G. A. Ergasheva Kichik yoshdagi bolalarni

130 
Education and innovative research 2021 y. №2
TALIM TIZIMIDA JISMONIY MADANIYAT FANINING 
O‘RNI VA VAZIFALARI
A. A. Jo‘rayev,
Navoi davlat pedagogika instituti, Jismoniy madaniyat fakulteti, 
Jismoniy madaniyat kafedrasi v.b dotsenti
Annotatsiya. Maqolada jismoniy madaniyat fanining talim tizimidagi o‘rni 
va ahamiyati, uni o‘qitish orqali shaxsni nafaqat jismoniy jihatdan balkim har 
tomonlama barkamol etib tarbiyalashga yunaltirilgan funksiyalarini yoritib 
berishga e’tibor qaratilgan. 
Kalit so‘zlar: jismoniy madaniyat, talim tizimi, talim turi, fan, ukitish, 
jamiyat, shaxs, barkamol inson, tarbiya, umuminsoniy goyalar.
РОЛЬ И ЗАДАЧИ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ В 
СИСТЕМЕ ОБРАЗОВАНИЯ
А. А. Джураев,
доцент кафедры Физической культуры. Факультет Физической 
культуры. Навоийский государственный педагогический институт
Аннотация. В статье акцентируется внимание на роли и значении 
физической культуры в системе образования, ее функциях, направленных 
на воспитание личности не только физически, но и комплексно.
Ключевые слова: физическая культура, система образования, тип 
образования, наука, обучение, общество, личность, гармоничный 
человек, воспитание, общечеловеческие идеи.
THE ROLE AND TASKS OF PHYSICAL CULTURE IN 
THE EDUCATION SYSTEM
A. A. Djuraev,Navoi State Pedagogical Institute, Faculty of Physical 
Culture, Department of Physical Culture, Associate Professor.
Annotation. The article focuses on the role and significance of physical 
culture in the education system, its functions, aimed at educating the 
individual not only physically, but also in a complex manner.
Key words: physical culture, education system, type of education, 
science, training, society, personality, harmonious person, upbringing, 
universal ideas.

---

Образование и инновационные исследования (2021 год №2)
ISSN 2181-1717 (E)
http://interscience.uz 
131
Tarixan hamma davrlarda xam jamiyatda talim –tarbiya masalasi 
eng dolzarb masala bo‘lgan. Chunki jamiyat azolarining talim–tarbiya 
ko‘rganligi jamiyatning o‘z davridagi butun bir movjudligini yani uning 
taraqqiyotini, turmush farovonligini, marifati va manaviyatini, iqtisodiy 
barqarorligini,jamiyat azolarining o‘zaro hamkorligini, dunyoda tinchlikni 
saqlashni, inson omiliga bog‘liq bo‘lmagan turli muommolarni birgalikda 
yechimini topishni hal etuvchi kuchi bo‘lib hisoblanadi. 
Shunday beqiyos tizimning tarkibiy qismi bo‘lgan jismoniy madaniyat 
jamiyat azolarining har tomonlama barkamolligini va faolligini taminlashda 
o‘ziga xos xizmat qiladi. Buni inobatga olgan holda mamlakatimizda 
jismoniy madaniyatga alohida etibor qaratilmoqda. Talim tizimida jismoniy 
madaniyat o‘quv fani sifatida o‘qitiladi va bu fanning o‘ziga xos maqsad 
vazifalari bor. Jismoniy madaniyat fanining maqsadi etib shaxsni jismoniy 
kamolotga erishtirish, har tomonlama barkamol etib tarbiyalash, ularni 
xuquqiy demokratik davlatning faol ishtirokchilariga, ijodiy mehnat qilishga 
va Vatan mudoofasiga tayyorlashdan iborat deb belgilangan. 
Bu maqsadga erishish uchun albatta jismoniy madaniyat fanini tarmoqlarga 
bo‘lib o‘rganish, ilmiy tadqiq etish natijasidagi olingan malumotlarni 
amaliyotga joriy etish va o‘quvchilarga o‘qitish orqali erishiladi. Shu orqali 
jamiyat azolarining jismoniy madaniyatga doir bilim ko‘nikma va malakalari 
rivojlanib boradi. 
2020-yilning 24- yanvarida O’zbekiston Respublikasi prezidentining 
“O’zbekiston Republikasida jismoniy tarbiya va sportni yanada 
takomillashtirish va ommalashtirish to‘g‘risida”gi (1) Farmoni qabul qilindi. 
Ushbu farmoning asosiy maqsadi etib mamlakatda yuksak madaniyatga ega 
bo‘lgan har tomonlama yetuk hamda jismonan sog‘lom insonni shakllantirish 
maqsadida aholining jismoniy tarbiya va sport sohasidagi malaka va 
bilimlarini orttirishga karatilgan ustuvor yo‘nalishlarini belgilash, iqtidorli 
sportchilarni tanlab olish jarayoniga innovatsion shakl va usullarni joriy etish 
belgilangan. Farmonga ko‘ra talim tizimining barcha bo‘g‘inlarida sport 
inshootlarini ko‘paytirish, o‘quvchi va talabalar orasida muntazam ravishda 
turli sport musoboqalarini tashkil etish va o‘tkazishni takomillashtirish orqali 
jismoniy madaniyatni ommalashtirish masalasi qo‘yilgan. Bu o‘z o‘zidan 
talim tizimi jismoniy madaniyatini takomillashtirishning huquqiy assoslarini 
va imkoniyatlarini oshganligidan shuningdek soha mutasaddilariga nisbatan 
talablarning oshganligidan dalolat beradi. Ushbu ufarmon mazmunidan 
ko‘rinib turibdiki, O’zbekistonda barcha sohalardagi kabi jismoniy 
madaniyatda ham demokratik yondoshuv va umuminsoniy qadriyatlarga 
asoslangan g‘oyalar ilgari surilgan.
Jismoniy tarbiya, badan tarbiya – sog‘liqni mustahkamlashga, odam 
organizmini uyg‘un ravishda rivojlantirishga qaratilgan umumiy tarbiyaning 

---