Geog 1 (38-янги). p65

Markaziy osiyo hududiy qanday iqlim mintaqlarida joylashgan J:O‘lka hududi mo‘tadil va subtropik iqlim mintaqalarida joylashgan.

Markaziy osiyoda qaysi havo massalining hissasi katta .? J : Osiyo maksimumi (qish oylarida) va Tinch okeandan esadigan havo massalarining hissasi katta.

Yillik yog‘in-sochin Tibet tog‘ligining markazida, Taklamakon va Gobi cho‘llarida qancha mm .? J : 100 mm dan kam.

Markaziy Osiyo o‘lkasining janubi-sharqiy qismidagi toglarning (Tibet, Kunlun) sharqiy yonbag‘rigaqancha yog’in tushadi.? J : 1 000 mm va undan ko‘p yog‘in tushadi.

Yanvarning o‘rtacha harorati o‘lka shimolida qancha .? J : — 24 °C

Markaziy osiyoda o’lkaing shimolida iyulda harorat .? J : +16 °C

Markaziy osiyoning markazida (Taklamakon cho‘lida) yanvarning harorati J:—8 °C

Markaziy osiyoning markazida (Taklamakon cho‘lida) iyulda harorat J:+24 °C

Markaziy osiyoning janubida (Tibet tog‘ligida) yanvarning harorati .? J : —20 °C

Markaziy osiyoning janubida (Tibet tog‘ligida) iyulda harorat .? J : +10°Catrofida bo‘ladi.

O‘lkada yirik daryolar qaysilar .? J : yo‘q, ammo

O’lkaning mavjud kichik daryo­lari qaysi havzaga tegishli J:Tinch va Hind okeanlariga quyiladigan daryolarning yuqo­ri oqimidagi irmoqlaridan iborat.

Suvsiz va qurib qoladigan daryolar .? J : Tarim, Zulayho

Tarim, Zulayho qaysi havzaga tegishli J:berk havzada joy­lashgan.

Markaziy osiyodagi sho’r ko’llar .? J : Lobnor , Kuku- Nur, Ubsu-Nur

Markaziy osiyodagi chuchuk ko’llar J:Bagrashko‘l, Orin-Nur chuchuk ko‘llardir.

Markazi Osiyodagi qaysi ko’l maydoni ozgartirib turadi .? J : Lobnor

Markaziy Osiyoda qanday tabiat zo’nalari mavjud J:mo‘tadil va quruq subtropik iqlim minta­qalarining o‘rmon-dasht (tog‘ etaklari), chalacho‘l, cho‘l zo­nalari hosil bo‘lgan.

Markaziy osiyoda Tog‘larning necha mertdan baland qismlari qor va muzlar bilan qoplangan..? J : 6000 m

10. 
    §. Sharqiy Osiyo
    

1. 
   Sharqiy Osiyo qayerlarni egallaydi .? J : Xitoy davlatining sharqiy qismini, Koreya yarimorolini, Yapon orollarini egallaydi.
   
2. 
   Sharqiy osiyo o’lkasi qaysi tomonga dengiz sohillari bo‘ylab bir necha ming kilometrga cho‘zilgan J:.
   

shimoldan janubga qarab

3. 
   Sharqiy Osiyoning zaminida eng qadimgi kristall jinslardan tarkib topgan platformalari .? J : Xitoy-Koreya va Janubiy Xitoyplatformalari yotadi.
   
4. 
   Platformaning yuzasinimalardan tashkil topgan J:Xuanxe va Yanszi daryolari keltirgan alluvial yotqiziqlardan tashkil topgan.
   
5. 
   Alluvial yotqiziqlarga to’g’ri kelgan hudud J:Buyuk Xitoy tekisligiga mos keladi.
   
6. 
   Buyuk Xitoy tekisliginingiqlimi qanday .? J : shimoliy qismi iqlimi mo‘tadil mussonli, janubi subtropik mussonli iqlimdir.
   
7. 
   Buyuk xitoy tekisliging shimolida qish qanday J Shimolda qish quruq, sovuq— 6 °C
   
8. 
   Buyuk xitoy tekisliging janubida yoz qanday J:janubda iliq +3 °C bo‘ladi.
   
9. 
   Bukuk xitoy tekisliging yozi qanday J:Yozi issiq, dengiz sohillarida iyulning o‘rtacha harorati +26 °C.
   
10. 
    Buyuk xitoy tekisligida Yillik yog‘in miqdori.? J : shimolda 500 mm, janubda 1 000 mm.
    
11. 
    Yog‘inning qariyb 80 % i qaysi fasliga tog’ri keladi J:yoz oylariga to‘g‘ri keladi.
    
12. 
    Buyu xitoy tekisligidan qaysi daryolar oqib o’tadi J:Xuanxe, Yanszi va boshqa daryolar oqib o‘tadi.
    
13. 
    Buyuk xitoy tekisliging eng yirik ko’li .? J : Eng yirik ko‘llardan bin Tayxu ko‘lidir.
    
14. 
    Buyuk Xitoy tekisligida qanday tuproqlar hosil bo’lgan .? J : unumdor qo‘ng‘ir tuproqlar hosil bo‘lgan.
    
15. 
    Buyuk xitoy tekisligida Oz bo‘lsada,qanday o’simliklar uchraydi .? J : mangra, qarag‘ay, eman, paporotnik, magnoliya o‘simliklari uchraydi.
    
16. 
    Dehqonlar tekislikning shimolida yiliga nechimarotaba hosil oladi .? J : ikki marta,
    
17. 
    Tekislikning janubida necha marotaba hosil olsa bo’ladi .? J : uch marta hosil yetishtiradilar
    
18. 
    Sharqiy Osiyo o‘lkasining janubiy qismlarini qaysi tog’lar joylashgan .? J : Janubiy Xitoy past tog‘lari
    
19. 
    Janubiy Xitoy past tog‘larikichik o‘lkasing baladligi .? J : balandligi 2 000 m gacha ko‘tarilgan Nanlin va Uishan tog‘laridan tarkib topgan.
    
20. 
    Xuanxe va Yanszi daryolari havzalarining katta maydonlarida nima yetishtiriladi .? J : paxta,
    
21. 
    Xuanxe va Yanszi daryolari janubiy qismida nimalar ekiladi .? J : shakarqamish, apelsin, mandarin, ana­nas va bananlar yetishtiriladi.
    
22. 
    Sharqiy osiyoning o‘lkasining asosiy ekini J:sholi va dunyoga mashhur Xitoy choyi hisoblanadi
    
23. 
    Sholi xitoy choyidan tashqari yana nima yetishtiriladi.? J : Bundan tashqari, bug‘doy, soya,gaolyan
    
24. 
    Gaolyan bu .? J : tariqning bir turi
    
25. 
    Ja­nubiy Xitoy past tog‘lari qanday foydali qazilmalari bilan mashhur. .? J : qalayi va volfram
    
26. 
    Sharqiy Xitoyda qanday boyliklarning zaxirasi juda katta..? J : toshko‘mir va temir rudasining
    

§. Janubiy Osiyo

1. 
   Janubiy Osiyo Yevrosiyoning janubida joy­lashgan bo’lib u qayerlardan iborat .? J : . U tabiiy sharoiti bir-biridan tubdan farq qiladigan eng baland Himolay tog‘ tizmalarini, yassi tog‘likdan tashkil top- gan Hindiston yarimorolini va alluvial yotqiziqlardan hosil bo‘lgan Hind-Gang pasttekisligini o‘z ichiga oladi.
   
2. 
   Himolay bu .? J : „qorlar makoni“ demakdir.
   
3. 
   Himoloy tog’I qayerda joylashgan .? J : Tibet tog‘ligi va Hind-Gang pasttekisligi oralig‘ida joylashgan
   
4. 
   Himolayning uzunligi J:uzunligi 2 400 km
   
5. 
   Himoloayning eni J:200 — 300 km ga cho‘ziladi.
   
6. 
   Himolayning O‘rtacha balandligi J:6 000 m.
   
7. 
   Bu tog‘ tizmasida har biri 8 000 m dan balandta nechta cho’qqi bor J:11ta cho‘qqi bor.
   
8. 
   Himolayning eng balad cho’qqisi J:Eng balandi Jomolungma cho‘qqisi — 8 848 m.
   
9. 
   Himolay tog‘lari qachon shakillangan .? J : Alp burmalanishida shakllangan bo‘lib, yosh tog‘lar tizima
   
10. 
    Qaysi geosinklinar mintaqa shu hududdan o’tadi J:Alp-Himolay geosinklinal minta­qasi
    
11. 
    Himolay tog‘larining iqlimi qanday .? J : tropik (g‘arbiy bo‘lagi) va sub­ekvatorial (sharqiy bo‘lagi)
    
12. 
    Himolayga qaysi shamollarning ta’siri kuchli .? J : Musson shamollarining ta’siri juda kuchli.
    
13. 
    nima Himolay tog‘lari tabiatining juda xilma-xilligiga sabab bo‘lgan..? J : Musson shamollari
    
14. 
    Himolayda qanday tabiat zo’nalari mavjud J:tog‘ etaklariga xos bo‘lgan botqoqlangan terayalardan tortib, tog‘ yonbag‘irlaridagi doimiy yashil o‘rmonlarni, butazor va baland tog‘ o‘tloqlarini hamda doimiy qorlar va muzliklarni
    
15. 
    Himolay tog‘larida qanday hayvonlar yashaydi .? J : Himolay ayig‘i, tog‘ qo‘yi, yovvoyi yak- lar va turli kemiruvchi hayvonlar yashaydi.
    
16. 
    Hind-Gang pasttekisligi qayerda joylashgan .? J : Himolay tog‘laridan janubda
    
17. 
    Hind-Gang pasttekisligi uzun­ligi.? J : 3 000 km ga boradigan
    
18. 
    Hind-Gang pasttekisligi qanday vujutga kelgan .? J : pasttekislik tog‘oldi bukilmasida vujudga kelgan va tog‘lardan nurab tushgan jinslar bilan to‘lib borgan.
    
19. 
    Hind vodiysida iqlim J:tropik
    
20. 
    Gang vodiysidaiqlim qanday J subekvatorial musson iqlim tarkib topgan.
    
21. 
    Gang daryosining quyi oqimida yog‘in miqdori qancha mm 2 500 mm ga yetadi.
    
22. 
    Bu yerda yomg‘ir vaqt-vaqti bilan qanday tarzda yog’adi J:jala tarzida yog‘adi va suv toshqinlari bo‘ladi.
    
23. 
    Qayerda iqlim qurg’oqchil .? J : Hind daryosining sharqida iqlim qurg‘oqchil, yomg‘ir juda kam yog‘adi.
    
24. 
    Tar cho‘lida yiliga qancha yog’in tushadi .? J : 100 — 150 mm yog‘in yog‘adi.
    
25. 
    Hind-Gang pasttekisligida qanday o’rmonlar kam .? J : musson iqlimli o‘rmonlar kam uchraydi.
    
26. 
    Qaysi daryolar deltasida qalin mangrazorlar va doimiy yashil o‘rmonlar bor. J:Gang va Braxmaputra
    
27. 
    Hind – Gang pasttekisloging qaysi qismida sho‘rxok va qumli cho‘llar mavjud..? J : g‘arbiy qismida
    
28. 
    Hindiston yarimorolining asosi nimadan iborat .? J : eng qadimgi Hind platformasidan iborat.
    
29. 
    Hindiston yarimorolida yer yuzasining katta qis­mi qanday jinlardan tuzilgan .? J : qadimgi kristall jinslardan
    
30. 
    Hindiston yarimorolida Qazilma boyliklardan qaysilari uchraydi