● O'zaro funktsional guruhlar - turli ish sohalaridagi shaxslarning bilim va ko'nikmalarini birlashtiradigan guruhlar yoki guruh a'zolari bir-birining ishlarini bajarishga o'rgatilgan guruhlar. (back ofisdagilar, front ofis dagi hodimlar) ● O'z-o'zini boshqaradigan guruhlar - mohiyatan mustaqil bo'lgan va o'z vazifalariga qo'shimcha ravishda ishga qabul qilish, rejalashtirish, ish faoliyatini baholash kabi an'anaviy boshqaruv mas'uliyatini o'z zimmasiga oladigan guruhlar. (Talabalar uyushmasi, Kasaba uyushmasi) Guruh shakllantirishning 5 bosqichi - Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki guruhlar 5 bosqichda shakllantiriladi:
- Shakllantirish,
- Bo'ron qilish,
- Normallashtirish,
- Bajarish,
- Tarqalish.
Shakllantirish
Bo’ron qilish
Normallashtirish
Bajarish
Tarqalish
Guruh shakllantirishning 5 bosqichi - Shakllantirish bosqichi ikki bosqichdan iborat. Birinchisi, odamlar guruhga qo'shilishi bilan sodir bo'ladi. Rasmiy guruhda odamlar ba'zi ish topshiriqlari tufayli qo'shilishadi. Ular qo'shilgach, ikkinchi bosqich boshlanadi: guruhning maqsadi, tuzilishi va rahbariyatini aniqlash. Ushbu bosqich katta noaniqlikni o'z ichiga oladi, chunki a'zolar qanday xatti-harakatlarning maqbulligini aniqlash uchun “sinov sharbati“dan tatib ko’rishadi. Ushbu bosqich a'zolar o'zlarini guruhning bir qismi deb hisoblay boshlaganlarida tugaydi.
- Bo'ron bosqichi guruh ichidagi mojaro tufayli to'g'ri nomlangan. Guruhni kim boshqarishi va guruh nima qilishi kerakligi haqida ziddiyat mavjud bo’ladi. Ushbu bosqichda yetakchilikning nisbatan aniq ierarxiyasi va guruhning yo'nalishi bo'yicha kelishuv paydo bo'ladi.
- Normallashtirish bosqichi - bu yaqin munosabatlarning rivojlanishi va guruhning birlashishi. Endi guruhda o'ziga xoslik va do'stlik hissi kuchli bo’ladi. Guruh tuzilmasi mustahkamlanganda va guruh a'zolarning xatti-harakati bilan bog'liq umumiy taxminlar (yoki me'yorlar) to'plamini o'zlashtirganda, bu bosqich yakunlanadi.
- To'rtinchi bosqich - ijro etish bosqichi. Guruh tuzilmasi mavjud bo’ladi va u guruh a’zolari tomonidan qabul qilinadi. Ularning energiyalari bir-birini bilish va tushunishdan guruh vazifasini bajarishga o’tadi. Bu doimiy ishchi guruhlar uchun rivojlanishning oxirgi bosqichidir.
- Biroq, vaqtinchalik guruhlar uchun - loyiha guruhlari, ishchi guruhlar yoki cheklangan vazifaga ega bo'lgan shunga o'xshash guruhlar - yakuniy bosqich tanaffusi hisoblanadi. Ushbu bosqichda guruh tarqalishga tayyorlanmoqda. Guruh e'tiborini vazifalarni bajarish o'rniga faoliyatni yakunlashga qaratadi. Guruh a'zolari turli xil munosabatda bo'lishadi. Ba'zilar guruh yutuqlaridan hayajonlanishadi va hursand bo’lishadi. Boshqalar do'stlik va norasmiy munosabatlar yo'qolganidan xafa bo'lishlari mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
