Gazlarni quritish usullari va jarayon parametrlari

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 600
GAZLARNI QURITISH USULLARI VA JARAYON PARAMETRLARI 
 
O’lmas Niyoz o’g’li 
Namozov 
Buxoro muhandislik-
texnologiya instituti 
Qayum Karimovich 
Jumayev
Buxoro muhandislik-
texnologiya instituti 
Saidjon Abdusalimovich 
G’aybullayev 
Buxoro muhandislik-
texnologiya instituti 
 
ANNOTATSIYA 
Maqolada tabiiy gazlarni namsizlantirish va quritish usullarining tasnifi, quritish 
jarayoniga ta’sir qiladigan omillar, ishlatiladigan quritkichlar turlari va tavsiflari 
yoritilgan. 
Kalit so’zlar: tabiiy gazlar, gazning namligi, qurituvchi absorbentlar, suyuq 
quritkichlar, gazlarning shudring nuqtasi, shudring nuqtasi depressiyasi. 
 
GAS DRYING METHODS AND PROCESS PARAMETERS 
 
ABSTRACT 
The article discusses the classification of methods for drying and dehydration of 
natural gases, factors affecting the drying process, the types of dryers used and their 
characteristics. 
Key words: natural gases, gas humidity, absorbent dryers, liquid dryers, gas dew 
point, dew point depression. 
KIRISH 
Ma`lumki kondan chiqadigan gaz tarkibida suv bug’lari, N
2
, CO
2
, H
2
S va 
meхanik zarralar kabi qo’shimchalar uchraydi. Gazni bunday qo’shimchalarning 
tozalash GQIZ ga uzatishda bir qator salbiy holatlarga olib keladi. Chunki, gazlar 
sovutilganda yoki, bosimi oshirilganda bug’simon namlik kondensatsiyalanishi va ozod 
suv, muz yoki gidrat hosil qilishi mumkin.
Bu esa o’z navbatida gazni qayta ishlash va gaz ta’minoti tizimining jihoz va 
quvuruzatkichlarida metallar korroziyasiga; gaz quvurlarida suyuqlik yig’ilib qolishiga; 
texnologik 
jihozlarning 
gidratli 
tiqinlar 
tufayli 
torayishiga 
hattoki, 
gazni 
iste’molchilarga uzatilishining to’xtab qolishiga sabab bo’ladi. 
Shunga ko’ra qayta ishlashga yoki, iste’molchiga uzatilayotgan gaz soha standart 
talablariga muvofiq, kelgusi qayta ishlash texnologiyasiga ko’ra quritilish talab etiladi. 
Gidrat hosil bo’lishi gazning tarkibiga va termodinamik sharoitga (bosim va 
haroratga) bog’liq. Shuningdek, gidrat hosil bo’lishi suv tarkibidagi tuzlar miqdoriga 
ham bog’liq. Tuz miqdori ortishi bilan gidrat hosil bo’lishi harorati pasayadi. Gidrat 
muz yoki zichlashgan qor shaklida bo’ladi. Gidratlar quvurning o’tkazuvchanlik 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 3 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan