Genetik injeneriya va biotexnologiya

Shundan so‘ng sinf doskasiga quyidagini yozadi:

• Shundan so‘ng sinf doskasiga quyidagini yozadi:
• R qizil x oq
• 1)
• F1 – qizil
• Mendel ikkinchi avlod duragaylarni o’rganib irsiyatning ikkinchi qonunini ixtiro qildi. Bu qonun F2 duragaylarning o’rganilayotgan belgi bo’yicha xilma-xillik berishi va uning 3:1 nisbatda bo’lishi to’g`risidadir deb uni yozib olishni taklif etadi.
• F1 – qizil x qizil
• F2 qizil: qizil: qizil oq.
• Mendelning II qonuni «ajralish» qonuni deyilishini ta’kidlaydi.

Taxliliy chatishtirish.

• Taxliliy chatishtirish.
• Mendel nima sababdan birinchi avlod duragaylar o‘zaro chatishtirilganda, ikkinchi avlod F2 da xilma-xillik beradilar va ularning nisbati 3:1 holatda bo‘ladi degan masalani oydinlashtirish maqsadida birinchi avlod F1 duragayni restessiv gomozigota forma (oq gulli no‘xat o‘simligi bilan kayta chatishtirdi), ya’ni taxliliy – bekkros natijasida olingan avlod Fv tarzida yoziladi va ularda hosil bo‘lgan duragaylarning 50% ga yakini qizil gultoji bargga, 50% ga yakini oq gultoji bargga ega ekanligini aniqladi. Uni quyidagicha yozdi.
• F1 – qizil x oq
• Fv qizil : oq deb.
•  
• Gametalar soflik gipotizasi va uning stitologik asoslari.

Nima sababadan F1 avlod duragaylar o‘zaro chatishtirilganda ikkinchi F2 avlodda 3:1 nisbatda, F1 dagi duragay – oq gulli o‘simliklar bilan chatishtirilganda 50% qizil, 50% oq gultoji bargli o‘simliklar hosil bo‘ladi. Bu muammo.

• Nima sababadan F1 avlod duragaylar o‘zaro chatishtirilganda ikkinchi F2 avlodda 3:1 nisbatda, F1 dagi duragay – oq gulli o‘simliklar bilan chatishtirilganda 50% qizil, 50% oq gultoji bargli o‘simliklar hosil bo‘ladi. Bu muammo.
• Muammoni o‘quvchilar mustaqil echa olmaydilar. Mazkur muammoni echish uchun gametalar soflik gipotizasini bilish kerak. Ma’lumki bu gipotizaga binoan ota-ona belgilarini nasldan-naslga o‘tishi irsiy omillarga bog‘liq bo‘lib Mendel irsiy omillarni lotin alifbosidagi harflar bilan, restessiv belgining omilini kichik harf bilan atash kerakligini aytdi.
• Demak, har bir organizmda belgi – xossalar nasldan-naslga berilmaydi, balki jinsiy hujayralar orqali ana shu belgilarning rivojlanishini ta’minlovchi irsiy omil genlar beriladi. Odatda har bir organizmdagi belgi xossalarning majmuasini fenotip, irsiy omillar ya’ni genlar yigindisini esa genotip deb nomlanadi.