Geografiyasi
Download 32 Kb. Pdf ko'rish
|
|
M ashin asozlik k o lplab turli qishloq x o bjalik m a s h i n a va uskunalari, elekt r texni ka mashi nalari va elektr yoritkichlari kabilarni ishlab c hiqaradi . Transports Relyefining tog'lilik xarakteri tufayli Qi rg‘izistonda t e m i r y o l transporti yaxshi rivojlanmagan. Shu sababli respublikada eng yirik t a r m o q sifatida avtomobil transporti xizmat qi lmoqda. U t o g‘ dovonlari orqali a mal da b a rc ha rayonlarni, bir-biri bilan b o g ‘laydi. з~У Savol va topshiriqlar 1. Q irg 'izis to n R esp u b lik a sin in g geografik o 'r niga b a h o bering. 2. R esp u b li k a tabiiy resurslarining aso s iy xillarini q o ‘ll a n m a m a t n id a n fo y d a - lanib daftaringizga y o z i n g va ulardan qaysi tabiiy resurs respublika u c h u n e n g a h a m iy a tli ekanligin i a n iq la n g va tahlil qiling. 3. N i m a u c h u n Q irgkiz isto n a h o li s i n in g tabiiy o ‘sish k o ‘rsatkichlari O'rta O s iy o R espublikalariga nisbatan e n g past? Sabablarini gapirib bering. 4. R espublika x o ‘ja lig in in g aso s iy xususiyatlari n im ad a? U n i n g rivojlanish darajas ini q a n d a y b a h o la s h m u m k i n ? 5. QoMlanma m atn i m ateria lla rid an fo y d a la n ib , Q irg ‘i z i s to n n i n g q is h lo q xo'j a- ligini Q o z o g ‘iston q is h lo q x o ‘jaligiga taq q o s la n g , ula rning aso s iy o ‘xsh ash va farq qilu vch i t o m o n la r in i aniq lang. 6. N i m a u c h u n Q i r g i z i s t o n tran sportida t e m i r y o ‘llarning ulushi katta e m a s ? U n i n g sabablarini a n iq la n g va b a h o la s h g a harakat qiling. 41- §. Turkmaniston va Tojikiston Respublikasi CTrta Osiyoning j an u b i da joylashgan davlat. Sh i mo l i - g ‘a rbdan Qo z o - g ‘iston, shimol va shi mo l i- shar qd a n 0 ‘zbekiston, j a n u b d a n Afgboni st on va Er o n bilan c h e g a r a d o s h . G ‘arbiy qismi Kaspiy dengizi bilan o lralgan. M a ’muriy j i h a t d an 5 viloyatga ajraladi. 1 9 9 1 - yil, 2 7 - okt abrda mustaqillikka erishgan. IGO" 1996- yili Eron orqali Fors q o i t i g ' i va Kavkaz orqali Qo r a dengiz b o ‘ylariga y o l l a r ochilishi bilan a n c h a qulaylashdi. Tabiiy sharoiti: asosan relyefi tekis, iqlimi k on t inental va q u r g koqchil h a m d a suv manbalari kamligi tufayli q a d i m d a n q u du q l ar d an keng foydalanib kelinadi. Q ud u q l a r ko'pligi sababli b a ' z an T u r km an i s to n n i q udu q l ar m a m - lakati h a m deyishadi. Tabiiy resurslardan neft va tabiiy gazga, oltingugurt h a m d a turli tuzlarga a nc ha boy. Aholisi, asosan, tabiiy o lsish hisobiga tez k o ‘p a ym o q d a . U n i n g soni s o lnggi o kn yilda 3,7 mln. dan 4,8 mln. g acha k o ‘paydi. O krtacha zichligi 1 k m 2 m a y do n g a 9,8 kishi t o kg ‘ri keladi. Ahol ining 46 foizi shaharl arda yashaydi. X o ‘ja lig i a g r a r - i n d u s t r i a l x a r a k t e r g a ega. U n i n g a sosi ni s u g ' o r m a d e h q o n c h i l i k k a asosl angan qi shl oq xo^jaligi tashkil qiladi. S u g koriladigan yerl arni ng u m u m i y m a yd o ni 1,3 mln. ga dir. Asosan donli va texni k (paxta) e kinl ar eng k o ‘p ekiladi. Ch o rv a ch il ig i da q o 'y ch il i k ( q o ra k o' l ) yetakchilik qiladi. Sanoatida y o q i lg l -e n er ge t ik a (neft va gaz) h a m d a yengil va oziq-ovqat t armoqlari yuqori mavqega ega. Ma ml a ka t sanoatining istiqboli kelgusida neft va tabiiy gazni k o kplab qazib c hiqarish va uni j a h o n bozori ga chiqarish mu am mo l ar in i ng qay darajada hal qilinishiga bogl iq. Boshqa sanoat tarmoqlari a n c h a sust rivojlangan. Asosiy shaharlari: Ashgabad, C h o r j o by, Mari, Da shoguz , T u r k m a n - boshi. i Cjny Savol va topshiriqlar 1. I q l im i n in g q u r g 'o q ch il va suv m a n b a la r in in g kamligi sabablarini g e o grafiyad an olg a n t u s h u n c h a l a r in g i z aso s id a tu shuntir ib bering. 2. Xaritalardan fo y d a la n ib , a sosiy s u g borish m anbalari (d aryo va irrigatsiya o b y e k tla r i)n i an iq lan g. 3. N i m a u c h u n s a n o a t n in g k o 'p lab ye ta k c h i tarm oqla ri sust rivojlangani h a m d a respublika sh ahar a h o li s i n in g sa l m o g 'i nis bata n yuq ori? 4. X aritalardan fo y d a l a n ib , r e s p u b lik a n in g j a n u b i y rayon larin i s h i m o l i bilan b o g ' l a y d i g a n a s o s i y t e m i r va a v t o m o b i l y o ь 1 lari n i m a u c h u n t o ‘g ‘ ri o^tk azilm asdan a v la n m a y o ' n a l i s h d a tashkil q ilin gan ? T u sh u n tir ib berishga harakat qiling. TOJIKISTON CTrta Osiyoda joylashgan davlat. Sharqda Xitoy, shimolda — Qirgkiziston, g' arbda — 0 ‘zbekiston, j an u b d a — Afgkoniston bilan chegaradosh, dengizga chiqish imkoniyati yokq. M a ’muriy jihatdan 2 viloyatdan va 1 ta tog‘li Badaxshon a vt on om oblastidan iborat. Davlat t uzumi — Respublika. Davlat bo s hl ig i — Prezident. Q o n u n chiqaruvchi hokimiyat — parl ament (Oliy Kengash). Di n nuqtayi n az ar id an islomga m an s u b l a r 90 %, xristianlar 5 % va boshqalar 5 % ni tashkil etadi. Davlat tili — tojik va ms tili, aholini 59 % ini tojiklar, 23 % ini o'zbeklar, 10 % ini ruslar tashkil etadi, 80 ming tatar, 50 ming qirgiz, 10 ming nemis, 30 ming ukrain, 15 ming yahudiy, 15 ming t urk ma n va boshqalar h a m yashaydi. M a m l a k a t d a n t ashqarida 3,6 mln. tojik yashaydi. 14 yoshgacha b o l g a n l a r 42 %, 15 — 64 yoshgacha b o ‘lgan aholi 55 % ga teng. Aholi zichligi 1 k m 2 yerga 40,5 kishidan to' g' ri keladi. S ha ha r aholisi 37 % ga teng. Tabiiy o ksish — har ming kishiga 31 kishi. 0 ‘rtacha u m r davomiyligi 64 yoshga teng. Tojikiston — B M T ga a'zo. M i l o dd a n avvalgi ming yilliklarda S o lg kd va Baqtriya davlatlari tarkibida b o i g a n . Mi lo d da n avvalgi VI asrda Forslar h okimiyati, m i l o d da n avvalgi 111 asrda G r e k — Baqtriya shohligi, mil odn i ng I asrida esa Ku s ho n xonligi ostida b o i g a n . VIII asrda arablar bosib olgan va islom dini keng yoyilgan. Milodning IX asrida Tohor iyl ar davlati tarkibida, 1 2 1 9 — 1221- yillarda Ch i ngi zxon, 1336 — 1405- yillarda A m i r T e m u r davlati hukmronl igi ostida b o ‘lgan. XVI asrda Buxoro xonligi tarkibida b o l i b , 1876- yilda Rossiya tarkibiga kirgan. 1918 — 1926- yillarda Fu qa ro l ar urushi b o l i b o 4g a n. 1924- yilda Tojikiston A S S R shakllandi. 1991- yil 9- sentabrda Tojikiston mustaqillikka erishdi. Tabiiy resurslardan rangli metallar va gidroenergetika resurslariga a n c h a boy. M a m l a k a t d a q o ‘rg‘oshin, vismut, rux, moli bden, oltin, q o ‘n g ‘ir k o ‘mir va q i s m a n t a b i i y gaz q a z i b o l i n a d i . Yi r ik a l u m i n i y z a v o d i m a v j u d . Mashi nasozl ikda qishloq x o ‘jalik mashinalari, sovitgichlar, t ransformatorlar, kabel, turli texnika mahsulotlari, elektr asbob-uskunalar i ishlab chiqariladi. Xo'jaligi agrar xarakterga ega. Qishloq xo^jaligida d e h q o nc h il ik n i n g p a x t a c h il i k, d o n c h i l i k , bog^dorchi li k t a r m o q l a r i a h a mi y a t l i . S a n o a t i d a gidroenergetika, aluminiy, yengil va oziq- ovqat sanoatlari yetakchilik qiladi. Asosiy shaharlari: D u sh a nb e , X o ‘j a n d , Q o krglo nt epa , O kratepa. Savol va topshiriqlar 1. Xarita va atlasdan fo y d a la n ib respublika i q t i s o d i y - g e o g r a f i k o ‘rn in ing en g m u h i m t o m o n l a r i n i an iq lan g. 2. M a m la k a td a q a n d a y tabiiy resurs e n g ah a m iy a tli his obla nadi? 3. Eng yirik G E S larini an iq lan g va ular, aso s a n , qaysi daryoda qurilgan? 4. S a n o a ti va q is h lo q xo'j ali gin in g v eta k ch i tarm oqla rin i aniq la n g va bunga sabab b o'lgan aso s iy om illarn i tahlil qiling. 42- §. 0 ‘zbekistonga hududi va madaniyati yaqin mamlakatlar TURKIYA Osiyo va Yevropa q i t ’alarida j oyla shga n davlat. Gretsiya, Bolgariya, G r u z i y a , A r m a n i s t o n , Er on, Suriya, Iroq davlatlari bilan c h eg ar a do s h. Shi mol iy qismini Q or a dengiz, j an u b i n i O krtayer dengizi, g ‘arbini Egey dengizi suvlari yuvib turadi. M a r m a r dengizi, Bosfor va Dardanell b o ‘g bozlari orqali m am l a ka t n i ng Yevropa va Osiyodagi qismlari ajralib turadi. M a ’muriy j i h at d an 76 viloyatdan iborat. Davlat t uzumi — Respublika. Davlat boshlig'i — Prezident. U har 7 yilda saylanib, Qurolli Ku chl arni ng Bosh q o ‘m o n d o n i vazifasini h a m bajaradi. H u k u m a t boshlig‘i — Bosh vazir. Q o n u n chiqaruvchi hokimiyati 2 palatali p a rl ament (Buyuk Millat majlisi). Din nuqtayi nazaridan islomga mansublar 99,8 % ni va boshqalar 0,2 % ni tashkil etadi. Davlat tili — turk tili. E t ni k tarkibi — 87 % i t urkl ar, 10 % i kur dlar , 1,7 % i arabl ar , greklar va boshqa xalq vakillari. Maml akat dan tashqarida 2,5 mln. turk yashaydi. Aholi zichligi 1 k m 2 yerga 80 kishi dan t o wg ‘ri keladi. S h a h a r aholisi 50 %. Savodxonl ik darajasi 88,3 % ga teng. Tabiiy o ksish har mi ng kishiga 22,5 kishidir. O lr ta c ha u m r n i n g davomiyligi e rka kl ar da 68 yosh, a yoll arda 73 yoshga teng. Aholini 14 y o sh ga ch a b o ‘lgan qismi 31 %, 15—64 y os hga ch a b o 4 g a n l a r 63 % ni, 65 y o s h d a n kattalari 6 % ni tashkil qiladi. Turkiya - B MT , XVF, N A T O , Y E I H ga a ’zo. Kichik Osiyo yarimoroli j u d a q a di m z a m o n l a r d a n boshlab shimol, j anub, g ‘arb, sharq o krtasida savdo va m a d an i y aloqalarni b o g i a b turuvchi k o lprik b o l g a n . Mi lodda n awal gi V I I I —VI ming yilliklarda bu yerda dehq on ch il ik va chorvachilik rivojlangan. M il o dd a n a wa lgi 3 ming yillikda bu yerda birinchi s h a ha r — davlatlar paydo b o l a d i . M i l o d d a n a wa lgi 1900- yilda bu yerda eng kuchli Xatti davlati b o l g a n . Keyinchalik bu h u d u d I skandar Z ul qa rn ay n q o l osti da b o l a d i . M i l o d d a n a wa l g i I asrda u rimliklar q o i i g a o 't adi . Keyinchalik Vizantiya q a ra mo g kida b o l ad i . XI asrda t urk ma n saljuqiylar, undan keyin esa u s m o n l i t ur kl a r q o ‘liga o 4 a d i . 1320- yi ldan U s m o n l i t ur kl ar imperiyasi shakllandi. 1923- yil 29- okt ab r da n Turkiya mustaqil respublika b o lldi. Poytaxti — Anqara shahri. Mamlakat prezidenti — Kamol Otaturk edi. Mamlakat — tarixiy o b i d a l a r g a boy. I b o d a t x o n a l a r , tari xiy m u z e y l a r s h u l a r j u m l a s i d a n d i r . M a ml a k a t n i n g g^arbiy va mar kazi y qismini A n ad ol u yassi t o g i i g i egallagan. Sharqiy qi smi da esa A r m a n i s t o n yassi t o gi i g i yastanib yotibdi. A so s iy d a r y o l a r i — Y o s h i l , I r m a n , D a j l a , F r o t , A r a k s , C h o r a x . O ' r m o n l a r 15 % m a y d o n n i egallab, u n d a qayragko c h, archa, sarv daraxti, buk, e m a n , grab, butalar o^sadi. H ay vonl ar da n b u g ‘u, o l ma x on , y o w o y i cho^chqa, b o kri, shag‘ol, ayiq, t o g ‘ echkisi, sirtlonlar yashaydi. Qu sh l ar da n q a r g ‘a, b u r g u t , lavlak, q a l d i r g ‘o c h h a m d a ilon va k a l t a k e s a k l a r ke n g tarqalgan. T u r k i y a — industrial-agrar mamlakat . M a m l a k a t d a xr om ( d u n yo d a 3- 0 ‘r ind a ) , s u r m a , t e m i r rudasi, vo l fr am, mis, m a r g a n e s , s i m o b, boksit, oltingugurt qazib olinadi. Q o r a va r ang d or metallurgiya rivojlangan. Nef tni qayta ishlovchi va kimyo zavodlarida mineral o lg ‘itlar, ishqorlar, u v - r o bzg4or, ki myo mahsulotlari ishlab chiqariladi. Mashi nasozl ikda yengil avtomobillar, yuk mashinalari, avtobuslar, qishloq xo'jaligi mashinalari, dengiz kemalari, s t a n o k l a r , e l e k t r j i h o z l a r ishlab c h iq a ri l a d i. Z a m o n a v i y o z i q - o v q a t va t o ' q im ac hi li k , qurilish materiallari va s e me n t s an oat korxonalari faoliyat k o lr satmoqda. Teri — poyabzal; mebel va q o g Loz ishlab chiqarish rivojlangan. Qishloq x o 4jaligida b u g ‘doy, arpa, suli, m a k k a j o ‘xori, javdar, sholi, sabzavot ekinlari yetishtiriladi. Tamaki yetishtirishda d u ny o d a oldingi o ' rinl ardan birida turadi. B o g ‘dorchiIik va uzumchilik keng rivojlangan. B u n da n tashqari, choy, grek y o n g ‘o g li h a m yetishtiriladi. Chorvachilikda q o ‘ychilik, echkichilik, qor amol chi li k, yilqichilik rivojlangan. Turkiya a n go r echkisi j un in i eksport qilish jihatdan dunyoda oldingi o ‘rinlardan birida turadi. Ipakchilik va baliqchilik rivoj lanmoqda. Tur iz m yaxshi rivojlangan. Yirik shaharlari: Istanbul, Izmir, Ad a na , Bursa, Konya, Antaliya. Istanbul — t u ri z mn i ng yirik mar kazl ari dan biri b o l g a n shahar. Un ga m il o dd an a wa lgi VII asrda asos solingan. Dastlab Ru m imperiyasi poytaxti b o l g a n . U paytda Konstantinopol deb h am yuritilgan. Hozirgi n o m i n i 1930- yilda olgan. S ha ha rda m u q ad d a s Sofiya muzeyi, ajoyib mac hi tl ar bor. Vizantiya va m u s u l m o n arxitekturasi yodgorliklari k o lp. Transporti: Turkiyani ng t ransport tizimi taraqqiy etgan. U n d a avtomobil t r ans port ining roli katta. Dengi z transporti h a m rivojlangan. 120 Eksportida oz iq -o vq at , yengil s anoat , elektr texnika, paxta, t ama ki , q ur uq mevalar, qishloq x o ljalik mahsulotlari yetakchilik qiladi. Importida mashina uskunalari, xomashyo, t ransport vositalari va boshqalar ustun turadi. Pul birligi: Turkiya lirasi. _ i ' f y Savol va topshiriqlar 1. J a h o n siy o siy xaritasi va atlas materialla ridan fo y d a la n ib T u rk iy a n in g j o y l a s h - gan ge ografik o 'rn in i tahlil qilin g va b a h o la n g . H u d u d i n in g q a n c h a qism i Y e v r o p a va q a n c h a qism i O s iy o g a qarashli eka n lig in i aniq lang. 2. Tabiiy sh aroitin in g m u h i m xusu siyatlarini tahlil qilin g, q a n d a y a sosiy tabiiy resurslarga b oy va kam bag'al ekanligin i belgilan g va bu h o la t n in g m a m la k a t iq tiso d iy o tig a ta'sirini b a h olan g. 3. Eng yirik shaharlarini aniq lang. U la r n in g rivojlanishida j o y la sh g a n geografik o ‘rni ( d e n g i z b o ‘y id a m i yoki q u ru q li k d a m i )n in g a h a m iy a tig a e ’tibor bering. 43- §. Eron Islom Respublikasi J a n u b i - g ‘arbiy Os iy o bda joylashgan davlat. Yaqin Sharq, Kaspiy dengizi, Fors k o lrfazi, Iroq, Afg‘oniston, Pokiston, T u r k m a n i s t o n bilan chegaradosh. M a ’muriy j ihatdan 23 provinsiyaga (ostonaga) b o i i n a d i . Davlat tuzumi — Islom Respublikasi. Davlat boshlig' i — Pre zi de nt . Q o n u n c h iq a r u v c h i hokimiyat — 2 palatali parlament. Di n nuqt ayi na zar ida n islom diniga m a n s u b l a r 89 % h a m d a b os hq a d i n la r bor. Davlat tili — fors tili. Etnik tarkibi: forslar 60 %. ozarbayjonlar 16 %, kurdlar 9 % b o l i b , 600 ming a r m a n , 100 ming yahudiy, 80 ming l o i i , 20 mi ng gruzin va boshqalar yashaydi. Ma ml ak at da n tashqarida 600 ming eronlik yashaydi. Aholi zichligi h ar k m 2 ga 40,8 kishi. S h a h a r aholisi 49 %, t u g ‘ilish ha r ming kishiga 31,3 kishi. 0 ‘lim darajasi h a r ming kishiga 6,1 kishidan t o ‘g lri kelib. tabiiy o'sish 2,4 % ga teng. 0 ‘rtacha u mr ni n g davomiyligi erkaklarda 64 yosh, ayollarda 67 voshga teng. Ahol ining tarkibida 14 yoshgacha b o l g a n l a r 43 %, 15—64 y o sh ga ch a b o l g a n l a r 53 %, 65 y o s hd a n ka tt alar 4 % ni tashkil qiladi. Er o n — B M T , XVF, O P Y E K ga a ’zo. 1979- vil !- aprel kuni m am la k at mustaqil Islom Respublikasi deb e' lon qilindi. Mamlakat iqlimi subtropik va kontinental iqlim. O' rtacha yillik havo harorati 160° ga teng. M a m l a k a t h u du d in in g yarmi ni t o g l i k l a r tashkil etadi. Eng b a l a n d joyi D e m a v e n d v u l k a n i d a — 5604 met r. M a m l a k a t h u d u d i n i n g shimol i-sharqiy qismida pasttekisliklar bor. Asosiy daryosi Karun. Yer m a y d o n i n i n g 11 % ini o ‘r m o n egallagan b o ‘lib, u n d a dub, buk, t e m i r daraxti, akatsiya, ka s ht an, z ar an g o ksadi. M a ml a ka t j an u bi d a past but al ar o bsadi. H a y v o n l a r d a n t o g 1 echkisi, q o ky, b o kri, tulki, sirtlon, q o p l o n , ayiq, o l m a x o n , b u g ' u , t o ‘n g lizlar bor. Q u s h l a r d a n f l a m i n g o , kaklik kabil ar yashaydi. Eron — i ndustrial-agrar mamlakat . Qishloq x o kjaligida b ug ‘doy 121 к о ьр yetishtiriladi. Ha ydal adi gan yerlar 10 %, doi mi y donli ekinlar 1 %, yaylovlar 27 %, o ‘r m o n l a r 11 %, b o ‘sh yerlar 51 %. S u g ‘or il ad ig a n y erl ar m a y d o n i 94 m i n g km-. Ar pa , sholi, s abzavot ekinlari, sitrus o lsimliklari, shaftoli, anjir, a nor, x u r m o kabilar yetishtiriladi. Qa n dl a vl ag i, c h oy, s h a k a r q a m i s h , t a m a k i yeti shti ri sh h a m rivojlangan. Ch or vachil ik eksport bop xususiyatga ega. Q o by, echki, qoramol, tuyachilik rivojlangan. Maml akat qora ikra eksporti b o lyicha j a h o n d a Rossiyadan keyin 2- o krinda turadi. D u r ishlab chiqarish h a m rivojlangan. Eron j a h o n d a neft va tabiiy gaz bilan eng yaxshi t a ’minl anga n. S h u ningdek, t e m i r rudasi, ayrim r an g do r metall konlariga h a m ega. Shu sababli metallurgiva sanoati shakllanmoqda. Sanoatning plastmassa va soda, oltingugurt va a m m i a k , s u n ’iy gaz, ishqorlar ishlab chiqarish t ar moq la ri rivojlangan. T o ' q i m a c h i l i k , o z i q - o v q a t , t a m a k i f abri kal ari bor. S e m e n t va qurilish materiallari ishlab chiqariladi. Metallurgiva zavodlari kichik k o l a m d a poMat va c h o ‘y a n ishlab c h iqa radi . M a m l a k a t d a yi g‘m a a v to m ob i l l ar , t ra kt or lar , sovitgichlar, konditsionerlar, televizorlar, magni tofonl ar, radi opriyomnikl ar, u y - r o kzg‘or va elektr texnika mahsulotlari ishlab chiqariladi. T u r i z m a n c h a taraqqiy etgan. Yirik shaharlari: M a sh h a d , Isfaxon, Tabriz, Sh e ro z, Ab a da n. Savol va topshiriqlar 1. Yer yuzasi va iq lim iy sh aroitla rinin g m a m la k a t iq t is o d i y o ti n in g h u d u d iy jo y l a s h is h ig a t a ’sirini xaritaga qarab kuzating. xu lo sala r ch iq arin g. 2. A s o s i y neft va tabiiy gaz konlari m a m la k a t n i n g qaysi q is m id a jo y l a s h g a n ? X aritad an ko'rib, xalq aro sa v d o g a c h iq arish im k o n iy a tla r in i aniq lang. 3. A s o s i y q is h lo q x o ’jalik rayonla rini a n iq la n g va ta r m o q la r in i n g jo y l a s h is h xu su s iyatlarin i tahlil qilin g. 4. Eng yirik shaharlari va ularda sh ak llan gan sa n o a t ta rm oqla rin i xaritaga qarab a n i q l a n g . Afg‘oniston Islom Respublikasi Af g' oni st on, Eron, T u r k m a n i s t o n , O' zb e ki st on , Tojikiston va Pokiston davlatlari bilan c h e g a r a d o s h , m a t e ri k i chkarisi da j o y la s hg a n m a m l a k a t . M a ' m u r i y j ih a td a n 29 vilovatga b o l i n a d i . Respublika t u z u m i d a Oliy q o n u n chiqaruvchi hokimiyat — Loyya J irgba va Milliy Kengash. Davlat b o s h l i g l — Prezident. Relvefi t o g i i . Iqlimi s h im ol d a k ont ine nta l, j a n u b d a t rop i kd an , subtro- p ikkacha o ‘zgarib boradi. Tabiiy bovliklari yetarli o krganilgan emas. Aholi zichligi 1 k m 2 ga o ' r t a c h a 41 kishi. Hat 1000 kishiga t u g i l i s h 43 va o l i m 19 kishidan t o ‘g kri keladi. Ahol ining 0 — 15 yoshdagilari 43%, 64 va u n d a n vuqori yoshdagilari 3 % ni tashkil qiladi. 0 ‘rtacha u m r erkaklarda 46, ayollarda 44 yoshga teng. X o ' j a l i g i d a a g r ar i shl ab c h i q a r i s h t a r m o q l a r i d a n d e h q o n c h i l i k va chorvachilik ustunlik qiladi. Sanoati rivojlanmagan. Transporti a n c h a sust rivojlangan. T e m i r v o i transportiga ega b o i m a g a n jahondagi k a m d a n - k a m davlatlardan biri. O'zbekiston bilan yaqin q o ‘shnichilik aloqalari rivojlanmoqda. Download 32 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|