Fizikadan masalalar yechish texnologiyalari 1-mavzu. Nuqta kinematikasi, Qattiq jism kinematikasiga doir masalalar yechish

Agar jism bir vaqtda bir necha harakatda ishtirok etsa (masalan oqim bo’ylab yoki oqimga ko’ndalang suzish), natijaviy tezlik vektori,tashkil etuvchi harakatlar tezlik vektorlarining geometrik yig’indisi sifatida topiladi:

Xususiy xolda jism o’zaro α burchak tashkil etgan ikkita to’g’ri chiziqlarning tezliklari orasiga qurilgan parallelogram diagonali sifatida topiladi (4-rasm)

O’rtacha tezlik

O’rtacha tezlik deb umumiy bosib o’tilgan yo’lning umumiy vaqtga nisbstiga aytiladi

Agar jism to’g’ri chiziqli harakatda S₁ yo’lni t₁ vaqtda, S₂ yo’lni t₂ vaqtda, S₃ yo’lni t3 vaqtda va hokazo Sn yo’lni t_n vaqtda, bosib o’tsa o’rtacha tezlik quyidagicha bo’ladi (5-rasm)

Agar jism υ ₁tezlik bilan t₁ vaqt, υ ₂ tezlik bilan t₂ vaqt va hokazo υ _n tezlik bilan t_n vaqt harakatlansa o’rtacha tezlik quyidagicha topiladi:

Agar jism S₁ yo’lni υ ₁ tezlik bilan S₂ yo’lni υ ₂ tezlik bilan va xokazo S_n yo’lni υ_n tezlik bilan o’tsa o’rtacha tezlik quyidagicha topiladi

Agar jism yo’lning dastlabki yarmini ₁ tezlik bilan, qolgan yarmini ₂ tezlik bilan o’tsa butun harakat vaqtidagi o’rtacha tezlik quyidagicha:

Agar jism umumiy vaqtning dastlabki yarmini ₁ tezlik bilan ikkinchi yarmini ₂ tezlik bilan o’tsa butun harakat davomidagi o’rtacha tezlik

Agar jism butun yo’lning dastlabki 1/3 qismini ₁ tezlik bilan, qolgan 2/3 qismini ₂ tezlik bilan o’tsa butun yo’l davomidagi o’rtacha tezlik quyidagicha