Fonetika “Ilm – qaytarish va takrorlash mevasidir”

Eslatma! Poliglot so‘zining ma‘nosi ―ko‟p til biluvchi‖. 
Eslatma! So‟zlarning bo‟g‟inga ajralishi bilan asos va qo‟shimchaga ajralishi ba‘zan 
teng bo‘ladi, ba‘zan teng bo‘lmaydi. Bu qoida faqat bir bo‘g‘inli so‘zlarga xos. 
Eslatma! Agar undosh bilan boshlanuvchi qo‟shimcha qo‟shilsa bo‟g‟in va asos-
qo‟shimchaga ajratish teng. Unli bilan boshlanuvchi qo‟shimcha qo‟shilsa teng emas. 
 

---

10 
Teng
So‘z +qo‘shimcha 
So‘z 
Bo‘g‘in 
Asos va qo‘shimcha 
Non + ni 
nonni 
Non-ni 
Non-ni 
Uy + ga
uyga 
Uy-ga 
Uy-ga 
Jon + ni 
jonni 
jon-ni 
jon-ni 
 
Teng emas 
So‘z +qo‘shimcha 
So‘z 
Bo‘g‘in 
Asos va qo‘shimcha 
Non + i 
noni 
no-ni 
non-i 
Uy + ing
uying 
u-ying 
uy-ing 
Jon + i 
joni 
jo-ni 
jon-ing 
OHANG VA UNING NUTQDAGI AHAMIYATI 
Og‗zaki nutq oqimi bo‗linuvchanlik xususiyatiga ega bo‗lgan tovushlar ketma-
ketligidan iborat. Bunday bo‗linuvchanlik xususiyatiga ega bo‗lgan tovushlar qatori 
segment birliklar hisoblanadi. 
Eslatma! Nutqimizda segment birliklardan tashqari ustsegment birliklar ham mavjud. 
Ular quyidagilar: Urg’u, to’xtam (pauza), nutqning emotsional bo’yoqlari(darak, so’roq, 
buyruq, his-hayajon). 
Eslatma! Sigment birlik va ustsegment birliklar nutqimizni ta‟sirchanligini ta‟minlaydi. 
URG‟U VA UNING TURLARI 
So‘z bo‘g‘inlaridan birining, gapda esa so‘zlardan birining boshqalariga nisbatan kuchliroq 
talaffuz etilishi urg‟u deyiladi. 
Eslatma! Urg’u ikkiga bo’linadi: