Fuqarolik qonunchiligi. Tadbirkorlik / Majburiyat huquqi. Majburiyatlarning alohida turlari] 3-kichik bo‘lim

928-modda. Bosh polis bo‘yicha sug‘urtalash
Bir turdagi mol-mulk (tovarlar, yuklar va hokazoning) turli turkumlarini muayyan muddat davomida bir xildagi shartlarda muntazam sug‘urtalash sug‘urta qildiruvchining sug‘urtalovchi bilan kelishuviga binoan bitta sug‘urta shartnomasi –– bosh polis asosida amalga oshirilishi mumkin.
Sug‘urta qildiruvchi bosh polisning ta’sir doirasida bo‘ladigan mol-mulkning har bir turkumi to‘g‘risida sug‘urtalovchiga bunday polisda shartlashilgan ma’lumotlarni unda nazarda tutilgan muddatda, agar muddat nazarda tutilmagan bo‘lsa — ular olinganidan keyin darhol xabar qilishi shart. Agar hatto bunday ma’lumotlarni olish paytigacha sug‘urtalovchi to‘lashi lozim bo‘lgan zarar ko‘rish ehtimoli o‘tib ketgan bo‘lsa ham, sug‘urta qildiruvchi bu majburiyatdan ozod bo‘lmaydi.
Sug‘urta qildiruvchining talabiga binoan sug‘urtalovchi bosh polisning ta’sir doirasida bo‘ladigan mol-mulkning alohida turkumlari bo‘yicha sug‘urta polislarini berishi shart.
Sug‘urta polisining mazmuni bosh polisga nomuvofiq bo‘lgan taqdirda, sug‘urta polisi afzal ko‘riladi.
929-modda. Sug‘urta shartnomasining muhim shartlari
Mulkiy sug‘urta shartnomasi tuzishda sug‘urta qildiruvchi bilan sug‘urtalovchi o‘rtasida quyidagilar to‘g‘risida kelishuvga erishilishi lozim:
sug‘urta obyekti bo‘lgan muayyan mol-mulk yoxud boshqa mulkiy manfaat to‘g‘risida;
yuz berishi ehtimol tutilib sug‘urta amalga oshirilayotgan voqea (sug‘urta hodisasi)ning xususiyati to‘g‘risida;
sug‘urta puli miqdori to‘g‘risida;
sug‘urta tovoni miqdorini aniqlash tartibi to‘g‘risida, agar shartnomada uni sug‘urta pulidan oz miqdorda to‘lash mumkinligi nazarda tutilgan bo‘lsa;
sug‘urta mukofotining miqdori va uni to‘lash muddati (muddatlari) to‘g‘risida;
shartnomaning amal qilish muddati to‘g‘risida.
Shaxsiy sug‘urta shartnomasi tuzishda sug‘urta qildiruvchi bilan sug‘urtalovchi o‘rtasida quyidagilar to‘g‘risida kelishuvga erishilishi lozim:
sug‘urtalangan shaxs to‘g‘risida;
sug‘urtalangan shaxs hayotida yuz berishi ehtimol tutilib sug‘urta amalga oshirilayotgan voqea (sug‘urta hodisasi)ning xususiyati to‘g‘risida;
sug‘urta puli miqdori to‘g‘risida;
sug‘urta mukofotining miqdori va uni to‘lash muddati (muddatlari) to‘g‘risida;
shartnomaning amal qilish muddati to‘g‘risida.
Oldingi tahrirga qarang.
Taraflarning kelishuviga binoan shartnomaga boshqa shartlar ham kiritilishi mumkin. Agar sug‘urta shartnomasi sug‘urta qildiruvchi, sug‘urtalangan shaxs yoki naf oluvchi hisoblangan fuqaroning ahvolini qonunchilikda belgilangan qoidalarga nisbatan yomonlashtiradigan shartlarni o‘z ichiga olsa, shartnomaning ana shu shartlari o‘rniga qonunchilikning tegishli qoidalari qo‘llaniladi.
(929-moddaning uchinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)