Геокимё ва минералогия

Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Геология ва муҳандислик геологияси факультети ”Геокимё ва минералогия” кафедраси ,,Асл ва рангли элементлар геокимёси’’ фани Мавзу : Қўрғошин ва рух геокимёси. Ўқитувчи: Шаназаров С.И

ҚЎРҒОШИН- Pb — Менделеев даврий системасининг IV гуруҳига мансуб кимёвий элемент. 

Тартиб рақами 82,

Атом массаси 207,2.

Табиий Қўрғошин 5 та барқарор изотоп: 204РЬ (жуда оз миқдорда), 205РЬ (1,5%), 206РЬ (23,6%), 207РЬ (22,6%) ва 208РЬ(52,3%) лардан иборат.

Қўрғошин милоддан 6—7 минг йил аввал Миср, Месопотамия ва қадимда дунёнинг бошқа мамлакатлари халқларига маълум бўлган. Улар Қўрғошиндан ҳайкал, уй анжомлари ва бошқа буюмлар ясашган. Римликлар Қўрғошиндан сув қувурлари сифатида фойдаланишган. Юнонистон ва Қадимги Римда Қўрғошин бирикмалари — Қўрғошин кули РЬО ва Қўрғошин ли оқ бўёқ 2РЬСО,РЬ(ОН), турли дори ва бўёқлар тайёрлаш учун ишлатилган.

Қўрғошин Ер пўстининг масса жиҳатидан

Қўрғошин Ер пўстининг масса жиҳатидан

1,6*10-3%ини ташкил этади. Унинг 80 га яқин минерали маълум (булардан энг муҳими галенит РЬS). Полиметалл рудаларнинг оксидланиш зоналарида қўрғошиннинг

(90 га яқин) иккиламчи рудалари ҳосил бўлади, улар жумласига англезит РЬS04, церуссит РЬСО3, крокоит

РЬСr04, пироморфит РЬ4(РbCl)*(PO4)3 киради.Қўрғошин радиоактив элементларнинг емирилишидан ҳосил бўлган охирги маҳсулот сифатида уран, торий ва актиний рудаларида учрайди. Биосферада Қўрғошин оз миқ-дорда ва тарқоқ ҳолда бўлади (тирик организмда 5-10-3%, денгиз сувида З*10-9%). Табиий сувлардаги Қўрғошин ионлари лойга ютилиб, водород сульфид таъсирида РЬS ҳолида сув тубига чўкади, натижада денгиз балчиғида қўрғошин тўплана боради.

Қўрғошин ёқлари марказлашган куб шаклида кристалланади. Қўрғошиннинг