Glossariy Adolat

FORIG‘LANISH-KATARSIS - bu tushunchani mohiyatan diniy ma’noda 
qo‘llagan edi. Arastu esa uni san’atga nisbatan ishlatadi. Forig‘lanish, Arastu 
talqiniga ko‘ra, san’at o‘z oldiga qo‘ygan maqsad, xususan, fojea (tragediya)ning 
maqsadi. U mohiyatan qo‘rquv yoki achinish tufayli inson qalbini salbiy 
hissiyotlardan forig‘lantiradi. Natijada inson, bir tomondan, taqdir ko‘rgiliklariga 
xotirjam qaray boshlasa, ikkinchi tomondan, baxtsizlik girdobiga tushganlarga 
o‘zida hamdardlik hissini tuyadi. Ya’ni, san’at insonni olijanob qilish, yaxshilash, 
go‘zallashtirish xususiyatiga ega. 
Kulgililik — insonning voqea va hodisalarga o‘ziga xos munosabatlaridan biri. 
Dunyoga kulguli nigoh b-n qarashdir. Bunday qarashni mavjud voqe-lik va uning 
beo‘xshov tomonlari tashkil etadi. 
Fojealilik — estetika kategoriyasi; hayotning chuqur ziddiyatlari va 
to‘qnashuvlari. Unda hayot va o‘lim, erkinlik va zarurat, aql va tuyg‘u, qonun va 
burch, shaxsiy va ijtimoiy tomonlar namoyon bo‘ladi. 
Estetika (yun. aisthetikos — xissiy idrok, sez-gi) -- 1) voqelikni hissiy-
ta’sirchan, emotsional o‘zlashtirish; 2) estetik faoliyat qonuniyatlari to‘g‘risidagi 
fan 
Estetik did — voqea-hodisalarning estetik si-fatlarini idrok etish va baholash 
jarayonida oli-nadigan qoniqish yoki qoniqmaslik tuyg‘usi 
Estetik ong — olamni estetik anglash, dunyoga inson munosabatining sub’ektiv 
tomoni 
Estetik his-tuyg`ular — olamni estetik ang-lash asosida shakllangan xds-
tuyg‘ular; ular umu-man inson ongining ajralmas tomoni bo‘lib, na-fosatli ong 
sohasida maxsus o‘rin tutadi. 
Ezgulik-insonga eng kuchli ma`naviy lazzat bagishlaydigan, uni ijtimoiy 
shaxsga aylantirib, xaqiqiy baxtga olib boruvchi fazilat Shaxsni komillikka, 
jamiyatni esa yuksak taraqqiyotga etkazuvchi yuksak qadriyat