Guliston davlat universiteti pedagogika fakulteti pedagogika- psixologiya

emotsiyalarning namoyon bo‘lishidagi o‘ziga xoslik
, ya’ni, inson xulqining 
qanchalik hissiyotlarga boyligi yoki aksincha namoyon bo‘lishi undagi tezoblik, 
taassurotlarga beriluvchanlik, loqaydlik, jizzakilik, beparvolik, achchig‘ining tezligi 
kabilarni keltirib chiqaradi;
➢ 
shaxsning 
intellektual-aqliy 
xususiyatlarining 
namoyon bo‘lishi
-
xarakterdagi zakovatlilik, aql, farosat, topqirlik, qiziquvchanlik, zehn kabilar va 
ularga teskari xususiyatlarning mavjudligini ko‘rsatadi.
Xarakterda o’zlashtirilayotgan hayotiy timsollar shaxsning xulq-atvori va 
faoliyatida ijtimoiy-psixologik xususiyatlar sifatida tarkib topishni ta’minlovchi 
psixologik vositalar inson «Men»ining tavsiflovchi poydevori hisoblanadi.
Ta’limni rivojlantirish xizmatlari talabalarni o’quv dasturlarida yana ham 
ko’proq muvaffaqiyatlarga erishishlariga qaratilgan.  
Universitet yoki fakultet miqyosidagi ta’lim rivojlantirish xizmatlari maqsadi 
talabalarni bilim olishlarini kuchaytirishga va ularni ko’nikmalarini har xil 
strategiyalar orqali rivojlantirishga mo’ljallangan, xususan konfidentsial maslahat 
va uchrashuv, maslahat markazlari, mahsus kurslar, individual va guruh 
yig’ilishlari, akademik kurslarni integral ta’minlash – bularning hammasi 
85
Kelvin Seifert and Rosemary Sutton, Educational Psychology © 2009, Second Edition. 89-b.

---

154
o’qituvchi va boshqa yordamchi xizmatlarni rolini ideal tarzda birlashtiruvchi 
yondoshuv yaratish uchun qaratilgan.
86
  
Xarakter xususiyatlarining paydo bo‘lishi, uning tabiati, o‘zgarishi mumkinligi 
yoki mumkin emasligi psixologlarning uzoq davom etib kelayotgan munozaralari 
mavzui bo‘lib xisoblanadi.
Bundan tashqari, xarakter xususiyatlari shaxsning temperamenti, qobiliyatlari 
va yo‘nalganligi bilan ham bog‘liq. Temperamentdagi ayrim kamchiliklarni odam 
o‘z kasbi, tanlagan hayotiy tarziga qarab, mos ravishda xarakterini tarbiyalash orqali 
o‘zgartirishi, hech bo‘lmaganda, muayyan hayotiy vaziyatlarda o‘zini o‘zi 
boshqarishi mumkin bo‘ladi.
Kasbiy psixologiyada qobiliyatlar muammosiga juda katta e’tibor va 
ahamiyat beriladi. CHunki kasb-hunarni tanlash, egallash va uni ro‘yobga chiqarish 
orqali o‘z individualligini namoyon etish fan uchun ham, amaliyot uchun ham katta 
ahamiyatga egadir. Psixologiyada qobiliyatga shaxsning individual-psixologik 
xususiyati sifatida quyidagicha ta’rif beriladi:   
Qobiliyatlar
- shaxsning ma’lum faoliyatdagi muvaffaqiyatlarni, osonlik bilan 
biron faoliyatni egallay olishni ta’minlaydigan yakka psixologik xususiyatlaridir.
Inson qobiliyatlar yordamida bilim, ko`nikma va malakalarini nisbatan osonlik 
bilan egallab oladi va biror faoliyat bilan muvaffaqiyatli shug`ullanadi.
Qobiliyatlar faqat faoliyatda namoyon bo`ladi. Qobiliyat turlari quyidagilar: