Х. Т. Турсунов, Т. У. Рахимова экология укув кулланма «Chinor enk» экологик нашриёт компанияси

Экология
♦ Б ар ч а турдаги у р м о н л ар д ан ун ум ли ф о й д а л а н и ш , 
уларни сакдаш ва узлаш тири ш п ри н ц и п л ар и туррисидаги 
Б аённ ом а;
♦ “ XXI асрга Кун тар ти б и ” - ж а \о н хдм ж ам и яти н и н г 
я кин келаж акни н г экол оги к-и кти сод и й ва и ж ти м о и й -и к ти - 
содий м уам м оларини хал ки л и ш га тай ёр гар ли ги га й унал- 
ти ри л ган хужжат.
Бундан таш кари К о н ф ер ен ц и я д ои раси да И к д и м узга- 
ри ш и буйича чегаравий К о н в ен ц и я ва Б и о л о ги к хи лм а- 
хи лли кн и сакдаш К он вен ц и ял ари тайёрланди.
27 п р и н ц и п д а н и б орат «Р ио д е к л а р а ц и я с и » х ал к а р о
хукукий хужжат булиб, унга кура д авлатлар б о ш к а м ам ла- 
катларн и н г м у \и ти га зарар етказадиган хдр кдндай ф а о л и - 
ят учун ж авоб гарл и кн и тан оли ш и , э к о л о ги к ко ну н чили к- 
н и н г сам арадорли гин и ош и ри ш , ф алокатлардан о г о \л а н - 
ти ри ш , э к о л о ги к \а в ф м анб алари н и б о ш к а давлатлар \у д у - 
дига утказм асли кка чакиради.
«XXI асрга Кун тартиби» и н с о н и ятн и н г ян ги асрда бар- 
Карор тар акки ёти н и таъ м и нлаш га каратилган м у \и м хуж- 
ж ат булиб, унда атроф м у \и г м у \о ф азаси ва р и во ж л а н и ш - 
га д о й р м уам м оларни \а л ки лиш йуллари ва воситалари 
курсатилган. К о н ф ер ен ц и я кароорларида хдр бир а л о \и д а
мам лакатда б аркарор ривож паниш ко н ц еп ц и яси ва м и л ­
ли й дараж ада «XXI асрга Кун тартиби» ни иш лаб ч и к и ш и
ва ам алга ош и ри ш м аж бурияти ю кланган.
«Р ио-92» К о н ф е р е н ц и я с и д а у р м о н л а р н и н г т ар ти б си з 
ке си л и ш и н и н г олдини ол и ш ва уларни м у \о ф а за ки л и ш га 
Каратилган м у\и м Б аённ ом а кабул ки лин ди . К о н ф е р е н ц и - 
яда эн г долзарб глобал муам м олар- и к д и м н и н г узгариш и 
ва би ол оги к хи лм а-хи лликни сакдаш буйича К о н в ец и ял ар - 
н и н г и м зол ан и ш и бош ланди.
«Рио-92» К о н ф ер ен ц и я си а л о \и д а д авлатлар ва ж а^он 
\ам ж ам и я ти баркарор р и во ж л ан и ш и н и н г стр атеги к вази- 
ф ал ар и н и белгилаб берди ва уни ам алга о ш и р и ш н и н г таш - 
ки л и й , хукукий ва м оли яви й асо слари н и иш лаб чикди .
У збекистон Республикаси Рио д екл ар ац и яси ни р а т и ф и ­
кац и я килди. У збекистон И к д и м н и н г узгари ш и туррисида­
ги К он вен ц и я ва Б и ологик хи лм а-хи ллик туррисидаги К о н - 
в ен ци яларга куш илди. 1998-йили Б аркарор р и во ж лан и ш
К онцепцияси тайёрланди. 1999-йили Баркарор ривож ланиш - 
н и н г М иллий стратеги яси н и иш лаб чикилди. 2002-й и ли

---

У збекистонда «XXI асрга Кун тартиби» кабул к,илинли. У збе­
ки сто н Р есп убли каси да б аркарор р и в о ж л ан и ш н и таъ м и н - 
лаш устувор масалага айланди.
90-й и лл арда алох^да давлатлар, жа.\он \а м ж а м и я т и , \а л -
к,аро таш ки л о тлар «XXI асрга Кун тарти би»н и ам алга о ш и - 
риш б уйи ча ^аракатларни ам алга о ш и рд илар.
2 00 0-й и ли Н ь ю -Й о р к д а М и н г й и л и к С ам м и ти булиб 
утди ва унда «М и нг й и л ли к Д екл ар ац и яси » к^абул к,илинди. 
М и н г й и л л и к ри вож лани ш мак,саддарига э р и ш и ш буйича 
ж ах,оннинг барча м ам лакатларида с а ъ й и -\а р а к а т л а р б ош - 
лан ди .
К и ли н ган иш ларн и с а р \и с о б к,илиш м аксади да 2002- 
йил Й оханнесбургда Б М Т н и н г Баркдрор ривож ланиш буйи ­
ча Б у ту н ж а\о н С ам м ити булиб утди. У нда «Барк,арор р и ­
в ож л ан и ш Б у ту н ж а\о н С ам м и ти к.арорларини баж ари ш
реж аси» ва «Й оханнесбург д екларац и яси » кдбул кд лин д и . 
С ам м и т реж аси д а са й ёр ам и зн и н г турли м ин такдлари да ба- 
к,арор ри вож лан и ш н и таъ м и нлаш га асоси й эъти бор бери л- 
д и ва ун и н г п р и н ц и п л ар и барк,арор р и в о ж л а н и ш н и н г уч 
тар к и б и й крем и: и ктисодий усиш , и ж ти м ои й ри вож лани ш
ва атр о ф -м у х р т мухрфазаси талаблари га ж авоб беради. Бу- 
тун ж ахрн С ам м и ти д а к,аш ш окдикни й у кр ти ш ва атр о ф
м у \и т муам м оси бош масалалар си ф ати д а тахдил крли нди . 
Д унёдаги ри вож ланаётган камбагал м ам лакатларда 1 млрд. 
дан ортик, а \о л и доим ий овкдг етш м аслиги ш ароитларида 
яш ай д и . Бу давлатларга м ол и яви й ёрдам б ери ш м асалалари 
курилди. Й оханнесбург С амм ити баркдрор и ж ти м ои й-икти- 
со д и й -эк о л о ги к ри вож лани ш йулидаги м у \и м кадам булди.
Ривож ланган давлатлардаги ю крри \а ё т д араж аси н и таъ- 
м и н лаш таби ий ресурслардан катта микдорда ф ой далан иш
ва уз навбатида атроф му^итни кучли иф лослаш ,\исобига 
ам алга ош ади. 36-расмда ривож ланган м ам лакат- Германия 
Ф ед ератив Р еспубликаси (Г Ф Р ) ва ри вож ланаётган м ам ­
л ак ат ф укд роси н и н г атроф -м ухртга таъсири сол и ш ти р и л- 
ган.
Х ози рги вак.тда ри вож ланаётган м ам лакатлар а \о л и с и
Г Ф Р ёки А К Ш ахрлиси ,\аёт лараж аси га ети ш и ш и учун яна 
б и р Ер сай ёраси ресурсларини узлаш тири ш лози м булади. 
Ер эса К оин отда ягонадир. Т абиат ва ж ам и ятн и н г мутано- 
сиб, б и р -б и р и га мос ри вож лани ш и - коэволюция деб ю ри- 
тилади. Ж ам и ятн и н ривож лани ш и суръатлари жуда юк,ори,