Globallashuv jarayonida talaba-yoshlarning intelektual imkoniyati: muammo,taklif hamda yechimlar

166 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
erkin va qiziqarli uzatishni talab etadi. O‘qituvchining pedagogik mahorati haqida fikr 
yuritar ekanmiz, uning ongligiga, milliy g‘oya va mafkuraga sodiqligiga, bilish va fikr 
doiralarining kengligiga, o‘z vazifasiga munosabatiga e’tibor bermoq kerak. Ayniqsa, 
pedagogik mahorat bobida o‘qituvchining fikr doirasi keng bo‘lish zarurligini alohida 
hisobga olish lozim. Chunki kishida bilim va fikr mukammal bo‘lmasa, u kamolotga 
erisha olmaydi.Bugungi kunda erkin shaxsni shakllantirish muammosi ta’lim 
muassasalarida o‘quv-tarbiyaviy ishlarni zamonaviy pedagogik texnologiyaga 
o‘tkazishni taqozo etadi. Bu jarayon oson kechmaydi, chunki ixtiyoriy qurilayotgan va 
joriy etilayotgan o‘qitish tizimini qat’iyan ilmiy asoslangan pedagogik tizimga 
aylantirish kerak.Har bir jamiyatda shaxsni shakllantirish maqsadi belgilab olinadi va 
unga mos ravishda pedagogik tizim mavjud bo‘lishi kerak. Agar maqsad o‘zgarsa 
mavjud tizim ham o‘zgarishi muqarrardir.Oliy o‘quv yurtlarida talabalarning ilmiy-
texnikaviy va ijodkorlik qobiliyatlarini o‘stirish – har qanday tur, bosqich yoki 
darajadagi ta’limning asosiy vazifalaridan biridir. Zotan, bugungi kun yoshlari texnika 
va texnologiya, iqtisodiyot asoslari borasidagi bilimlardan xabardor bo‘lsa-yu, ulardan 
foydalanish ko‘nikmalariga ega bo‘lmasa, u ko‘zlangan maqsadga erisha omaydi deb 
o'ylayman. O‘zlashtirilgan bilimlarni amaliyotda qo‘llash yo‘llari va vositalarini 
bilishgina ishlab chiqarish jarayonlarini takomillashtirish va shu bilan bir qatorda , 
yangi texnika, mehnat qurollari va yangi texnologiyalar yaratish imkonini beradi. 
Metodika (uslubiyat) o‘quv jarayonini tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha 
tavsiyalar majmuasidan iborat. Zamonaviy pedagogik texnologiya esa oldindan belgilab 
qo‘yilgan aniq maqsad yo‘lida o‘qituvchi (pedagog)ning kasbiy faoliyatini yangilovchi 
va 
ta’limda 
yakuniy 
natijani 
kafolatlaydigan 
tadbirlar 
majmuasi 
yig‘indisidir.Zamonaviy pedagogik texnologiya tushunchasini oydinlashtirishga 
qaratilgan ta’riflarning xilma-xilligi, bir tomondan rivojlangan mamlakatlarda ushbu 
mavzuning u yoki bu darajada yechilayotganligini ko‘rsatsa, ikkinchi tomondan, 
pedagogik texnologiyani pedagogik amaliyotga joriy etishga bo‘lgan urinishlarning 
ma’lum natijasini ifodalaydi. Bugungi kunga kelib, o‘qituvchi (pedagog)lar metodikani 
ko‘p hollarda texnologiyadan ajrata olmayaptilar. Shu boisdan ham bu tushunchalarga 
aniqlik kiritish kerak bo‘ladi.O'zbekistonda o'tkazilayotgan ko'plab taraqiyot yo'lidagi 
ko'plab amalda qo'llanilayotgan,chet el bilimlariga suyanib qilinayotgan bilimlar albatta 
o'z natijasini berishiga ichonchimiz komil.
O'qish davomidagi muammolarga to'xtaladigan bo'lsak hozirda bilam olayotgan 
talaba-yoshlarimizning 
orasida 
muhtojlik 
ya'ni 
ishtimoiy 
himoyaga 
muxtij 
oilalarimizning farzandlari yo'q emas albatta. Lekin Prezidentimiz tarafidan ishtimoyi 
himoyaga muxtoj(temir daftarga kiritilgan)oilalarga sezilarli darajada ko'mak 
ko'rsatilgani rost.Ularga o'qish kontraktlarini to'lashda va yotoqxona masalasida 
yordamlar ko'rsatildi. Lekin qiynalgan talabalar «Kontraktimning yarim puli ham

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2022