Guruh: 5es 22 kem bajardi: Usmanov Jasur Abdujabbar oʻgʻli Qabul qildi: Toshkent -2023 Reja: Matritsalar
Download 126.93 Kb.
|
MATEMATIKA NEWWWWWWWWWWWWWW
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1. Mashqlar
32 41 2314 (10); 213 42133 2144 63 84; 1 2 5 6 15 27 16 28 19 22 3 47 8 35 47 36 48 43 50;
4 11 6 0 . 0 6 Agar A matritsaning satrlarini A1,A2,...,Am bilan va B matritsaning ustularini B1,B2,...,Bn bilan belgilansa, u holda matritsalarni ko‘paytirish qoidasini quyidagi ko‘rinishda yozish mumkin:
Matritsalarni ko‘paytirishda A4 yozuv ikkita bir xil matritsani ko‘paytmasini bildiradi: A2 A A. Shu kabi A3 A A A... An AA...A. n marta 2 1 1 1.5-misol. f (x)2x x 5 va A 0 2 bo‘lsin. f (A)ni toping. Yechish. Matritsa ko‘rinishdagi f (A) funksiyaga o‘tishda sonli qo‘shiluvchi I ko‘paytma bilan almashtiriladi, bu yerda I - birlik matritsa. 2 2 1 3 5 0 6 1 0 4 0 4 0 5 0 5. Umuman olganda matritsalarni ko‘paytirish nokommutativ, ya’ni ABBA. Masalan, 1n o‘lchamli A matritsaning n1 o‘lchamli B matritsaga AB ko‘paytmasi sondan, ya’ni 11 o‘lchamli matritsadan iborat bo‘lsa, BA ko‘paytmasi n- tartibli kvadrat matritsa bo‘ladi. Bir xil tartibli A va B kvadrat matritsalar uchun ABBA bo‘lsa, A va B matritsalarga kommutativ matritsalar, ABBA ayirmaga kommutator deyiladi. 1.6-misol. A 02 13 va B 34 51 matritsalarning kommutatorini toping.
AB BA1012 93 86 181 44 94. Matritsalarni ko‘paytirish amali ushbu xossalarga bo‘ysunadi 5. 1o. A matritsa mn o‘lchamli va B,C matritsalar n p o‘lchamli bo‘lsa, A(B C) AB AC bo‘ladi; 2o. A matritsa mn o‘lchamli va B,C matritsalar n p o‘lchamli bo‘lsa, A(B C) AB AC bo‘ladi; 3o. A,B,C matritsalar mos ravishda mn,n p, pq o‘lchamli bo‘lsa, A(BC) (AB)C bo‘ladi; 4o. (4) A,B,I,O moslashtirilgan matritsalar va , skalyar sonlar bo‘lsa, u holda: 1) (A)(B) ()(AB); 2) A(B) (A)B (AB); 3) AI IA A; 4) AOOAO; 5) (AB)T BT AT . 5o. A,I,O n- tartibli kvadrat matritsalar va p,q manfiy bo‘lmagan butun sonlar bo‘lsa, u holda: 1) ApAq Apq; 2) (Ap )q (A) pq; 3) A1 A; 4) A0 I. Isboti. Xossalardan ayrimlarini ta’riflar yordamida isbotlaymiz va ayrimlarining to‘g‘riligiga misollarni yechish orqali ishonch hosil qilamiz. 2o-xossani qaraylik. A (aij ) matritsa mn o‘lchamli va B (bij ), C (cij ) matritsalar n p o‘lchamli bo‘lsin. U holda 2 va 3-ta’riflarga ko‘ra istalgan i, j da birinchidan B C (bij cij ) yoki n n n n A(B C) aik (bkj ckj ) (aikbkj aikckj ) aikbkj aikckj k1 k1 k1 k1 va ikkinchidan n n aikbkj aikckj AC BC k1 k1 bo‘ladi. Oxirgi ikkita tenglikdan A(B C) AB AC bo‘lishi kelib chiqadi 6. 6o- xossani qaraylik. A (aij ) va B (bij ) bo‘lsin. Bundan AT (aij) va BT (bij) bo‘ladi, bu yerda aij a ji , bij bji. U holda 3-ta’rifga ko‘ra istalgan i, j da birinchidan n n AB aikbkj yoki (AB)T a jkbki k1 k1 va ikkinchidan n n n a jkbki bkia jk bikaik BT AT k1 k1 k1 bo‘ladi. Bundan (AB)T BTAT bo‘lishi kelib chiqadi 7. 3o-xossani to‘g‘riligiga misol yechish orqali ishonch hosil qilamiz. 3 1 2 4 1 A (1 2), B 0 4, C 5 0 2 bo‘lsin. U holda
1.1. A kvadrat matritsa bo‘lsin. A A simmetrik matritsa bo‘lishini ko‘rsating. 3 1 0 0 1.2. A4 matritsani X 0, Y 1 va Z 0 matritsalarning chiziqli 5 0 0 1 kombinatsiyasi ko‘rinishida ifodalang. 2 1 10 1.3. a3b 1 5 bo‘lsa, a va b ni toping. 1.4. Matritsa 30 ta elementga ega bo‘lsa, u qanday tartiblarda berilishi mumkin? 1.5-1.1.8 masqlarda A,B matritsalar va , sonlar berilgan. AB matritsani toping: 1 1 1 2 3 1 1.5. A2 3 0, B1 0 2, 1, 2. 0 3 1 2 1.6. A2 1, B 3 1, 2, 3. 1 4 2 5 2 1 0 3 1 1 1.7. A1 3 2, B 0 1 0, 3, 2. 2 3 1 4 3 2 2 1 2 1.8. A 5 3 3, BE, 1, . 1 0 2 1.9. A va B moslashtirilgan matritsalar bo‘lsin. Quyidagilarni ko‘rsating: agar A matritsa satr matritsa bo‘lsa, u holda AB satr matritsa bo‘ladi; agar B matritsa ustun matritsa bo‘lsa, u holda AB ustun matritsa bo‘ladi. 1 2 x 0 x 0 3 30 y 9 0bo‘lsa, x va y ni toping. Agar A matritsa 33 o‘lchamli va C esa 55 o‘lchamli bo‘lsa, ABC ko‘paytma ma’noga ega bo‘lishi uchun B matritsa qanday o‘lchamda bo‘lishi kerak? 1 0 A 1 0 matritsa berilgan. AB ko‘paytmani nol matritsaga aylantiruvchi B matritsani toping. 1.13-1.1.16 mashqlarda A va B matritsalar berilgan. AB matritsani toping: 2 0 1 1 2 A1 3, B3 2 0. 2 1 4 2 A0 1, B2 3. 3 2 1 1 4 1 3 A3 0 1,B 0 1. 2 1 0 2 1 1 1 2 4 0 2 A2 0 3,B2 1 0 . 1 1 0 0 1 3 2 2 1 4 A 2 3, B 2 5, C B 3I bo‘lsa, (AB)C matritsani toping. 3 1 4 5 1 4 A 2 4, B 2 6, C 5 3 bo‘lsa, A(BC)matritsani toping. 4 2 3 0 1 T 2 A2 1 6,B 3 2 matritsalar berilgan. AB, B B, A matritsalarni 1 2 2 2 0 toping. 1 2 2 A0 3 va f (x) 3x 5x 4 bo‘lsin. f (A) ni toping. 1 0 20 A 1 1 bo‘lsa, A ni toping. Agar A2 I va A matritsa 22 o‘lchamli bo‘lsa, Ani toping. Adabiyotlar Yo.U.Soatov. Oliy matematika 1-tom., T, “O’qituvchi” 1992 Yo.U.Soatov. Oliy matematika 2-tom., T, “O’qituvchi” 1992 Lay, David C. Linear algebra and is applications. Copyright. 2012, pp.162169. Kenneth L. Kuttler-Elementary Linear Algebra [Lecture notes] (2015). pp. 96-99. Sh.R.Xurramov ”Matematika” Toshkent- 2016. 1 Lay, David C. Linear algebra and is applications. Copyright. 2012, pp. 92-112 2 Lay, David C. Linear algebra and is applications. Copyright. 2012, pp. 92-112 3 E.Kreyszig. Advancet engineering Matematics. Copyright. 2011, pp. 255-265 41 1 1 1 1 1 1 0 f (A) 2A A 5I 20 2 0 20 2 50 1 5 Lay, David C. Linear algebra and is applications. Copyright. 2012, pp. 92-112 6 E.Kreyszig. Advancet engineering Matematics. Copyright. 2011, pp. 255-265 7 E.Kreyszig. Advancet engineering Matematics. Copyright. 2011, pp. 255-265 Download 126.93 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling