Gers dipoli -uchlarida metall sharlari boʻlgan va sharlar oraligʻiga Rumkorf gʻaltagi ulangan mis sterjen koʻrinishidagi oddiy antenna; G


Download 0.75 Mb.
bet3/15
Sana13.04.2023
Hajmi0.75 Mb.
#1352925
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Bog'liq
Fizika 1-mustaqil ishi

elektron-kovak o'tish yoki p —n o'tish deb ataluvchi elektr o'tishdan
keng foydalaniladi.
Taqiqlangan zonalari kengligi teng, ya’ni kimyoviy jihatdan bir
xil yarimo'tkazgich materiallar (masalan, Si yoki GaAs) asosidagi elektr
o'tishlar gomoo'tish, taqiqlangan zonalari qiymati bir-biridan
farqlanuvchi yarimo'tkazgichlar asosidagi o'tishlar esa geteroo'tish deb
ataladi.
Metallarda taqiqlangan zona bo'lmagani sababli geteroo'tishlarning
xususiy holiga mos, metall — yarimo'tkazgich deb ataluvchi elektr
o'tishlar ham elektronikada keng qo'llaniladi.
Ko'p yarimo'tkazgich asboblar va integral mikrosxemalarning
ishlash prinsipi elektr o'tishlarning xususiyatlariga asoslanadi.
2.1. Muvozanat holatda p-n o ‘tish
Yarimo'tkazgich asboblarning aksariyati bir jinsli bo'lmagan
yarimo'tkazgichlar asosida yaratiladi. Xususiy holda, bir jinsli bo'lmagan
yarimo'tkazgich monokristalning ma’lum sohasi p — turli, boshqa
sohasi n — turli o'tkazuvchanlikni namoyon etadi. Yarimo'tkazgichning
p — va n — sohalari chegarasidan ikki tomonda hajmiy zaryad sohasida
elektron-kovak o'tish yoki p-n o'tish hosil bo'ladi. Uning ishlash
mexanizmini oydinlashtirish uchun n — sohadagi elektronlar va p —
sohadagi kovaklar soni bir-biriga teng va har bir sohada oz miqdorda
noasosiy zaryad tashuvchila r mavjud deb hisoblaymiz. Xona
temperaturasida p — turli yarimo'tkazgichda akseptor kirishmalar manfiy
ionlari konsentratsiyasi No~, kovaklar konsentratsiyasi p ga, n — turli
yarimo'tkazgichda esa, donor kiritmalar musbat ionlari konsentratsiyasi
N+, elektronlar konsentratsiyasi nn ga teng. p — va n — sohalar
chegarasida kovaklar va elektronlar konsentratsiyasi gradiyenti mavjud
bo'lganligi sababli elektronlarning p — sohaga, kovaklarning n — sohaga
diffuziyasi boshlanadi.
Diffuziya natijasida chegara yaqinidagi n — sohada elektronlar
konsentratsiyasi qo‘zg‘almas musbat donor ionlari konsentratsiyasidan
kamayadi va bu qatlam musbat zaryadlana boshlaydi. Bir vaqtning
o ‘zida chegaradosh p — sohada kovaklar konsentratsiyasi ham
qo‘zg‘almas manfiy akseptor ionlari konsentratsiyasidan kamayadi va
bu qatlam manfiy zaryad ola boshlaydi (2.1, a-rasm). Natijada,
chegaradan ikki tomonda qo‘sh elektr qatlam hosil bo‘ladi. Rasmda

  1. Hajmiy


Download 0.75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling