Fuqarolik jamiyati qurilishida qonun ustuvorligi tamoyilining

3. Demoqratik jamiyat shakillanishida maxala va fuqarolarning o’zini o’zi

boshqarish organlari.

Fuqarolik jamiyati institutlarini yanada rivojlantirish – dolzarb vazifa. Inson va

fuqarolarning asosiy huquq va erkinliklarining tahminlanishini amalda keng va to’la ro’yobga

chiqarish maqsadida tashkil etilgan va shu yo’lda faoliyat yuritayotgan Inson huquqi bo’yicha

Oliy Majlis vakili (Ombudsman), Inson huquqlari bo’yicha milliy markaz,  “Ijtimoiy fikr”

jamoatchilik markazi, Amaldagi qonun hujjatlari monitoringi instituti kabi bir qator milliy

institutlar va tashkilotlar qatorida fuqarolik jamiyati institutlarining yanada kengroq tarkibini

yaratish alohida ahamiyat kasb etmoqda. Mamlakatimizda “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakati,

O’zbekiston xotin-qizlar qo’mitasi, “Sog’lom avlod uchun” va “Nuroniy” jamg’armalari, “Ijod”

fondi, Nodavlat notijorat tashkilotlar milliy assotsiatsiyasi va boshqa jamoat tashkilotlari

samarali faoliyat yuritmoqda. Biroq shu va shunga o’xshash fuqarolik institutlarining faoliyatini

yanada jonlantirish va rivojlantirish hozirgi kunning o’ta muhim vazifalaridan biridir. Bunday

dolzarb vazifaning bajarilishi yo’lida bir qator amaliy ishlar qilindi. Fuqarolik jamiyati

institutlarining rolini va ahamiyatini oshirishga hissa qo’shayotgan 200 dan ortiq qonun hujjatlari

qabul qilindi. Biroq bu yo’lda qilinadigan ishlar hali talaygina. CHunki bunday vazifalarning

dolzarb ahamiyat kasb etishi hech kimga sir bo’lmagani holda ularning so’zsiz ijobiy  yechimi

hayotiy zaruriyatdan o’zga narsa emas. CHunki mohiyat ehtibori bilan fuqarolik jamiyati

davlatni va uning organlari faoliyatini nazorat qiladi. SHuning uchun ham u zarurdir. Bu zarurat

---

83

Yurtimiz

taraqqiyotining

ҳozirgi

bosqichida

nodavlat

notijorat tashkilotlari

va boshqa fuqarolik

institutlari rolini yanada kuchaytirish fuqarolik jamiyatini

shakllantirish, demokratlashtirish va mamlakatimizning

jaҳon ҳamjamiyatiga integratsiyalashuvi bo’yicha o’z

oldimizga qo’ygan maqsadimizni ro’yobga chiqarishda

ҳech

bir

mubolag’asiz

ҳal

qiluvchi

omil

ekanini,

o’ylaymanki, kimgadir uqtirib o’tirishga zarurat bo’lmasa

kerak.

Islom Karimov

ma’lum asoslar mavjud bo’lgan taqdirdagina o’z hayotiy ifodasini topishi mumkin. Jamoatchilik

nazorati kasaba uyushmalari, siyosiy partiyalar, istehmolchilarning uyushmalari va shu kabilar

orqali amalga oshiriladi. Bular xalqning davlat hokimiyati bilan o’zaro muloqotini tahminlab

beruvchi “ko’prik”dir. Bunday ko’prikning mavjud bo’lishi va uning yaxshi taraqqiy etishi

demokratik, huquqiy davlat qurishni maqsad qilgan jamiyat uchun juda muhim vazifa, chunki

xalqning davlat hokimiyati bilan o’zaro muloqotining yo’lga qo’yilishi demokratiya uchun

asosiy omil hisoblanadi. Lekin bunday muloqotning yo’lga qo’yilishi ancha qiyin masala. Bu

borada davlatning ham, jamoatchilikning ham faolligi zarur. Mamlakatimiz rahbarining ilgari

surgan takliflari ana shunday zaruriyatning davlat tomonidan amalga oshirilayotgan hayotiy

ifodalaridan biridir.

Mamlakatimiz Prezidenti ilgari surgan takliflardan biri – bu “Ijtimoiy sheriklik