Gorizontal to’g’ri chiziq
-shakl 2.19-shakl 2.20-shakl
Download 30.27 Kb.
|
14-22
- Bu sahifa navigatsiya:
- Muntazam ko’pyoqliklar (1-jadval)
|
2.18-shakl 2.19-shakl 2.20-shakl
Ko’pyoqliklarning muhim xossalaridan birini Eyler quyidagicha bayon etgan: Har qanday qavariq ko’pyoqlikda yoqlar bilan uchlar sonining yig’indisidan qirralar sonining ayirmasi ikkiga teng bo’ladi (ya’ni Yo+QU-Q=2) (1-jadval) Muntazam ko’pyoqliklar (1-jadval) Ko’pyoqlik nomi Ko’pyoqlik nomi Tetraedr Dodekaedr Kub – geksaedr Ikosaedr 75 Oktaedr Yo + U - Q = 2 Yo – yoqlar soni U – uchlar soni Q – qirralar soni Yon yoqlari turli shakldagi muntazam ko’pburchaklardan iborat bo’lgan ko’pyoqlikni yarim muntazam ko’pyoqlik deb yuritiladi. Bu ko’pyoqliklar 18 xil bo’lib, ular Arximed jismlari deb yuritiladi. 2.21-shaklda Arximed jismlaridan biri bo’lgan kesik oktaedrning yaqqol tasviri keltirilgan. Ko’pyoqliklar texnikada turli ko’rinishdagi mashina detallari, ko’pyoqli linzalar yasashda, hamda arxitektura va qurilish ishlarida keng ishlatiladi. Masalan, devor va poydevor bloklari, tom, ko’priklarning temir-beton panellari va inshootning boshqa qismlari ko’pyoqliklardan iborat bo’ladi. Ko’pyoqliklardan yana «geodezik» gumbazlar yasashda, keng oraliqli binolarni ustunsiz yopishda keng foydalaniladi. Qadimiy binolarda esa gumbaz, gumbaz osti, bino gumbazidan prizmatik qismiga o’tish joylarida bezak-ornament sifatida ham qo’llanilgan. Parallel to’g’ri chiziqlar. Agar ikki to’g’ri chiziq bir tekislikka tegishli bo’lib umumiy kesishuv nuqtasi bo’lmasa yoki cheksiz uzoq (xosmas) nuqtada kesishsa, ular o’zaro parallel to’g’ri chiziqlar deyiladi. Parallel proyeksiyalarning xossasiga asosan parallel to’g’ri chiziqlarning bir nomli proyeksiyalari ham o’zaro parallel bo’ladi (2.23-shakl), ya’ni a||b bo’lsa, u holda a’||b’, a”||b” va a’"||b’" bo’ladi. Fazodagi umumiy vaziyatda joylashgan parallel to’g’ri chiziqlarning ikkita bir nomli proyeksiyalari o’zaro parallel bo’lsa, ularning uchinchi proyeksiyalari ham o’zaro parallel bo’ladi. Ammo to’g’ri chiziqlar biror proyeksiyalar tekisligiga parallel va ularning shu tekislikdagi proyeksiyalari berilmagan bo’lsa, u holda yuqorida keltirilgan shart bajarilmaydi. Masalan, W tekislikka parallel bo’lgan profil to’g’ri chiziq kesmalarning bir nomli gorizontal va frontal proyeksiyalari (r1 va r2) ning o’zaro parallel bo’lishi yetarli bo’lmaydi (2.24,ashakl). Bunday hollarda to’g’ri chiziqlarning profil proyeksiyalarini yasash va ularning paralleligini tekshirish zarur. Shuningdek, bu to’g’ri chiziqlarning o’zaro vaziyatini profil proyeksiyalaridan foydalanmasdan ham aniqlash mumkin. Download 30.27 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|