Glossary 0ta Falsafa

10)Materializm — olamning asosida materiya, yani moddiy narsalar 
yotishini e’tirof etadigan, moddiylikni ustuvor deb biladigan ta’limot.
11)Idealizm — olamning asosida ruh yoki g’oyalar yotadi, dunyo 
voqeligi va rivojida g’oyalarni ustuvor deb ta’lim beradigan falsafiy 
ta’limot.
12)Antik falsafa - qadimgi davrda eramizdan avvalgi VIII asrda
Yunonistonda, eramizdan avvalgi II asrda Rim jamiyatlarida
shakllanib, eramizning VI asriga qadar rivojlanib kelgan falsafiy 
ta’limotlar umumlashmasi.
13)Vedalar - diniy mazmunga ega adabiyotlar. Ba’zi taxminlarga
ko’ra, deyarli to’qqiz asr davomida Hindiston yarim orolida
yashab kelgan qadimiy xalq va elatlar tomonidan yaratilgan.
14)Upanishadalar – ―sirli bilimlar‖ deb atalib, vedalarning
falsafiy qismidir. U ma’lum bir kitob yoki falsafiy risolalar
shaklida bo’lmay, balki turli mavzularda, turli davrlarda asosan 
noma’lum mualliflar tomonidan yaratilgan matnlar to’plami. Har bir 
matn u yoki bu muallifning falsafiy mushohadalarining qisqacha 
bayonidan iborat.
15)Eley maktabi - pifagorchilarning ittifoqi kabi Elladaning Eley
shahrida yuzaga kelgan. Bu maktabning asosiy namoyondalari
Ksenofan, Parmenid, Zenon va Melisslardir. Eley maktabi
ta’limoti qadimgi Yunon falsafasining shakllanishida, uning
kategoriyalari, jumladan, borliq kategoriyasining rivojida yangi
qadam hisoblanadi. Ioniyaliklarda borliq jismiy, pifagorchilarniki
esa matematik bo’lsa, Eley maktabida u falsafiydir. Eleyliklar
birinchilar katorida borliq va tafakkur o’rtasidagi munosabat 

---

masalasini qo’ydilar. Antik falsafa shakllanishining yakuni Eley 
maktabi bilan tugallanadi.
16)“Veda” — ―diniy kitoblar‖, ―astika‖ — ―Veda‖ning
muqaddasligini tan oluvchi, ―nastika‖ — uning muqaddasligini tan 
olmaydigan maktablar.