G. I. Ishmuradova, G. M. Mirzayeva

1.Qotishmalar  haqida  ma’lumot.  Temirning-uglerod 

qotishmasi  tushunchasi.  Qotishma  turlari:  mexanik  aralashma 

qattiq  eritma  va  kimyoviy  birikma.  Po‘lat  va  cho‘yanni  tashkil 

etuvchilar.  Temir-sementit  diagrammasi  va  uni  tahlili.  Labora-

toriya ishi № 2. Po‘lat va cho‘yan mikrostrukturasini mikroskopda 

tayyor shlif bo‘yicha o‘rganish. 

2.  Po‘latlarni  termik  ishlash.  Termik  ishlashning 

mohiyati.  Termik  ishlashda  metallarni  strukturasi  va  xossalarini 

o‘zgarishi. Austenitni har xil tezlikda sovitganda hosil bo‘ladigan 

strukturalar.  “Temir  sementet”  diagrammasi  bo‘yicha  qizdirish 

temperaturasini 

aniqlash.Termik 

ishlashni 

asosiy 

turlari: 

yumshatish,  normallash,  toblash  va  bo‘shatish.  Toblash  texno-

logiyasi,  sovituvchi  muhit.  Toblash  vaqtida  hosil  bo‘ladigan 

nuqsonlar.  Bo‘shatishni  mohiyati,  turlari.  Laboratoriya  ishi  №  3. 

Po‘latlarni toblash va bo‘shatish. Po‘latga kimyoviy termik ishlov 

berish.  Qattiq  qotishmalar.  Kimyoviy-termik  ishlov  berish 

mohiyati  asosiy  turlari.  Sementitlash.  Sementitlashdan  maqsad. 

Karbyurator  yordamida  sementetlash.  Nitrotsementatsiya.  Gaz 

sementitlashni  afzalligi,  kamchiligi,  po‘latni  azotlash,  azotlash 

jarayoni,  azotlangan  qavatini  tuzilishi  va  xossalari.  Po‘latni 

sianlash.  Sianalashni  afzallik  va  kamchilik  tomonlari.  Diffuzion 

metallash  to‘g‘risida  tushuncha.  Kimyoviy-termik  ishlashda 

texnika  xavfsizligi.  Legirlangan  po‘latni  legirlovchi  elementlarni 

po‘latning  xossasiga  ta’siri.  Legirlangan  po‘latlarni  kimyoviy 

tarkibi  mikrostrukturasi  va  vazifasiga  ko‘ra  turlari.  Legirlangan 

po‘latni markalari. Avtomabilshunoslikda ishlatilishi. Legirlangan 

avtomabilshunoslik  po‘lat  markalari.Tezkesar  po‘latlar.  Qattiq 

qotishmalarni olinishi. Metallokremik qattiq  qotishmalarni tarkibi, 

xossasi va markalari. Ishlatish sohasi. Quyma qattiq qotishmalarni 

ta’riflash.