Gullar bayrami

MAVZU: NAMANGAN GULLAR SHAHRI (VAZALARDA AKS ETTIRISH)
REJA:

KIRISH

I-BOB NAMANGANDA AN’ANAVIY TARZDA O’TKAZILADIGAN “GULLAR BAYRAMI” NING KELIB CHIQISH TARIXI

1. 
   Gullar bayrami va xalq sayllarining o’zaro hususiyatlari
   
2. 
   Ommaviy bayram va sayllarda ijodkorlar asarlarini xalqqa namoyish etishni o’ziga xos tamoyillari
   
3. 
   Ijod ahli tomonidan “gullar” asosida turli vazalar yaratish
   

II-BOB GULLAR SHAHRI NAMANGAN MAVZUSIDA VAZALAR TO’PLAMI

2.1 Kulolchilik san’ati texnikasi va texnologiyasi

2.2 Kulolchilikda sovg’a bob buyumlar ishlash usullarini ochib berish
2.3 Mavzu asosida vazalar ishlashning xalqqa afzallik tomonlari

Xulosa

Foydalanilgan adabiyotlar

Ilovalar

Kirish
O‘zbekiston Respublikasi prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning: “Biz ta’lim va tarbiya tizimining barcha bo‘g‘inlari faoliyatini bugungi zamon talablari asosida takomillashtirishni o‘zimizning birinchi darajali vazifamiz deb bilamiz” deb aytgan gaplarining negizida uzluksiz ta’limning yagona tizimini vujudga keltirish, ta’lim berish samaradorligini va yoshlarni mustaqil hayotga tayyorlashni tubdan yaxshilashga yanada chuqurroq ahamiyat berish g‘oyalari yotadi. Yurtimizda ta’lim tarbiyaning yanada rivoj topishida san’atning xususan tasviriy san’atning o’rni beqiyos axamiyotga egadir. Tasviriy san’at insonlarning tasavvur olamini yanada boyitish va ularning estetik didini shakllanishida o’zining o’z o’rni bilan ahamiyatlidir. Tasviriy san`atning nazariy asoslari bilan tanishish har bir mutaxasis uchunnihoyatda zarur. Bunda asosiy etibor kompozitsiya , nur va soyaning o`zaro muvofiqligi, rang shunoslikperspiktivani o`rgatishga qaratiladi.<sup>1</sup>
“Kompozitsiya” atamasi lotin tilidan olingan bo`lib, tuzilish, birlashish, bog`lanish ma`nolarinianglatadi. Asarning kompozitsion tuzilishi ijodkor g`oya- sini tomashabinga aniq, oson, tez yetib borishiga xizmat qiladi.
O`zbek tilining izohli lug`atida “kompozitsiya – adabiy asar, san`at asari qisimlarining tuzilishi, joylashishi va o`zaro munosobati, tarkibiy qismlari ma`no jihatidan o`zaro bog`lanib birlik tashkil etgan badiiy asar, muzika yoki rassomlik asari”,-deb ta`riflangan. Demak, kompozitsiya hozirgi zamon talqinida biror san`at asarining turli tomonlari, qismlari mushtarak yig`indisini anglatadi. Kompozitsiya tabiat, jamiyat va inson faoliyatiga bog`liq tushuncha. Tabiatdagi barcha jonsiz va jonli narsalar garmonik va disgarmonik yaxlitlikka-kompozitsiyaga ega. Kompozitsiya orqali rassom asardagi mazmunning muayyan tartibdagi chiziq, shakl, rang va boshqa vositalar orqali tomoshabinga ta`sir kuchini oshiradi.
Uning elementlarini o`zaro bog`lab joy-joyiga qo`yadi, fazoviy kenglikni yaratadi. Har bir tasviriy san`at asari ma`lum kompozitsiyaga ega bo`ladi. Zero, kompozitsiya asar yaratilishida birinchi galda hal etiladigan muhim ish hisoblanadi. Kompozitsiya tuzishning o`ziga xos qonun-qoidalari, vosita va uslublari mavjud.
Tasviriy san`atda kompozitsiyaning asosan uch turi amal qiladi. Ular frontal kompozitsiya, hajmli kompozitsiya chuqur fazoviy kompozitsiyadan iboratdir.
1.Frontal kompozitsiya. Bunda tasvir tekislik yuzasida ishlanadi. Ular rangtasvir, rel`efli haykallar, binolarning old qismi - fasadidagi tasvirli naqshlar bo`lishi mumkin.
2.Hajmli kompozitsiya. Bunday kompozitsiyalar uch o`lchamga ega tasvirlar bo`lib, ularni har tomonondan kuzatish mumkin. Ular asosan yumaloq haykallar , amaliy san`at buyumlari, me`morchilik binolarining modellarida namoyon bo`ladi.
3.Chuqur-fazoviy kompozitsiya. Bunday kompozitsiyalar ko`poq turarjoy va jamoat binolarining ichki qismini, xususan uy ichki xonalari, jamoat joylarining foyesi, teatr sahnasi kabilarning loyihalarida ko`zga tashlanadi.
Bunga sabab tasviriy san`at oldiga qo`yiladigan vazifalarning aksariati, xususan kishilarda badiiy did, tafakkur va xotirani o`stirish, dunyoqarashni kengaytirish, tasviriy san`atni his etish malakalarini rivojlantirish rangtasvir kompazitsiyasining asosini tashkil etadi. Kompazitsiya qonunlari- birinchi galda bir butunlik yoki suvrat detallarining o`zaro bog`liqligi qonuni, muvozanat qonuni, suvratda yangilikning bo`lishi, kontrastlar qonuni, hayotiylik qonuni kabilar nazarda tutiladi.
O`quvchilar kompozitsiyaga xos qonun-qoidalar bilan birga uning uslublari va vositalari haqida ham ma`lum tasavvurga ega bo`lishlari lozim shundagina haqiqiy san’at asarlarini yaratish mumkin.

1 O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning “O‘zbekiston RespublikasiKonstitutsiyasi qabul qilinganligining 24 yilligi”ga bag‘ishlab “Qonun ustivorligi va inson manfaatlarinita’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” nomli ma’ruzasi. 07.12.2016-yil.

Kompozitsiya qoidalari esa ritm, kompozitsion markazning bo`lishi, detallarning simmetrik yoki assimetrik joylashuvi, kompozitsiyada harakat, turg`unlik, planlilik, paralellik kabilar nazarda tutiladi.²
Kulolchilikda dekorativniy kompozitsiyasini tuzishda ham ishlash texnikasini bilish muhimdir. Kulolchilikda dekorativniy –tasviriy san'atning o'ziga xos mustaqil janridir. Kulolchilikda kompozitsiyaning qonuniyatlari va ijodiy yondashish san’at asarining yaqqol namoyon bo’lishiga asos bo’lib xizmat qiladi.
Shu o’rinda demak shuni takidlash joizki kulolchilikda kompozitsiya tushunchasi va qonuniyatlari ijodkorning faoliyatida muhim ahamiyat kasb etadi. kulolchilikda san’at asarini yaratishda ijodkordan ushbu qonuniyatlarga ya’ni kompozitsiyaga amal qilish katta mahorat talab etadi.