Absolyut elastik urilish:
Urilishdan avvalgi va keyingi to’liq mexanik energiya va to’liq impuls saqlanadigan urilish absalyut elastik urilish deyiladi (15-rasm).
15-rasm
Agar m massali shar 1 tezlik bilan m2 massali 2 tezlikka ega sharning izidan yetib olib markaziy elastik urilsa u holda har bir sharning tezliklari quyidagicha (15 rasm)
Absolyut noelastik urilish
To’qnashuvdan keyin bitta tezlik bilan harakati davom etadigan urilish absalyut noelastik urilish deyiladi (16-rasm)
Agar ikkita shar ham bir tarafga harakatlanayotgan bo’lsa (harakatlanayotgan bo’lsa (1>0; 2<0):
Agar ikkinchi shar to’xtab turgan bo’lsa (2=0)
Agar 1 – shar OX o’q bo’yicha (1>0), 2 – shar esa teskari yo’nalishda (2<0) harakatlanayotgan bo’lsa va P1>P2 ,bo’lsa
Agar m1 massali shar m2 massali shardan itarilib 1 tezlik olsa u holda 2-shar tezligi quyidagicha
16-rasm
TABIATDAGI KUChLAR
Jismni yerga tortuvchi kuch og’irlik kuchi deyiladi
Jismning og’irligi deb, jismning tayanch yoki osmaga beradigan ta’sir kuchiga aytiladi.
a tezlanish bilan tepaga qarab tezlashayotgan yoki pastga qarab sekinlashayotgan jismning og’irligi quyidagicha:
a tezlanish bilan tepaga qarab sektinlashayotgan yoki pastga qarab tezlashayotgan jismning og’irligi quyidagicha:
Agar avtomobil radiusi R bo’lgan qavariq va botiq ko’prikdan tezlik bilan o’tsa ko’prik o’rtasida uning og’irligi quyidagicha:
Agar jism R radiusli aylana bo’ylab tezlik bilan harakatlansa markazdan qochuvchi kuch quyidagicha
ENERGIYaNING SAQLANISh QONUNI
Energiya bordan yo’q bo’lmaydi yo’qdin bor bo’lmaydi faqat bir turdan boshqasiga aylanadi.
Ishqalanishni xisobga olmasa to’la mexanik energiya ham saqlanadi buni erkin tushayotgan jism va tebranuvchi prujina misolida olamiz
Do'stlaringiz bilan baham: |