H. I. Shukurov, S. Q. Qanoatov jamoada hamshiralik ishi tibbiyot kollejlari uchun darslik Qayta ishlangan uchinchi nashr toshkent «Iqtisod-moliya»

Tug‘uruqqa tayyorgarlik
Homiladorlikning 30-haftasidan boshlab og‘ir mehnat bilan
shu g‘ullanmaslik, transportda uzoq vaqt yurmaslikka harakat
qi lish kerak. Homiladorlikning 36-haftasidan boshlib soxta
to‘lg‘oq (ushoq dard) paydo bo‘lishi mumkin, lekin tug‘uruq
muddatli deb 39–41-hafta hisoblanadi. Ba’zi ayollar „tez-
roq qutulib olish“ni istab, shifokordan tug‘uruqni tezlatishni
so‘rashadi.
Shoshilmaslik kerak, hamma narsa o‘z vaqtida bo‘lgani
ma’qul. Ayolga tug‘uruq jarayonida bolasi ham ishtirok etishi,
unga tug‘uruqqa yaxshi tayyorlanib olishga imkon berish
kerakli gini tushuntiring. Bu davrda ayol tug‘uruqxonaga
borishga tayyorgarlik ko‘ra boshlashi zarur.
Ayol oila a’zolari bilan maslahatlashib qaysi tug‘uruqxonada
tug‘ish ma’qulligini aniqlab olishini ayting. Ayol tug‘uruqxona,
doya – akusherka va shifokorlarni tanlashga to‘la huquqi bor.
Ayolga tug‘uruqxonada qanday xizmatlar ko‘rsatilishini,
shifokor va akusherkani ona va bolaga qanday munosabatda
bo‘lishi, tug‘dirishda qanday usullardan foydalanishi kabilarni
tushuntiring. Ko‘proq tabiiy va ayolning xohish-istaklarini
hisobga olgan holda va dori-darmonlarsiz tug‘dirish yo‘li
qo‘llanadigan tug‘uruqxonalar tanlangani maq’ul. Bundan
tashqari, ayol bilan tug‘uruq zalida birga bo‘lish mumkin bo‘lgan
va ayolni qo‘llab-quvvatlaydigan kishi si (tug‘uruqdagi bo‘lajak

---

80
hamrohi) bilan ham suhbatlashing. Ayolga tug‘uruq zalida yaqin

insoni bilan birga bo‘lish huquqiga ega ekanligini, bu turmush
o‘rtog‘i, onasi, qaynonasi, opa-singlisi yoki dugonasi bo‘ladimi,
buni ayolning o‘zi tanlashini tushuntiring.
Tug‘uruqxonaga borishdan oldin tayyorlab
qo‘yiladigan narsalar
Ayolga tushuntiring!
– xalat yoki oldida tugmachalari yechiladigan ip gazlama-
li ko‘y lak, ro‘mol;
– tish pastasi, tish chotkasi, sovun, tualet qog‘ozi, taroq,
so chiq;
– paxtali yengil ichkiyimlar;
– odatdagi hajmdan kattaroq bo‘lgan ip gazlamali siynaband
(taqinchog‘i oldida bo‘lsa qulay bo‘ladi);
– ob-havoni hisobga olgan holda ustki kiyim va poyabzal;
– 5 metr toza doka yoki dazmol bosilgan chit gazlama
(tagliklar va ko‘krak salfetkalari uchun);
– pasport va almashinuv kartasi;
– chaqaloq uchun 2 tadan qalpoqcha, ko‘ylakcha, yo‘rgak,
qishda issiq yopinchiq (har ehtimolga qarshi);
–­ifloslangan­kiyimlarni­solish­uchun­polietilen­xaltacha.­
Ayolning oila a’zolari bilan maslahatlashing, zarur payt
tug‘ u ruqxonaga olib boradigan transport egasi bilan kelishib
qo‘yishlarini tayinlang. Agarda uyida mashina bo‘lmasa,
qo‘shnilari yoki qarindoshlari bilan gaplashib qo‘yishini eslating.
Tug‘uruq yaqinlashgan sari nafas olish yengillashishi, lekin
yurish qiyinlashishi va qorin pastida og‘riqlar sezilishi tabiiy hol
ekanligini tushuntiring.

---

81