H. T. Avezov, sh sh. Xudoyberdiyev
Kolloid eritmalarning rangi
Download 246.83 Kb.
|
H. T. Avezov, sh sh. Xudoyberdiyev-hozir.org (1)
- Bu sahifa navigatsiya:
- I-jadval Kumush zolining disperslik darajasiga ko’ra rangi
|
Kolloid eritmalarning rangi. Ko’pchilik colloid sistemalar agar yorug’lik
nuri qismlarining tanlanib yutilish hodisasi bilan (yoki fluoressensiya hodisasi bilan) difraksiya hodisasining birga qo’shilganda, colloid eritmada biror rang hosil bo’ladi. Kolloid eritmalar (ayniqsa, metall zollari) oq rangga, spektrning barcha tuslariga nihoyat timqora tusga ega bo’lishi mumkin. Zollarning o’tayotgan yorug’likdagi rangi disperslik darajasiga, zarrachalarning kimyoviy tabiati va shakliga bog’liq holda o’zgaradi. Ayni modda zollari qanday usul bilan tayyrlanganligiga qarab, boshqa-boshqa ranglarga ega bo’lishi mumkin (bu hodisa polixromiya deb ataladi), chunki bunda zolning disperslik darajasi katta ahamiyatga ega. Masalan, disperslik darajasi yuqori bo’lgan oltin zollarning rangi ko’pincha qizil va to’q sariq bo’ladi; disperslik darajasi past bo’lgan oltin zollari-binafsha va 42
ko’k tuslidir. Disperslik darajasi ortuvchi bilan zolning rangi ayni kolloid eritmani hosilqilgan dispers faza moddasining bug’ holatdagi rangiga yaqinlashadi. I- jadvalda kumush zollarining disperslik darajasi va rangi ko’rsatilgan. I-jadval Kumush zolining disperslik darajasiga ko’ra rangi Zarrachaning o’lchami, nm hisobida Zolning rangi 79 To’q sariq 90 Qizil
Ko’k-binafsha
Ko’k
uzunligiga ham bog’liq. Masalan, oltinning yuqori dispers zoli orqali yorug’lik nuri o’tganda zol to’lqin uzunliklari 550-510 nm bo’lgan yashil nurlarnigina yutadi. Shuning uchun zol qizil tusga kirib turadi, chunki yashil rang uchun qo’shimcha rang qizildir. Oltinning dispers darajasi past bo’lgan zollari orqali yorug’lik nuri o’tganda zol to’lqin uzunligi 585-575 nm bo’lgan sariq nurlarni yutadi; sariq rang uchun qo’shimcha rang ko’k rang bo’lganligidan, bu zol ko’k ranglidir. Agar oltin zolining disperslik darajasi nihoyatda yuqori bo’lsa, u to’lqin uzunliklari 480-450 nm bo’lgan ko’k nurni yutadi. Shu sababli bunday zol sariq tusda bo’ladi. Download 246.83 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|