Geog 1 (38-янги). p65

Shimoliy Amerika iqlimi va ichki suvlari

1. 
   Iqlimning xilma-xil bo‘lishiga nima sabab bo‘lgan. J:Materikning shimoldan janubga uzoq masofaga cho‘zilganligi
   
2. 
   Materik iqliming shakillanishid nimalar ta’sir etadi J:Iqlimning shakllanishida Tinch, Atlantika va Shimoliy Muzokeanlari tomondan esadigan shamollar, shuningdek, Kordilyera tog‘lari va tekisliklarning mavjudligi katta ta’sir etadi.
   
3. 
   Materikda nechta iqlim mintaqasi shakillangan J:6 ta iqlim mintaqalari tarkib topgan.
   
4. 
   Shimolda qaysi iqlim mintaqasi katta maydonni egallaydi .? J : arktika iqlim mintaqasi
   
5. 
   Arktika iqlim mintaqaAyrim kunlari yozda harorat necha gradusgacha ko’tariladi J:+5 °C gacha
   
6. 
   Aktika iqlim mintaqasing G‘arbidayog’in miqdori .? J : 50 — 100 mm,
   
7. 
   Aktika iqlim mintaqasing sharqida yog’in miqdori .? J : 300 — 400 mm gacha yog‘adi.
   
8. 
   Subarktika iqlim mintaqasi hududi yozida asosiy havomo .? J : yozda mo‘tadil,
   
9. 
   Subarktika iqlim mintqasing qishia qaysi havomassalari hukumronlik qiladi J:qishda arktika havo
   
10. 
    Suarktikada Yanvarning o‘rtacha ha­rorati J:—25 °C dan —30 °C gacha,
    
11. 
    Subartikada iyulda o’rtach HAVO harorat J:+5 °C dan +7 °C gacha kuzatiladi.
    
12. 
    Subrktikada Namgarchilik qaysi tomonga kamayadi J:sharqdan g‘arbga kamayib (300 — 600 mm)
    
13. 
    Mo ‘tadil iqlim mintaqasinima uchun iqlimiy sharoiti turlicha .? J : katta maydonlarni egallaganlig
    
14. 
    Mo’tadil iqlim mintaqsida namgarchilik qaysi tomonga kamayib boradi J:yog‘in miqdori sharqdan g‘arb tomonga kamayib boradi
    
15. 
    Mo’tadil iqlim mintaqsing sharqida yog’in miqdori J:1 500 mm.
    
16. 
    Mo’tadil iqlim mintaqsiga qaysi iqlim tipi xos .? J : Bu mintaqaga ko‘proq dengiz iqlimi xos.
    
17. 
    Mo’tadil iqlim mintaqsiga qasi havo massalring ta'siri kuchli .? J : Arktika sovuq havo massalarining ta’siri
    
18. 
    Subtropik iqlim mintaqasiqayrlarni egallaydi .? J : 40° sh. k. dan Meksika qo‘ltig‘i oralig‘idagi hududlarni
    
19. 
    Subtropik iqlim mintaqsing asosiy xususiyati .? J : Issiq, sernam yoz va iliq, sernam qish bu mintaqaning asosiy xususiyatidir.
    
20. 
    Tinch okean qirg‘oqlari qaysi iqlim tipiga xos J:O‘rta dengiz subtropik iqlim tipiga xos
    
21. 
    Tinch okeani qirgoqlari qaysi oqim ta’sirida bo’ladi .? J : sovuq Kaliforniya oqimi ta’sir etadi.
    
22. 
    Subtropik iqlim mintaqsing qishi qanday J:Qishi iliq (+6 °C dan +8 °C gacha), nam keladi,
    
23. 
    Subrtopik iqlim mintaqasing yozi qanday bo’ladi .? J : yozi quruq va iliq bo‘ladi.
    
24. 
    Tropik iqlim mintaqasi iqlimi qanday .? J : yil davomida issiq bo‘lib, Atlantika okeani havo massalarining hukmronligi sezilib turadi.
    
25. 
    Tropic iqlim mintqasida qysi fasilda namgarchilik ko’p J:Yozda namgarchilik ko‘p bo‘ladi.
    
26. 
    Tropik mintaqaningqaysi qismida quruq, tumanli kunlarni kuzatish mumkin J:g‘arbida.
    
27. 
    Subekvatorial iqlim mintaqasi materikning qasi qsmida uchraydi J:eng janubiy tor qismida uchraydi.
    
28. 
    Subekvatorial iqlim mintqasida o‘rtacha yillik harorat .? J : yuqori (+25 °C)
    
29. 
    Subekvatorialda namgarchilik miqdori J:namgarchilik ko‘p 1500 — 2 000 mm
    
30. 
    Shimoliy Amerikaning Yerusti suvlari nechta havzaga quyiladi J:uchta okean havzalariga va qisman berk havzaga bo‘linadi.
    
31. 
    Materikning Asosiy daryo va ko‘llari qaysi havzaga tegishli J:Atlantika, Shimoliy Muz okeani va Tinch
    
32. 
    Materikning eng yirik daryosi .? J : Missisipi
    
33. 
    Missisipi so’zing ma’nosi .? J : hindular tilida „katta daryo“dir.
    
34. 
    Missisipi daryosining o‘rta qismida qaysi daryoni qo’shib oladi J:o‘zidan uzun bo‘lgan Missuri
    
35. 
    Missuri so’zing manosi .? J : „loyqa daryo“
    
36. 
    Missisipi deltasi har yili Meksika qo‘ltig‘i tomon qanchaga o’sib boradi J:100 m o‘sib boradi.
    
37. 
    Missipi daryosi nimadan to’yinadi J:Daryo qor-yomg‘ir suvidan to‘yinadi.
    
38. 
    uzun va keng estuariy hosil qiluvchi daryo .? J : Avliyo Lavrentiy daryosi quyi oqimida
    
39. 
    estuariy so’zing manosi .? J : lot. daryoning suv bosgan quyi qism
    
40. 
    Rio-Grande daryosi qayerdan boshlanib qayerga quyiladi .? J : Kordilyera tog‘laridan boshlanib, Meksika qo‘ltig‘iga quyiladi.
    
41. 
    Materik ko‘llari, asosan,qayerda paydo bo’lgan .? J : qadimgi muz hosil qilgan chuqurliklarda paydo
    
42. 
    Nechta ko’l buyuk ko’llarni hosil qilad va ular .? J : Beshta ko‘l, ya’ni Yuqori, Guron, Mi­chigan, Eri, Ontario ko‘llari Buyuk ko‘llar deb ataladi.
    
43. 
    Beshta buyuk ko’llarning kattaligi bo’yicha tartibi .? J : kattaligiga ko‘ra, Yuqori, Guron, Mi­chigan, Eri, Ontario ko‘llari shu tartibda bir-biriga kaskad bo‘lib tutashgan.
    
44. 
    Niagara sharsharasi qayerda hosil bo’lgan J:Eri va Ontario ko‘llari oralig‘ida
    
45. 
    Niagara sharsharasi balandligi J:48 m bor.
    
46. 
    Nigaraga GES qurilganmi .? J : GES qurilgan.
    
47. 
    Shimoliy Muz okeaniga quyiladigan daryolardan eng yirigi J:Makkenzi daryosi
    
48. 
    Shimoliy Muz okeani havzasidagi eng yirik ko’llarJ:Katta Ayiq va Vinnipeg ko‘llari joy­lashgan.
    
49. 
    Tinch okean havzasidagi daryolarga qaysilar kiradi J:Yukon, Kolo­rado, Freyzer, Kolumbiya
    
50. 
    Tinch okeani havzasidagi daryolarning xususiyatlari J:qisqa va sersuv, vodiylari tor va chuqur, suv oqimi shovqinli daryolar xos.
    
51. 
    Kolorado daryosining eng mashhur joyi .? J : Katta Kanyon darasi
    
52. 
    Shimoliy Amerikaning berk havzasiga qayer tegishli .? J : Katta Havza tog‘ligi tegishli
    
53. 
    Berk havzadagi ko’l J:Katta Sho‘r ko‘l bor.
    
54. 
    Katta sho’r ko’lning maydoni nimaga bog’liq ravishda o’zgaradi J:Uning maydoni iqlimiga bog‘liq holda yildan yilga o‘zgarib turadi.
    
55. 
    Grenlandiya, Kanada-Arktika arxipelagi, Kordilyera tog‘la- ridagi muzlar egallagan maydoni qancha .? J : 2,2 mln kv km dan oshadi.
    
56. 
    Alyaskadagi tog‘-vodiy muzligi .? J : Xabbort
    
57. 
    Xabbort tog‘-vodiy muzligining uzunligi J:145 km ga boradi.
    
58. 
    Yer sharidagi eng uzun muzlikdir..? J : Xabbort
    

§. Shimoliy Amerikaning tabiat zonalari va balandlik mintaqalari

1. 
   tabiat zonalarining turlicha bo‘lishiga nima zamin yaratadi .? J : Materik iqlimi va relyefidagi farqlar
   
2. 
   Buyuk ko‘llardan shimoldagi tabiat zonalari qanday joylashgan .? J : kenglik bo‘yicha tarkib topgan
   
3. 
   Buyuk ko’llardan janubdagi tabiat zonalari qanday joylashgan .? J : meridian yo‘nalishida joylashgan.
   
4. 
   Arktika cho‘llari zonasi qayerlarni egallaydi J:Grenlandiya oroli va Kanada-Arktika arxipelagini
   
5. 
   Arktika cho‘llari zonasida Qishida havo harorati .? J : juda sovuq —35 °C dan past,
   
6. 
   Arktika cho‘llari zonasida yozi havo haroratiJ:salqin +5 °C dan past.
   
7. 
   Arktika cho‘llari zonasiningAsosiy o‘simliklari.? J : mox va lishayniklar.
   
8. 
   Arktika cho‘llari zonasining Hayvonot olami J:oq ayiq, morj, qo ‘yho ‘kizoq yapaloqqush va boshqalar
   
9. 
   faqat Arktika cho’llari zonasida yashaydigon hayvonlar .? J : oq ayiq, morj, qo ‘yho ‘kiz
   
10. 
    Tundra va o ‘rmon-tundra zonasining janubiy chegarasi.? J : sharqda 53° sh. k. dan, g‘arbda 62° sh. k. yo‘nalishigacha boradi.
    
11. 
    Tundra va o ‘rmon-tundra zonasining tuproqlari J:Botqoq va tundra — gleyli tuproqla
    
12. 
    Tundra va o ‘rmon-tundra zonasining Botqoq va tundra — gleyli tuproqlarida qanday buta va o‘t o‘simliklar,o’sadi J:pakana qayin va tol, toshyorar, mox va lishayniklar o‘sadi.
    
13. 
    O‘rmon-tundrada qanday o’simliklar o’sadi J:qora va oq qarag‘ay, balzam pixtasi (qarag‘ayi), tilog‘ochlar o‘sadi.
    
14. 
    Tundrada qanday hayvonlar yashaydi J:shimol bug‘usi, qo‘yho‘kiz, lemming, qutb tulkisi, qutb bo‘risi, oq kaklik, oq quyon, Alyaskada tog‘ qo‘yi, qor ech kisi ko‘p uchraydi.
    
15. 
    Tayga zonasi qayergacha bo’lgan hududni egallaydi.? J : 45° sh. k. gacha tarqalgan.
    
16. 
    Tayga zo’nasida qanday turoqlar tarqalgan .? J : Zona botqoq, podzol va muzloqtuproqlar
    
17. 
    Tayga Zo’nasing asosiy o’simligi J:Asosiy o‘simligi qora va oq qara- g‘ay, Amerika tilog‘ochi, balzam pixtasi, qarag‘ay kabi igna bargli daraxtlar o‘rmonlarni hosil qiladi.
    
18. 
    Labrador yarimorolidagi daraxtlarning 90 % I qanday daraxt .? J : qora qarag‘ayga to‘g‘ri keladi.
    
19. 
    Tayga zo’nasida qanday hayvonlar yashaydi .? J : Hayvonlardan qora va qo‘ng‘ir ayiq, Amerika losi, kiyik, o‘rmon bizoni, bug‘u, Kanada silovsini, yenot, bo‘ri, skuns, ondatra, qizil tulki kabilar yashaydi.
    
20. 
    Tinch okean sohillarida qanday daraxtlar o’sadi J:duglas qarag‘ayi, oq va qora qarag‘ay, kedr ko‘p
    
21. 
    Tinch okeani sohillarida Daraxtlar­ning bo‘yi.? J : 80 — 100 m ga boradi.
    
22. 
    Aralash va keng bargli o‘rmonlar zonasining tuprog’I .? J : sur o‘rmon tuproqlari
    
23. 
    Aralash va keng bargli o‘rmonlar zonasining sur o‘rmon tuproqlarida qanday daraxtlar o’sadi J:qarag‘ay, qayin, terak, tol, kashtan, eman, buk, Amerika yong‘og‘i, marvaridgul, yertut kabi o‘simliklar
    
24. 
    Aralash va keng bargli o‘rmonlar zonasining hayvonot olami .? J : Virgins bug‘usi, kalamush, puma, bobr (suv qunduzi), qizil olmaxon, yenot, burunduq asosiy hayvonlaridir.
    
25. 
    O‘rmon-dasht va dasht zonalariningtuprog’I J:kashtan va qora tuproq­lar
    
26. 
    O‘rmon-dasht va dasht zonalarining kashtan va qora tuproq­larida eng ko’p o’sadigon o’simlik J:chalov, betaga, bizon o‘ti eng ko‘p uchraydi.
    
27. 
    O‘rmon-dasht va dasht Zonalarining shimoliy va sharqiy qismlarida qalin o‘tlarning bo‘yiJ:1,5 m
    
28. 
    Shimoliy amerikada qayerda o’t o’simliklar ancha siyrak J:Buyuk tekisliklarda
    
29. 
    Buyuk tekisliklarda qanday o;simliklar o’sadi .? J : tikanli butalar,
    
30. 
    Buyuk tekisliklardan janubda qanday o’simliklar o’sadi J:, hatto, dub, akatsiya kabi daraxtlar uchraydi
    
31. 
    O‘rmon-dasht va dasht zonalariningAsosiy hayvonlari.? J : bizon, bo ‘ri, tulki, kiyik, skuns (badbo‘y), opossum, oqboshli burgut va boshqalardan iborat.
    
32. 
    Chalacho‘l va cho‘l zonalarining asosiy o‘simligi J:qora shuvoq, kaktusyukka
    
33. 
    Chalacho’l va cho’l zo’nasidagi kaktuslarning bo’yi J:bo‘yi 4 — 9 m
    
34. 
    yukka bu J:daraxtsimon doimiy yashil o‘simlik
    
35. 
    chalacho’l va cho’llarning asosiy tuprog’I .? J : qo‘ng‘ir-jigarrang tuproqlar
    
36. 
    chalacho’l va cho’l zo’nasida qanday hayvonlar yashaydi J:Sudralib yuruvchilar (qora ilon) va kemiruvchilar, qalqondorlar yashaydi.
    
37. 
    Savannalar va siyrak o ‘rmonlar zonasida qanday tuproqlar tarqalgan J:qizil va qizil- qo‘ng‘ir
    
38. 
    Savanna va siyrak o’rmonlar uchun qanday daraxtlar xos .? J : Baland o‘t o‘simlikli, kaktus- akatsiyali savannalar va eman-qarag‘ayli siyrak o‘rmonlar xos.
    
39. 
    Fasliy nam (musson) o‘rmonlar zonasi uchun qanday tuproqlar xos .? J : ferralit tup­roqlar,
    
40. 
    Fasliy nam o’rmnlarda qanday darxtlar o’sadi J:eman, Karib qarag‘ayi, palma, kiparis kabi o‘simliklar xos.
    
41. 
    Fasliy nam o’rmonlar uchun qanday hayvonlar xos J:Hayvonlardan alligator (timsohning bir turi), qora ilon, kurka,anakonda ilonlari yashaydi.
    
42. 
    Anakonda iloni qayerda uchraydi .? J : Nikaragua sohillarida
    
43. 
    Balandlik mintaqalariqaysi tog;larda mavjud .? J : Kordilyera va Appalachi tog‘lari hududa
    
44. 
    Tog‘larda qanday o’simliklar osadi J:oq qarag‘ay, kedr, sekvoyya, qora qarag‘ay o‘sadi.
    
45. 
    Tog’larda qanday hayvonlar yashaydi J:Hayvonlardan tog‘ qo‘yi, qizil ayiq, yaguar, puma, qor echkisi, kondor va boshqalar yashaydi.
    
46. 
    §. Shimoliy Amerikaning tabiiy geografik o‘lkalari
    

1. 
   Shimoliy Amerika tabiatining xil- ma-xilligi uni nechta qisimga bo’lish mumkin .? J : ikkita yirik qismga
   
2. 
   Shimoly Amerika qanday o’lkalarga bo’linadi J:Sharq — tekislik o‘lkasi va G‘arb — Kordilyera tog‘i
   
3. 
   Qaysi tog’ bir necha parallel joylashgan tog‘lardan tashkil topgan .? J : Alyaska
   
4. 
   Alyaska tog’lari birbiridan nimasi bilan ajralib turadi J:ular bir-biridan chuqur vodiylar bilan ajralib
   
5. 
   Materik­ning eng baland cho‘qqisi .? J : Denali (Mak-Kinli) (6 194 m) shu yerda joylashgan.
   
6. 
   Qayerda kuchli zilzilalar bo‘lib turadi, .? J : Alyaska yarimorolida va Aleut orollarida
   
7. 
   Alyaska va kanada kodileriyasida qanday foydali qazilmalar bor J:Bu tog‘lardan oltin, kumush, rangli metallar, neft va toshko‘mir qazib olinadi.
   
8. 
   Alyaska va Kanada Kordilyera tog‘larining qaysi qismida yog’ingarchilik ko’p bo’ladi J:g‘arbiy sohilida
   
9. 
   Nima uchun Alyaska va Kanada Kordilerya tog’laring g’arbiy sohillarida yog’ingarchilik ko’p bo’ladi .? J : iqlim dengiz iqlimi bo‘lganligidan yog‘ingarchilik ko‘p bo‘ladi.
   
10. 
    Alyaska va Kanada Kordilerya tog’laring g’arbiy qismida qanday qanday o’rmonlar uchraydi J:ignabargli qalin o‘rmonlar o‘sadi.
    
11. 
    Alyaska va Kanada Kordilerya tog’laring Ichki yassi tog‘liklarda qanday o’rmonlar rivojlangan .? J : tog‘-tundra o‘simliklari rivojlangan.
    
12. 
    Tog‘ tundralarda qanday hyvonlar yashaydi .? J : shimol bug‘usi, qutb tulkisi, lemminglar yashaydi
    
13. 
    O‘rmonlarda qanday hayvonlar yashaydi J:los, grizli ayig‘i, puma, qoplon, tog‘ qo‘yimavjud
    
14.