Inflyatsiyaga qarshi choralar:
inflyatsion kutishlarni mo‘’tadillashtirish;
pulni chiqarishni cheklash;
byudjet tanqisligi muammosini hal qilish;
soliqqa tortish tizimini isloh qilish;
iqtisodiyot tuzilmasini qayta qurish;
valyutalar kursini tartibga solish;
iqtisodiyotning tovarlilik darajasini oshirish;
xususiylashtirish;
jamg‘armalar me’yorini oshirish va ularning sarflanishini kamaytirish usullari;
konfiskatsiya (olib qo‘yish) tipidagi pul islohoti.
Markaziy bankning kredit tizimidagi pozitsiyasi va vazifalari
Markaziy bankning vazifalari:
1. Milliy valyutaning mo’tadilligini ta’minlash.
2. To‘lov aylanmasini ta’minlash.
3. Xususiy banklar ustidan davlat nazoratini olib borishga yordam berish.
Bank sohasi faoliyatida:
lividlikni ta’minlash;
bank tizimini mo‘’tadilligini ta’minlash.
Markaziy bankning choralari
1. Ochiq bozordagi amallar – bu moslanuvchan valyuta siyosiy choradir. U qimmatbaho qog‘ozlarning «ochiq bozor» da sotilishi yoki sotib olinishida ifodalanadi. Pul massasining ekspansiv (sotib olish) yoki resteriksion (sotish) siyosatini olib borish uchun foydalaniladi.
2. Hisob stavkasi siyosati – pul muomalasini to‘g‘ridan-to‘g‘ri tartibga solish chorasi. U hisob stavkalarining turli variantlarini qo‘llashda ifodalanadi. Ya’ni stavkalar turli vaziyatlarda turlicha miqdorda belgilanadi yoki moliyaviy qudrati har xil bo‘lgan tashkilotlarga stavkalar darajasi har xil (boshrog‘iga ko‘proq, oxirigacha pastroq) qilib belgilanishi. Kredit faoliyatini boshqarish uchun qo‘llaniladi.
3. Minimal zaxiralar siyosati – bu pul-kredit siyosatining eng katta chorasidir. Tijorat banklari Markaziy bankining hisoblarida saqlashga majbur bo‘lgan zaxiralar me’yorini variatsiya qilishda ifodalanadi. Tizimdagi kredit massasini tez siqish yoki kengaytirish uchun vosita sifatida qo‘llaniladi.
Emissiya banki o‘z vositalari (choralari) yordamida xaridorlarda pullarning bo‘lishiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir ko‘rsata olmaydi. Ularning miqdorini kamaytirar yoki ko‘paytirar ekan u buning uchun faqat impuls (turtki) bera oladi, xolos. Monetar impulslarni ko‘chirish shuning uchun ham shunday mexanik aloqaga eng kam darajada mos keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |