Газларни тозалаш

Кўпикли (барботажли) чанг ушлагичлар таркибида, қаттиқ заррачалар кўп ва жуда катта 
ҳажмдаги чангли газларни тозалаш учун мўлжалланган (3.35-расм). 
Кўпикли (барботажли) чанг ушлагичлар тарелкали скруббер кўринишида бўлади. Чангли газ 
қурилманинг пастки қисмидаги штуцер орқали юборилади ва у тепага қараб ҳаракат қилади. 
қурилма цилиндрик қобиқ 1 нинг ўртасида жойлашган штуцер орқали ювувчи сув (ёки суюқлик) 
тешикли тарелка устига юборилади. Пастдан келаётган чангли газ оқими суюқликни барботаж 
қилади ва натижада ҳаракатчан кўпикли қатлам ҳосил бўлади. «Газ – суюқлик» аралашмасидан 
иборат кўпикларда тўқнашув ёки урилиш юзаси катта ва заррачани илинтириш имконияти юқори. 
Шунинг учун ҳам, кўпикли чанг ушлагичларда чангли газларнинг тозаланиш даражаси юқори. 
Газнинг тозаланиш даражасига қараб қурилмадаги тешикли тарелкалар сони аниқланади. 
Кўпикли қатламда чангнинг асосий миқдори (
~
80%) суюқлик билан ушланади ва кўпик билан 
бирга ростловчи остона 2 орқали чиқарилади. Суюқликнинг қолган қисми (
~
20%) тарелка 
тешиклари орқали пастга оқиб тушади ва унинг остидаги бўшлиқда чангли газ таркибидаги йирик 
заррачаларни ушлаб, пастга олиб кетади. Ҳосил бўлган оқава сув конуссимон тубдаги штуцер 
орқали чиқарилади. Кўпикли қурилмаларда газларнинг тозаланиш даражаси 95...99% ва ундан 
юқори бўлади. қурилманинг тузилиши содда ва ихчам, ҳамда кам капитал ва эксплуатацион сарфлар 
талаб этади. 
3.20. Электр майдон таъсирида газларни тозалаш 
Жараённинг физик асослари. Электр майдон таъсирида газларни тозалаш электр разряди 
ёрдамида газ молекулаларининг ионизация қилинишига асосланган. 
Агар, газ юқори кучланишли ўзгармас токга уланган икки электрод орасида ҳосил бўлган 
электр майдонига газ юборилса, унинг молекулалари ионизацияга учрайди, яъни мусбат ва манфий 
зарядланган заррачаларга ажрайди. Натижада улар куч чизиқлар йўналишида ҳаракат қилиб 
бошлайди. Зарядланган заррача тезлигининг вектор йўналиши, унинг мусбат ёки манфийлигига 
боғлиқ бўлса, ҳаракат тезлиги эса - электр майдони кучланганлиги билан белгиланади.