Fizikaviy kimyo fanidan tashish sonlarini aniqlash mavzusida yozgan


Download 1.01 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/14
Sana23.11.2023
Hajmi1.01 Mb.
#1796349
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14
Bog'liq
Odilova Ozoda Fizikaviy kimyo kurs isshiiii

 


19 
Ionlarning 18
0
S dagi absolyut tezliklari (sm/s hisobida) 
1- jadval 
Kation 
Tezligi 
Anion 
Tezligi 
N
+
NH
4
+
K
+
Ag
+
Na
+
0,003620 
0,000760 
0,000762 
0,000642 
0,000520 
OH- 
Br- 
I- 
Cl- 
NO
3

0,002050 
0,000812 
0,000796 
0,000791 
0,000740 
Moddalarning tashqi elektr maydon ta’sirida elektr tokini o‘tkazish hususiyati 
elektr o‘tkazuvchanlik deyiladi. Eritmalarning elektr o‘tkazuvchanligi elektrolitik 
dissotsilanish natijasida eritmada paydo bo‘ladigan ionlar tufaylidir. Eritmalarda 
elektr zaryadini tashuvchilar ionlar bo‘lgani sababli ham eritmaning elektr 
o‘tkazuvchanligi ionlarning konsentratsiyasiga ham to‘g‘ri proporsional bo‘ladi. 
Konsentratsiya o‘zgarmas bo‘lganda esa elektr o‘tkazuvchanlik ionlarning 
harakatlanish tezligiga to‘g‘ri proporsional bo‘ladi. Elektr o‘tkazuvchanlik vaqt 
birligi ichida elektrolit orqali o‘tgan elektr miqdori (kulonlar) bilan o‘lchanadi. 
Elektr o‘tkazuvchanlik qarshilikka teskari kattalik bo‘lgani uchun quyidagicha 
yoziladi: 
1
1
L
R

 
Qarshilik o‘tkazuvchining uzunligi l ga to‘g‘ri va ko‘ndalang kesimi s ga teng 
proporsional bo‘ladi: 
l
R
s


(1) 
bunda: R - solishtirma qarshilik, ya’ni uzunligi eritma sm, ko‘ndalang kesimi eritma 
sm
2
bo‘lgan o‘tkazgichning qarshiligi. (1) formulaga R ning qiymatini qo‘ysak: 


20 
s
L
l


Solishtirma qarshilikka teskari qiymat 1/r solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik 
deyiladi. Solishtirma elektr o‘tkazuvchanlik eritma kub santimetr eritmaning lektr 
o‘tkazuvchanligi bo‘lib, Ω
-1
sm
-1
birlikda o‘lchanadi. 
Quyidagi 2-jadvalda ba’zi elektrolitlar eritmalarining solishtirma elektr 
o‘tkazuvchanlik qiymatlari keltirilgan. Ionlarning harakatlanish tezligi ularning 
tabiatiga hamda kuchlanganligiga, konsentratsiyaga, temperaturaga muhitning 
qovushqoqligiga va boshqalarga bog‘liq bo‘ladi. Ionlarning xarakatlanish tezligi 
odatda juda kichik, hamda molekulalarning gazlardagi xarakatlanish tezligi bir 
necha marta kichik bo‘ladi. Bunga sabab shuki, ionlarning muayyan yo‘nalishdagi 
harakatlanish tezligiga muhit, erituvchining molekulalari katta qarshilik ko‘rsatadi. 
Konsentratsiya o‘zgarmas bo‘lganda esa elektr o‘tkazuvchanlik ionlarning 
harakatlanish tezligiga to‘g‘ri proporsional bo‘ladi. 

Download 1.01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling