(1.2) Бу қиймат А нуқтага таъсир қилаётган босимни беради ва у гидростатик босим деб аталади. Умумий ҳолда гидростатик босим р билан ўртача гидростатик босим рўр тенг эмас. Улар бири биридан кичик миқдорга фарқ қилади. Гидростатик босим Н/м2 билан ўлчанади. Солиштирма оғирлик. - Солиштирма оғирлик.
- Суюқликнинг ҳажм бирлигига тенг миқдорининг оғирлиги унинг солиштирма оғирлиги деб аталади ва грекча ҳарфи билан белгиланади. Юқорида айтилган таърифга асосан
- бу ерда V - суюқлик ҳажми (бирилиги м3), G – оғирлиги (бирлиги Н). Солиштирма оғирликнинг ўлчов бирлиги СИ системасида
Суюқликнинг физик хоссалари
Суюқликнинг оғирлик бирлигидаги миқдорининг ҳажми солиштирма ҳажм дейилади ва ҳажмни оғирликка бўлиш йўли билан аниқланади: - Суюқликнинг оғирлик бирлигидаги миқдорининг ҳажми солиштирма ҳажм дейилади ва ҳажмни оғирликка бўлиш йўли билан аниқланади:
- Солиштирма ҳажмнинг ўлчов бирилиги СИ системасида:
Солиштирма ҳажм.
Суюқликнинг ҳажм бирлигига тўғри келган тинч холатдаги массаси унинг зичлиги деб аталади. Бу таърифга асосан - Суюқликнинг ҳажм бирлигига тўғри келган тинч холатдаги массаси унинг зичлиги деб аталади. Бу таърифга асосан
- бунда М - суюқликнинг массаси (бирлиги )
- Зичликнинг ўлчов бирлиги қуйидагича аниқланади:
Зичлик.
Бизга маълумки, зичлик иссиқлик ўзгариши билан ўзгариб боради. Бу эса ўз-ўзидан иссиқлик ўзгариши билан ҳажмнинг ўзгаришини кўрсатади. Суюқликларнинг бу хусусиятини гидравлик машиналарни ҳисоблаш ва турли масалаларни ҳал қилиш вақтида назарга олиш зарур бўлади. - Бизга маълумки, зичлик иссиқлик ўзгариши билан ўзгариб боради. Бу эса ўз-ўзидан иссиқлик ўзгариши билан ҳажмнинг ўзгаришини кўрсатади. Суюқликларнинг бу хусусиятини гидравлик машиналарни ҳисоблаш ва турли масалаларни ҳал қилиш вақтида назарга олиш зарур бўлади.
- Суюқликнинг иссиқликдан кенгайишини колбага солинган суюқликнинг қиздирилганда ҳажмни кўпайиши, суюқлик тўлдирилиб герметик ёпиб қўйилган бочка ва цистерналарнинг қуёш нурида қолганда ёрилиб кетиши, тўлдирилган идишдаги суюқликнинг сиртидан оқиб тушиши каби ходисаларда жуда кўп учратиш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |
