Genetika genetika so'zi grekcha genetikos — tug'ilishga taalluqli, aloqador degan so'zdan olingan. Genetika barcha tirik organizmlarga xos bo'lgan xususiyat — irsiyat va o'zgaruvchanlik qonuniyatlarini o'rganuvchi fandir. Irsiyat

Diduragay to’liq va oraliq irsiylanishga doir test savollari
1. Quydagi chatishtirishlarning qaysi birida 37,5% sariq silliq, 37,5% sariq burishgan, 12,5% bo’ladi ( 3;3;1;1 nisbatda)

A) Aabb x AaBb B) aaBB x AAbb

C) AaBb x AaBb D) AABb x aaBB

2. Pomidor mevasining shakli yumaloq(A) shakli noksimon (a) shakli ustidan, qizil(B) rangi sariq(b) rangi ustidandominantlik qiladi. Tajribada yumaloq qizil rangli pomidor (ikki belgisi bo’yicha geterozigota) noksimon, geterozigotali qizil rangli pomidor bilan chatishtirildi F₁ duragaylarining genotipini toping.

A) 1:2:1:1:2:1 B) 3:3:1:1 C) 1:2:4:2:1 D) 3:1

3. Qoramollarda shoxsizlik geni shoxlilik geni ustidan, qora rang qizil rang gen ustidan dominantlik qiladi. Agar ikkala belgi bo’yicha geterozigotali shoxsiz buqa va sigirlar chatishtirilganda nazariy jihatdan 896 ta buzoq olinsa, ulardan qanchasi dominant gomozigotali?

a) 448 b) 56 c) 168 d) 224

4. Odamlarda sochning jingalak bo’lishi sochning silliq bo’lishidan chala dominantlik qiladi.Geterozigota odamlarda soch shakli to’lqinsimon shaklda bo’ladi.O’ng qo’lni ishlatish va normal eshitish chapaqay va karlikdan to’liq dominantlik qiladi.Jingalak sochli,o’naqay va normal eshituvchi ayol,to’lqinsimon sochli,chapaqay va normal eshituvchi erkakka turmushga chiqdi.Bu nikohdan o’naqay,jingalak sochli,kar va o’naqay,to’lqinsimon sochli,kar farzandlarning tug’ilish ehtimolligi qanday?

A) 3/16 : 1/6 B) 3/16 : 3/16 C) 9/16 : 1/16 D) 1/16 : 1/16

5. Odamlarda sochning jingalak bo’lishi silliq sochli bo’lishdan chala dominantlik qiladi.O’ng qo’lni ishlatish,normal eshitish,chapaqaylik,karlik ustidan to’liq dominantlik qiladi.Jingalak sochli,o’naqay,normal eshituvchi ayol, to’lqinsimon sochli va chapaqay,normal eshituvchi erkakka turmushga chiqqan.Bu oilada jingalak sochli,o’naqay,normal eshituvchi va to’lqinsimon sochli,o’naqay,normal eshituvchi farzandlar soni qanday bo’ladi?

A) 3/16 : 1/16 B) 3/16 : 3/16 C) 9/16 : 1/16 D) 1/16 : 3/16

6. Normal eshitadigan, birining sochi to’lqinsimon, ikkinchisiniki silliq bo’lgan ota-onadan 1- farzand kar, silliq soch bo’lib, 2- farzand normal eshitadigan, to’lqinsimon sochli bo’lib tug’ildi. Ota-onaning genotipini top.

A) AABb x AAbb B) AaBb x Aabb

C) AaBb x aabb D) aaBb x aabb

7. Ikki juft belgisi bo’yicha geterozigota organism, ikkala belgisi bilan gomozigota retsessiv bo’lgan organism bilan chatishtirilganda genotip bo’yicha qanday ajralish hosil bo’ladi?

A) 1:1:1:1 B) 9:3:3:1

C) 1:2:1:2:4:2:1:1:2 D) 1:2:2:1

8. Gametalar sofligi gipotezasi bo'yicha ajralish qonuni nimaning natijasidir?

A) turli genlarga ega bo`lgan gametalarning tasodifan qo'shilib qolishi

B) meyoz natijasida sodir bo'ladigan konyugatsiya jarayoni

C) meyoz natijasida sodir bo'ladigan krossingover natijasi

D) jinsiy hujayralar allellar jurtiga ega bo`lishi

9. Digeterozigotali sariq rangli, silliq shaklli donga ega ikkita no’xot navlari o’zaro chatishtirilsa, avlodda sariq donning soni yashil rangga silliq shaklining soni burishgan shakliga qanday nisbatda bo’ladi?

A) rang bo’yicha sariq 1yashil shakli bo’yicha 1,1

B) har bir belgi bo’yicha 1,1

C) rang bo’yicha 1,1 shakli boyicha 3 burishgan 1 silliq

D) har bir belgi bo’yicha 3,1

10. Odamda karlikning ikki turi mavjud bo’lib, ularning birinchisi dominant (A), ikkinchisi esa retsessiv (b) genlar bilan belgilanadi

Quydagi chatishtirishlarning qaysi birida naslda 5ta kar; 3 sog’lom nisbatda ajralib ro’y beradi?

A) AaBb x Aabb B) AaBb x AaBb

C) AaBb x aaBb D) AaBb x aabb

11. Tahliliy chatishtirish natijasida birinchi bo’g’inda genotip va fenotip bo’yicha 1:1 nisbatda ajralish yuzaga kelsa, bu holda genotipi noaniq bo’lgan organizmning genotipi qanday bo’ladi?

A) retsessiv gomozigotali B) gemizigotali

C) geterozigotali D) dominant gomozigotali

12. Qaysi chatishtirishlarda fenotip va genotip bo`yicha 1:1:1:1nisbatda ajiralish olinadi ?

a) AABb x aaBb b) AaBb x aabb c) AABb x aaBb

d) AABbCc x aabbcc e) aaBBcc x aaBbcc

A) d, e B) a, b, d C) c, e D) a, b, c

13. Mendelning uchinchi qonuni qanday ataladi?

A) belgilarning birikkan holda irsiylanishi

B) belgilarning mustaqil holda irsiylanishi

C) belgilarning mustaqil irsiylanmasdan,qolgan belgilarga uzviy bog’liqligi

D) belgilarning birikkan holda irsiylanishida tashqi muhit roli

14. Quyidagi chatishtirishlarning qaysi birida 37.5 % sariq silliq, 3.75% sariq burushgan,12.5% yashil silliq,12.5% yashil burushgan no’xatlar hosil bo’ladi? (3:3:1:1) nisbatda bo’ladi.

A) AABB x aabb B) aaBB x AAbb

C) AaBb x Aabb D) AABB x aaBB

15. Diduragay chachishtirishda gomozigota dominat va gomozigota retsessiv belgilar ishtrok etgan bo`lsa. F<sub>1</sub> duragaylarning urug`chi va erkak individlaridan olingan gametalar nisbatan qanday bo`ladi ?

A) 4:2 B)1:2:1 C) 4:4 D) 3:3