G qarshiboyeva, J. Majidov

 

---

110 
 
«UDO» metodikasi bo‘yicha tahminiy  
ko‘rinish rasmi haqida so‘rov «Uy» rasmi 
 
1.  Bu kimning uyi? Sening uyingmi yoki kimnikidir? 
2.  Bu uyda kim yashaydi? 
3.  Bu uy g‘ishtli, yog‘ochli yoki yana qanday? 
4.  Bu uy qayerda joylashgan? 
5.  Sen bu uyda yashashni xohlaysanmi? 
6.  Sen bilan birga bu uyda kim yashaydi? 
 
«Daraxt» rasmi 
1.  Bu qanaqa daraxt? 
2.  By daraxt qayerda o‘sadi? 
3.  U qurib qolmaganmi? 
4.  Bunday daraxtlarni sen qayerda ko‘rgansan? 
5.  Bu daraxt kattami yoki kichikmi? 
 
«Odam»rasmi 
1. Bu erkak kishi kim? 
2. Bu odam necha yoshda? 
3. Bu odam mehribon yoki badjaxlmi? 
4. Sen bu odam bilan tanishmisan? 
5. Sen u bilan do‘stlashishni xohlaysanmi? 
Agar psixologning maqsadi bolaning nutq, rivojlanishini tashxis 
qilish bo‘lsa, uni quyidagi belgilar to‘plami sxemasi bo‘yicha amalga 
oshirishi  mumkin,  ular  (har  qanday  boshqa  so‘rovnomalarni 
qo‘llashda ular umumiy hisoblanadi):  
- bolaning nutqi rivojlangan, so‘z boyligi turli-tuman; 
-  barcha  so‘zlar  farqlanadi  va  ular  ma’nosiga  mos  holda 
qo‘llaniladi; 
- barcha tovushlar aniq, to‘g‘ri talaffuz etiladi; 
- javoblar to‘liq jumlalardan tuzilgan bo‘lib, mantiqiy mazmunni 
o‘z ichiga oladi; 
- bola savollarga jonli va adekvat javob qaytaradi; 
- psixolog savollari mazmunni anglatishga impuls bo‘lib xizmat 
qiladi; 
- bola qobiliyati tuyg‘ular dunyosini so‘zlar orqali ifodalash; 
- suhbat dialog ko‘rinishida amalga oshiriladi.  

---

111 
 
Bolaning  savollarga  javobi  bilim  darajasining  hajmi  va 
ko‘rgazmali  ta-  fakkurni  tavsiflovchi  izohlar  ko‘rinishida  bo‘lishi 
mumkin.  
Nutq o‘sishi darajasi haqidagi xulosa umumiy bo‘lishi mumkin: 
yaxshi (6 dan 8 gacha bo‘lgan belgilar to‘plami mezoni), o‘rta (3 dan 
5  gacha  bo‘lgan  mezon),  sust  (2  gacha  bo‘lgan  mezon).  Tavsiya 
etilayotgan  rasmli  so‘rov  «UDO»  metodikasi  mavzu  bo‘yicha 
savollarga  asoslanadi,  bizning  nuqtayi  nazarimizda  aksariyat  hollarda 
suhbat  qurish  jarayoni  va  rasmlardan  foydalanish  imkoniyati  keng 
doirada namoyish etiladi.