Fizikaviy kimyo fanidan tashish sonlarini aniqlash mavzusida yozgan

Ba’zi elektrolitlar eritmalarining 18
0
S dagi solishtirma elektr o‘tkazuvchanligi 
(
𝛀
-1
sm
-1
) 
2 - jadval 
Eritmaning solishtirma elektr o‘tkazuvchanligi eritmadagi ionlar 
konsentratsiyasiga bog‘liq. Ionlarning konsentratsiyasi qanchalik yuqori va ularning 
absolyut tezligi qancha katta bo‘lsa, solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik shuncha 
yuqori bo‘ladi. 
Solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik konsentratsiya ortishi bilan ma’lum 
maksimum qiymatga qadar ko‘payib boradi, shundan keyin ionlar orasidagi o‘rtacha 
masofa kamayishi bidan ionlararo ta’sir kuchlari ortganligidan ionlarning 
harakatchanligi kamayishi sababli solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik ham kamaya 
Eritma 
konsentra-
siyasi 
KCl 
NaOH 
H
2
SO
4
NaCl 
5 
10 
15 
6,9
*
10
-2 
0,14 
0,20 
0,19 
0,31 
- 
0,21 
0,39 
0,54 
6,7
*
10
-2 
0,12 
0,16 

---

21 
boshlaydi. Bundan tashqari konsentratsiya ortishi bilan elektrolitning dissotsilanish 
darajasi kamayadi. Shu sababli, elektr o‘tkazuvanlikni o‘rganish uchun ekvivelent 
elektr o‘tkazuvchanlik (

) tushunchasidan foydalaniladi. U berilgan eritmada eritma 
g-evk elektrolitdan hosil bo‘lgan ionlarning o‘tkazuvchanligini ko‘rsatadi hamda 
quyidagicha ifodalanadi: 

= 1000
x/S 
bunda, x - solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik, S - eritmaning g=ekv/l da ifodalangan 
konsentratsiyasi. 
Demak, ekvivalent elektr o‘tkazuvchanlik elektrodlar orasidagi masofa eritma 
sm bo‘lganda, tarkibida eritma g-ekv erigan modda bor eritmaning elektr 
o‘tkazuvchanligidir. Ekvivalent elektr o‘tkazuvchanlik sm
2
Ω
-1
/g-ekvda ifodalanadi.