Gemo va lot globus yer, kurra odam, umurtqali va baʼzi
Suksinil Ko-A (bu krebs siklida hosil boʻladi) glitsin
Download 298.81 Kb. Pdf ko'rish
|
gemoglabin
|
1. Suksinil Ko-A (bu krebs siklida hosil
boʻladi) glitsin bilan birikib pirrol molekulasini hosil qiladi. 2. 4 pirrol molekulasi protoporfin-9 ni hosil qiladi. [2] 3. Protoporfirin 9 Fe bilan birikib gemni hosil qiladi. 4. Va nihoyat, har bir gem ribosomalarda sintezlangan globin polipeptidi bilan bogʻlanadi va gemoglobin zanjirini (alfa yoki betta) hosil qiladi. [2] 5. 4ta bu zanjir esa gemoglobinning yetuk molekulasini hosil qiladi. Polipeptidning aminokislata tarkibiga qarab, gemoglobin zanjirining alfa, betta, gamma va delta (zeta va epsilon ham) zanjirlari farqlanadi. [2][3] Voyaga yetgan odamda Gemoglobinning A turi mavjud boʻlib, u 2ta alfa va 2ta betta zanjirlardan tarkib topadi. Yuqoridan koʻrib turganimizdek, gemoglobin zanjiri oʻz tarkibida temir saqlovchi - gem prostetik guruhini ham saqlaydi. 1ta gemoglobin zanjirida 1ta temir atomi saqlansa, 1ta gemoglobin molekulasida 4ta Fe atomi Gemoglobin turlari saqlanadi. Xuddi shu Fe atomlari (yaʼni bir molekula gemoglobin) bir vaqtning oʻzida 4 molekula O2 ni tashishi mumkin. Katta yoshdagi odamlarda Hb eng koʻp qismini (>95%) A fraksiya – adultus Hb [4] tashkil qiladi. <3.5% qismni esa A2 fraksiya tashkil qiladi. Katta yoshdagi odamlarda F fraksiya – fetal Hb (homila) [2] ham uchraydi. Uning miqdori 2% dan oshmaydi. Fetal gemoglobin, asosan, homila qonida boʻlib, tugʻilish vaqtida uning miqdori 70-90% ni tashkil qiladi. F gemoglobinning O2 ni biriktirish qobilyati A ga nisbatan ancha kuchli, shu sababli homila qonida O2 ning tarangligi nisbatan past boʻlishiga qaramasdan homila toʻqimalari gipoksiyaga uchramaydi. Shuningdek, homilaning dastlabgi gemoglobini – primitive Hb [2] deyiladi va u gemopoez mezoblastik davrida uchraydi. Sogʻlom organizmda gemoglobin 3 xil fiziologik birikma shaklida boʻladi. 1. Oʻziga O2 ni biriktirib oksigemoglobin HbO2 hosil qiladi va arterial qonda boʻladi. 2. O2 ni qayta ajratgan deoksigemoglobin Gemoglobinning fiziologik birikmalari 3. Shuningdek vena qonida CO2 bilan birikkan korbogemoglobin [2][3] . Hb va HbO2 ning yorugʻlikni yutish qobilyatlari har xil boʻlib, bundan qonning O2 bilan toʻyinganligini aniqlashda foydalaniladi. Hozirgi kunda qoʻllaniladigan Puls-oksimetr aynan shu prinspda ishlab, qon O2 bilan qancha toʻyingan boʻlsa, yuborilgan infraqizil nurlar shuncha koʻp yutiladi va datchik tomonidan nurning qancha miqdori yutilganligi koʻrsatiladi. Normada Gemoglobinning kislorodga toʻyinishi kislarodga toʻyinganlik darajasi 89% dan yuqori boʻlish kerak. Oksimetrni oʻqishda haqiqiy natija, olingan natijadan ±2 birlikka farq qiladi. Yaʼni olingan natija 85 boʻladigan boʻlsa, haqiqiy natija 83-87 oraligʻida hisoblanadi. (Gemoglobinning 1gr i 1,34ml O2 ni biriktira oladi. Demak qondagi mavjud 600gr Hb 800ml O2 ni Download 298.81 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|