Fraungofer difraksiyasi
Download 0.55 Mb. Pdf ko'rish
|
opttikaaa
- Bu sahifa navigatsiya:
- Foydalanilgan adabiyotlar
|
Xulosa Xulosa qilib aytganda difraksiya deb yorug’likni to’g’ri chiziqli tarqalishini shaffof bo’lmagan to’siqlarga uchraganida og’ishiga aytiladi. Yorug’lik difraksiya to’lqinini jism (qirrasi) bilan ta’sirlashish natijasidir. Shuning uchun difraksiya to’siqlarni shakli va o’lchamiga bosiqlik bo’ladi. Optikada difraksiya to’siqlarni shakli va o’lchamiga bog’liq bo’ladi. Optikada difraksiya hodisasini kuzatish va o’rganishda difraksion panjaradan foydalaniladi. Difraksion panjara-bir hil shakldagi bir-biridan bir hil uzoqlikda joylashgan juda ko’p (1 mmda 1700 tagacha) parallel tirqishlar to’plamidan iborat bo’lgan optik asbob. Yorug‘lik difraksiyasi deb, yorug‘likning to‘g‘ri chiziq bo‘ylab tarqalish qonunidan chetlanishlar tufayli yuz beradigan hodisalarga aytiladi. Tajribalarning ko‘rsatishicha ma’lum sharoitlarda yorug‘lik soya sohasiga o‘tadi. Masalan, noshaffof ekran olib, ekranning markazida o‘lchami kichik bo‘lgan dumaloq tirqishga nuqtaviy yorug‘lik manbaidan nur tushirsak orqadagi ekranda yorug‘ va qorong‘i konsentrik halqalardan iborat difraksion manzarani kuzatish mumkin. Tirqishning diametri qancha kichik bo‘lsa difraksion manzara shuncha yaqqolroq kuzatiladi, ya’ni tirqish diametriga bog‘liq bo‘ladi. Agar to‘siq chiziqli xarakterga ega bo‘lsa (tirqish, ip, ekran cheti), unda ekran markazida parallel difraksion chiziqlar sistemasi kuzatiladi. Nyuton davrida ham difraksiya hodisasi yaxshi ma’lum bo‘lgan, lekin korpuskulyar nazariya asosida tushuntirish imkoni bo‘lmagan. Birinchi marta difraksiya hodisasini to‘lqin nuqtai nazaridan kelib chiqib sifatli tushuntirishga T.Yung muvoffaq bo‘ldi Foydalanilgan adabiyotlar: 1. I.V. Savelev. “Umumiy fizika kursi”. “O’qituvchi”, Toshkent,1976y. 2. A.S. Jdanov. “Fizika”, maxsus o’quv yurtlari uchun darslik, “O’qituvchi”, Toshkent , 1980y. 3. F.A. Korolev. “Fizika kursi” optika, atom va yadro fizikasi. “O’qituvchi”, Toshkent, 1978y. 4. Fizika II qism. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun. “O’qituvchi”, Toshkent, 2007y. Download 0.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|