qiymàtlàrigà mîs kåluvchi tàjribà nàtijàlàrini

esà  hàr  ikkàlà  qînun  hàm  tushuntirib  bårà  îlmàydi.

O

r

l

, T

l

max

temp

era

tura

o‘

sa

di