G’arb psixologiya maktablarida shaxsni tadqiq etish g’oyasining o'ziga xosligi

Shaxs psixologik tadqiqotlar predmeti sifatida. B.M.Kedrov klassifikatsiyasida barcha fanlar tizimida “SHAXS” markaziy o’ringa ega.

• Shaxs psixologik tadqiqotlar predmeti sifatida. B.M.Kedrov klassifikatsiyasida barcha fanlar tizimida “SHAXS” markaziy o’ringa ega.
• Shaxsga psixologik sohalar predmeti sifatida turli ta`riflar berilgan. Ularning aksariyati bilan “Umumiy psixologiya” kursi doirasida tanishgansiz. Xoll K., Lindseylar “shaxs” tushunchasuga oid ta`riflarni muayyan mezon asosida quyidagicha tizimlashtiradilar:
• Biosotsial ta`rif – shaxs individning “sotsial stimul qadriyati” bo‘lib, biologik omillar ta`sirida “atrof – muhitga javob reaksiyasi”ni bildiradi.
• Biofizik ta`rif – shaxsni subyekt sifatida o`rganib, individning o’ziga xos xususiyatlarini o’zida mujassamlashtiradi.
• Omnibus ta`rif – shaxs individning muhim jihatlari ko’chirib o’tkazilgan birlikdir.
• Integrativ ta`rif – shaxs individual xulq egasidir.

Dodonov boyicha fanning predmeti:

• Dodonov boyicha fanning predmeti:
• Inson muayyan sharoitda qanday shakllanadi
• Qanday qilib bolaning ruhiy olami kattalarning ruhiy olami bilan uyg’unlashadi
• Jamiyat taraqqiyoti shaxs taraqqiyotiga qanday ta’sir qiladi
• Shaxsni emperik o‘rganish metodologiyasi
• Shaxs psixologiyasining predmetiga nisbatan yondashuvlar
• Individ va shaxs tushunchalarini farqlashga qaratilgan yondashuv
• Shaxs rivojlanishi omillarini o’rganuvchi yondashuv 3. Shaxs tuzilishini o’rganuvchi yondashuv. Shaxsni o`rganishning metodlari:
• Obyektiv ma`lumotlar
• Psixodiagnostik metodikalarni qo’llash
• Shaxsning kundalik xulq-atvorini qayd etish

Shaxs tushunchasi «yuz», «soxta qiyofa» so‘zlaridan kelib chiqadi. Qadimgi rus tilida «soxta qiyofa» so‘zi «rol», ya’ni, odam boshqalar bilan muloqotda bo‘lganida kiyib oladigan biror-bir ijtimoiy niqob ma’nosini anglatuvchi «rol»ni bildirar edi. Lotincha persone so‘zi ham shu ma’noni anglatadi. Per sonare – niqob ortidan so‘zlashish. Qadimgi yunon, keyinchalik esa qadimgi rim teatrlarida akter sahnaga u yoki bu – yovuz, laganbardor, payg‘ambar, qahramon xarakterlari chizilgan niqobda chiqardi. Niqobning bo‘yoqlari ijtimoiy vazifani bajaruvchi, u yoki bu rolni ijro etayotgan insonning axloqiy belgilariga ishorat edi.

• Shaxs tushunchasi «yuz», «soxta qiyofa» so‘zlaridan kelib chiqadi. Qadimgi rus tilida «soxta qiyofa» so‘zi «rol», ya’ni, odam boshqalar bilan muloqotda bo‘lganida kiyib oladigan biror-bir ijtimoiy niqob ma’nosini anglatuvchi «rol»ni bildirar edi. Lotincha persone so‘zi ham shu ma’noni anglatadi. Per sonare – niqob ortidan so‘zlashish. Qadimgi yunon, keyinchalik esa qadimgi rim teatrlarida akter sahnaga u yoki bu – yovuz, laganbardor, payg‘ambar, qahramon xarakterlari chizilgan niqobda chiqardi. Niqobning bo‘yoqlari ijtimoiy vazifani bajaruvchi, u yoki bu rolni ijro etayotgan insonning axloqiy belgilariga ishorat edi.
• K.Yungning psixoanaliz nazariyasiga asosan «shaxs» tushunchasi odamning jamiyatdagi ijtimoiy roli bilan bog‘liq. Hayoti jarayonida u ijtimoiy talablarga mos ravishda o‘zini tutishni o‘rganadi. Har bir kasb uchun, masalan, jamiyat a’zosi taqib yuradigan ma’lum niqob xosdir.