Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


НЕО — Нео (неос — янги)— янги ёки ёш маъносини берувчи олд қўшимча (префикс). НЕОГЕЙ


Download 0.88 Mb.
bet155/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

НЕОНео (неос — янги)— янги
ёки ёш маъносини берувчи олд қўшимча (префикс).

НЕОГЕЙ Неогей юқори токембрий (РК3), палеозой, мезозой ва кайнозой даврларини уз ичига олади. Ер ривожланишидаги иккинчи йирик боскич (Штилле, 1944 йил).


НЕОГЕН Неоген неоген тизими
ва даврининг ҳисҳартирилган номи.

НЕОГЕНОВАЯ СИСТЕМАНеоген тизими (Ноегпез, 1853)— кайнозой группасинннг пастдан иккинчи
ткзими, икки бўлимга ажралади:
пастки — миоқен ва юқориги — плиоқен. Дастлабки кезларда учламчи тизимнинг юкори бўлими, деб ажратилгаи. 1960 йилдан эътиборан мустақил
тизим даражасида тан олинган.

НЕОГЕНОВЫЙ ПЕРИОДНеоген даври, ўрта хисобда 22 млн. йил
давом этган. Кайнозой эрасининг бошидаи иккинчи геологик давр — альп
бурмаланиш даврининг охирги боскичи. Н. д. да Альп, Ҳарпат, Балкон,
Атлас, Апеннин, Кичик Осиё, Крим, Кавказ, Помир, Димолай ва бошк.а
тоғ системалари пайдо бўлган. Тинч
океани атрофида ^ам бурмаланиш ўлкалари (Анадир, Камчатка, Сахалин,
Япония, Филиппин ва Янги Гвинея,
Кордильер ва Анд торлари) юзага
келган. Н. д. да органик ва ўсимлик
дунёсининг ривожланишида бир қатор ўзгаришлар руй беради. Ҳозир
яшаб тўрган сутэмизувчиларнинг кўпгина турлари: айиклар, гиеналар, кучуклар, мастодонтлар, йулбарслар, кийиклар, гиппарионлар, кемирувчилар, маймунлар ва айни пайтда одамсимон маймунлар (горилла, орангўтан, шимпанзе, гиббон) пайдо бўлган. Сутэмизувчи хайвонларнинг бир канча ривожланган марказлари фанга маълум. Евроосиёда хайвонот дунёси, айницса хилма-хил. Шим. Америкада мастодонтлар, кийиклар, маймунлар деярли бўлмаган, йиртцичлар камроқ, аммо туёкли хайвонлар жуда кўп
бўлган. Кейинги миоқенда Евроосиё Шим. Америка ўртасида алока урнатилиши муносабати билан хайвонларнинг бир провинқиядан иккинчисига кучиб ўтиши (миграқияси) юзага келган. Жан. Америкада сутэмизувчи ҳайвонлар чалатишлилар, туёцяилар, неоген охирларида улиб кетган
пучуц маймунлар ва халтали хайвонлардан иборат бўлган. Плиоқенда
Шим. Америкадан жанубга айвонларнинг кучиб ўтиши (миграқияси) кучаяди. Неоген даврида, палеоген давридагидек Австралияда фақат қуйи сутэмизувчилар (халталилар) ривожланади. Н. д. да ўсимликларнинг айрим хиллари деярли хозирги таркибда бўлган. Муътадил поялилардан тропик ва субтрогшк ўсимликлар барги туқиладиган ўсимликлар билан алмашинади, чул ва урмончул кенгликлари вужудга келади, айни пайтда барги туқиладиган ўсимликларнинг жанубга кучиб ўтиши давом этади. Неоген охирига бориб, тайга ва тундра ўсимлик турлари шаклланади, қитъанинг шимоли игнабаргли урмонлар билан копланди.


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling