Fiziologiya fanidan davolash ishi, pediatriya, tibbiy profilaktika, tibbiy biologiya va stomatologiya fakultetlari studentlari uchun yozma-og’zaki so’rov nazorat savollari
Qo’zg’aluvchan to’qimalarda ta’sir etish qonun- ta’sirlash qonuni
Download 1.86 Mb. Pdf ko'rish
|
Fiziologiya javoblari Mahmud Yazdanov unlocked
|
26. Qo’zg’aluvchan to’qimalarda ta’sir etish qonun- ta’sirlash qonuni;
Boʼsaga kuchi. Qoʼzgʼaluvchan toʼqimaga taʼsir etib, unda harakat potentsialini yuzaga chiqarish uchun zarur boʼlgan eng kam taʼsir kuchi boʼsagʼa (taʼsir boʼsagʼasi) kuchi deb ataladi. Boʼsagʼa kuchining mutloq miqdori toʼqimalarning xossalari va fiziolotik holatiga, shuningdek taʼsir berish usullariga ham bogʼliq boʼladi. Elektr toki bilan toʼqimani taʼsirlashda ikki xil usuldan foydalaniladi: hujayra sirtidan va hujayra ichidan taʼsir etish. Birinchi usulda, ikkala elektrod hujayra sirtiga qoʼyiladi, taʼsir ettirilgan tok toʼqimaga anod sohasidan kirib, katod sahasidan chiqib ketadi, bu usulni kamchiligi shundaki; tok toʼqimada ancha tarmoqlanadi: tokning faqat bir qismigina membrana orqali oʼtadi, bir qismi esa hujayralararo boʼshliqdan oʼtadi. Shu sababli, taʼsirlanishda qoʼzgʼalish vujudga kelishi uchun haqiqatda zarur miqdordan koʼra koʼproq tok kuchi olish zarur boʼladi. Taʼsir kuchini ortib borish tikligi. Nerv yoki muskul taʼsirlanishining boʼsagʼa miqdori stimulning qancha vaqt taʼsir etishigagina emas, balki stimul kuchining ortib borish tikligiga ham bogʼliq. Taʼsir boʼsagʼasi toʼgʼri burchak Mahmud Yazdanov https://t.me/Makhmud_Yazdanov +998 33 44 12345 shaklidagi tok zarblaridan eng kam miqdorda boʼladi, bunday tok zarblari kuchining maksimal darajasi tez ortib borishi bilan farqlanadi. Toʼgʼri burchak shaklidagi tok zarblari oʼrniga chiziq yoki eksponentsial ravishda ortib boruvchi stimullar tatbiq etilsa,boʼsagʼalar kattaroq boʼlib, chiqadi, tok kuchi qancha sekin ortib borsa, boʼsagʼalar shuncha koʼproq oshib boradi. Tokning ortib borish tikligi bir qadar minimal miqdordan pastroq kamayganda tok qaysi oxirgi kuchigacha oshirilmasin, harakat potentsiali mutlaqo paydo boʼlmaydi. Buning sababi shuki, taʼsir kuchi orttirilgan vaqtda toʼqimada faol oʼzgarishlar roʼy berib ulguradi, bu oʼzgarishlar esa boʼsagʼani oshirib, qoʼzgʼalishning kelib chiqishiga toʼsqinlik qiladi. Raluvchan toʼqimaning sekin ortib boruvchi taʼsirga shunday moslashish hodisasi akkomodatsiya deb ataladi. Аkkomodatsiya tezligi qancha yuqori boʼlsa, taʼsirlovchi kuchidan mahrum boʼlmaslik uchun stimul oʼshancha tik ortib borishi mumkin. Download 1.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|