Guruh: 301 Fan: Kompyuter lingvistikasi Bajardi

Tarjimon dasturi qanday ishlaydi?
U tarjima algoritmiga asoslanadi - tarjimaning ma'lum bir yo'nalishi uchun (bir ma'lum tildan ikkinchisiga) L1 - L2 tillarining ma'lum bir juftligida moslikni topish uchun matn bo'yicha noyob va qat'iy belgilangan harakatlar ketma-ketligi. Oddiy lug'atlar va turli tillarning grammatikalari mashina tarjimasi uchun qo'llanilmaydi, chunki ular so'zlarning ma'nolari va grammatik naqshlarni qat'iy bo'lmagan shaklda tasvirlaydi, bu "mashina" dan foydalanish uchun hech qanday tarzda qabul qilinmaydi. Shuning uchun tilning rasmiy grammatikasi kerak, ya'ni. mantiqiy jihatdan izchil va aniq ifodalangan (hech qanday nazarda tutilgan va kamchiliklarsiz). Tilning turli sohalari - birinchi navbatda morfologiya va sintaksisning rasmiy tavsiflari paydo bo'lishi bilanoq, avtomatik tarjima tizimlarining rivojlanishida muvaffaqiyatga erishildi. Muvaffaqiyatli ishlash uchun mashina tarjimasi tizimi, birinchi navbatda, zarur ma'lumotlar bilan ta'minlangan ikki tilli lug'atlarni o'z ichiga oladi (morfologik, so'z shakllari bilan bog'liq, sintaktik, so'zlarning gapda qanday birlashishi mumkinligini tavsiflovchi va semantik, ya'ni ma'no uchun javobgar) va ikkinchidan, grammatik tahlil vositalaridan biriga asoslanadi, ya'ni qat'iy, grammatika. Mashina tarjimasi tizimida tahlil va sintezni ta'minlovchi rasmiy operatsiyalarning quyidagi ketma-ketligi eng keng tarqalgan.
1. Birinchi bosqichda matn kiritiladi va kirish soʻz shakllari (aniq grammatik shakldagi soʻzlar, masalan, koʻplik maʼnosi) morfologik tahlil bilan birga kirishda qidiriladi, bunda ushbu soʻz shaklining tegishliligi. maʼlum leksema (soʻz lugʻat birligi sifatida) oʻrnatiladi. Tahlil jarayonida til tizimini tashkil etishning boshqa darajalariga oid ma'lumotlar ham so'z shaklidan olinishi mumkin, masalan, gapning qaysi a'zosi bo'lishi mumkin. berilgan so'z. Mashina uchun bu ikki amalni birlashtirish - ham grammatik tahlil, ham so'z ma'nosiga murojaat qilish - qiyin ish. Sintaktik tahlilni so‘z ma’nosidan mustaqil qilib, tarjimaning boshqa bosqichlarida lug‘atdan foydalangan ma’qul.