Г.Ғ. Назарова, И. А. Ахмедов, О. Б. Хамидов, З. М. Иминов

Фаолияти турлари ва йўналишлари: 
Пул маблағларини жойлаштириш 
ХТТБ томонидан бериладиган қарзлар асосан жаҳон молиявий 
бозорларида “ААА” ишонч рейтингига эга бўлган облигацияларни 
сотиш 
ҳисобига 
молиялаштириш 
орқали 
ривожланаётган 
мамлакатларга тақдим этилади. ХТТБнинг капитали 185 аъзо-
давлатнинг бадалларидан иборат. 
Халқаро ривожланиш ассоциацияси (ХРА) дунёдаги камбағал 
давлатларни фоизсиз қарзлар ва грантлар орқали молиялаштирувчи 
асосий йирик манба саналади ва унинг капитали ҳар уч йилда 40 
донор-мамлакат томонидан тўлдирилади. 
Кредитлар: 
ХТТБ ва ХРА орқали Жаҳон банки икки асосий турдаги кредитларни 
тақдим этади: инвестицион кредитлар ва ривожланиш мақсадлари 
учун кредитлар 
Грантлар: 
Жаҳон банки грантлар кўринишидаги молиявий кўмакларни 
амалга оширади. Сўнгги йилларда ХРАнинг грантлари қуйидаги 
мақсадларга йўналтирилмоқда: 
-юқори қарздорлик даражасидаги мамлакатларнинг қарз юкини 
енгиллаштириш учун 
-канализация 
ва 
сув 
билан 
таъминлаш 
хизматлари 
самарадорлигини ошириш 
-безгак 
сингари инфекцион касалликлар олдини олиш 
мақсадларида иммунизация ва вакцинация дастурларини қўллаб 
қувватлаш учун 
-ОИВ/ОИТС касаллиги билан курашга 
-фуқаролик жамиятини ташкил этишни қўллаб-қувватлаш 

---

70 
-“иссиқхона” 
газларини чиқарилишини қисқартирилишини 
рағбатлантириш 
Бошқа хизматлар: 
Ривожланаётган мамлакатлар учун таҳлилий-консультацион
хизматлар, таълим фаолияти, Жаҳон банки институти, 
B-SPAN
 
интернет-трансляция хизмати. 
3.1.1-жадвал 
Фаолият йўналишлари (соҳалари) 

Қашшоқлик 
муаммолари 

Озиқ-овқат 
билан 
таъминла-ниш 
муаммоси 

Қишлоқ 
хўжалиги, 
ўрмон 
хўжалиги 
ва 
ер-дан 
фойдаланиш 
билан боғлиқ 
бошқа 
иқтисодий 
секторлар 

Ривожланаётг
ан 
мамлакатларда 
ОИТС билан 
курашиш 
муам-молари

Коррупция 
билан 
курашиш 

Вирусли 
касал-ликлар 
тарқали-ши 
билан кураш 

Безгак билан 
кураш 

Энергетикани 
ривожлантири
ш, 
энергия 
манба-ларига 
чиқиш ва янги 
манбаларни 
излаш 
муам-
молари 

Ривожланаётг
ан 
мамлакатларда
ги иқтисодий 
сиёсат 
ва 
қарздорлик 
муаммолари 

Рвожланиш 
стратегиялари
ни 
ишлаб 
чиқиш 

Ривожланаётг
ан 
мамлакатларга 
инвестицияла
ш муаммолари 

Таълим 
муам-молари 

Атроф-муҳит 
муаммоси 

Иқлимнинг 
ўзгариши 
ва 
уни инсонлар 

Инсониятни
нг 
ривожланиш
и-нинг 
стратегик 
вазифалари

Иқтисодий 
ўсиш, 
солиққа 
тортиш, 
қарздор-лик 
муаммолари 

Молиявий 
инқироз 

Банк соҳаси, 
молиявий 
бозорлар, 
тўлов 
тизимларини 
ривожлантир
иш 

Глобаллашу
в 

Нархларнин
г 
ошиши, 
донор-
мамлакатлард
аги 
муаммолар 

Урбанизаци
я 

Транспорт 

Савдо 

Публикация, 
семинарлар 

Миграция 
муам-молари 

Газ, нефть 

Тоғ-кон 
саноати 

Гендер 
муаммола-ри 

Интернет ва 
алоқа 

Ҳуқуқ 
ва 
ривож-ланиш 

Иқтисодиётн
инг 
хусусий 
секторини 
ривожлантири
ш 

---

71 

Болалик 
ва 
ўсмирлик 
муам-молари 

Болаларни 
эксплуатациял
аш 
муаммолари 
ҳаётига 
таъсири 

Маҳаллий 
молиялаштир
иш 
 
Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки 
ХТТБда 186 давлат аъзо (охиргиси Черногория – 18.01.2007) 
Жаҳон банкининг асосий кредит муассасаси.  1944 йил Бреттон-
Вудсдаги халқаро валюта-молия анжуманидаги қарорга кўра ХВФ 
билан бир вақтда ташкил этилган. Вашингтонда жойлашган. 
ХТТБ мақсадлари: 
-аъзо-давлатлар 
иқтисодиётини 
реконструкциялаш 
ва 
ривожлантиришга кўмаклашиш 
-хусусий хорижий инвестицияларга кўмаклашиш 
-халқаро савдонинг мувозанатлашган ўсиши ва тўлов баланси 
мувозанатини таъминлашга ёрдамлашиш 
-статистик маълумотларни йиғиш ва чоп этиш 
ХТТБнинг тузилиши: 
- Раислар кенгаши. 
- Директор- бажарувчиллар кенгаши ёки Бажарувчи Кенгаш, 
қўмиталар. 
- Ривожланиш бўйича қўмитаю 
- Банк Президенти. 
1995 йилда ХТТБ ўзининг ишига тўртта асосий йўналиш 
қўшган:
1. Ривожланаётган мамлакатлар эҳтиёжларини қондириш учун 
мақсадида янги битимларни тузишга интилиш; 
2. Банк ривожланиш сиёсатини ўзгартирмаган ҳолда уни давом 
эттириш учун ягона ёдошув; 
3. Жаҳон банкини шериклар доирасини глобал ва маҳаллий 
даражада кенгайтириш ва мукаммалаштириш; 
4. Банк фаолиятини такомиллаштириш.
 
 

---

72