Германия на современном этапе (1990 – е, 2000 – е, 2010 – е гг.)
Download 29.03 Kb.
|
makroiqtisodiyot Germaniya (1)
Jumladan, 1948-yil GFRda sanoat ishlab chiqarish 50%, 1949-yilda esa 25% oʻsdi. 1953-yilga kelib GFR yalpi ichki mahsulot, sanoat ishlab chiqarish boʻyicha Gʻarbiy Yevropaning iqtisodiy jihatdan eng kuchli mamlakatiga aylandi, nemis doychmarkasi esa dunyoning qadrli valyutalari qatoridan joy oldi. Erxard rejasi bosqichmabosqich (1bosqich 1948— 56 yillarda, 2bosqich 1957—64 yillarda) amalga oshirildi. 1963—67 yillarda GFR kansleri boʻlgan L.Erxard 1965-yilda GFRda "ijtimoiy bozor xoʻjaligi"ni barpo etish dasturi nihoyasiga yetganligini eʼlon qildi. Erxard rejasi va uning asosiy gʻoyalari GFRda oʻz hayotiyligini koʻrsatdi va boshqalar bir qancha mamlakatlar (Shvetsiya, Finlyandiya va boshqalar)da keng qoʻllandi.Erxard, biznes maktabida tahsil olgan Birinchi jahon urushi faxriysi, restoran sanoati iqtisodiyotiga eʼtibor qaratadigan tashkilotda tadqiqotchi boʻlib ishlagan, asosan radarlardan kam boʻlgan shaxs edi. Ammo 1944-yilda fashistlar partiyasi Germaniyani hali ham qattiq nazorat qilgan holda, Erxard jasorat bilan Germaniyaning moliyaviy ahvolini muhokama qiladigan insho yozdi, unda fashistlar urushda magʻlub boʻldi deb taxmin qildi. Uning ishi oxir-oqibat AQSh razvedka kuchlariga etib bordi, ular tez orada uni qidirib topishdi. Va Germaniya taslim boʻlgach, u Bavariya moliya vaziri lavozimiga tayinlandi va keyin Germaniyaning hali ham bosib olingan gʻarbiy yarmining iqtisodiy kengashi direktori boʻlish uchun yuqoriga koʻtarildi.Siyosiy taʼsirga ega boʻlgach, Erxard Gʻarbiy Germaniya iqtisodiyotini hayotga qaytarish uchun koʻp qirrali saʼy-harakatlarni shakllantira boshladi. Birinchidan, u oʻtmishning arzimagan qoldiqlarini almashtirish uchun ittifoqchilar tomonidan chiqarilgan yangi valyutani shakllantirishda katta rol oʻynadi. Ushbu reja jamoatchilikka mavjud boʻlgan valyuta miqdorini hayratlanarli 93 % ga kamaytiradi, bu nemis shaxslari va kompaniyalari egalik qiladigan kichik boylikni kamaytiradi. Bundan tashqari, xarajatlar va investitsiyalarni ragʻbatlantirish maqsadida katta soliq imtiyozlari ham joriy etildi. Valyuta 1948-yilning 21-iyunida muomalaga kiritilishi rejalashtirilgan edi. Erxard oʻta munozarali harakat bilan oʻsha kuni narx nazoratini ham olib tashlashga qaror qildi. Erxard oʻz qarori uchun deyarli hamma tomonidan tanqid qilindi.Erxard Germaniyaning bosib olingan gʻarbiy yarmini nazorat qiluvchi qoʻmondon boʻlgan amerikalik general Lyusius Kleyning idorasiga olib kelingan. Kley Erxardga uning maslahatchilari nemisning keskin yangi siyosati dahshatli xato boʻlishini aytishganini aytdi. Mashhur Erxard shunday javob berdi: „Ularga quloq solmang, maslahatchilarim ham xuddi shunday deyishadi“degan.Download 29.03 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling