. - yashayotgan dunyoning kichraytirilgan modeli boʻlib, muhim badiiy funksiya bajaradi: “Bugun ham ishga borishda binoning oldidan oʻtdim, nazarimda, bino kechagiga qaraganda biroz kattalashganday tuyuldi. Qiziq, darvozasi ham biroz kengaygan edi” (373). Bu oʻrinda binoning tobora “kattalashib”, darvozasining “kengayib” borishidagi kinoyaviy ohangga yashiringan tagmaʼnoni anglash qiyin emas: bular real hayotdagi nosozlik va yovuzlikning qahramon xayolida suratlanishidir.
- Qissa qahramoni idrokidagi parokandalikni yanada ravshanlashtirishda qon va bolta detallarining ramziy talqinlari ham xarakterlidir.
. - ramziylik mohiyatidagi salmoqli ijtimoiy-estetik bosim qissaning umumiy mazmunini qabartib koʻrsatishga xizmat qiladi. Bu jarayonda tush detali voqea va ruhiy holatni uygʻunlashtiruvchi vosita rolini bajaradi. Zero, “tush – qisqa oʻlimdir” taʼbirining badiiy ifodasi qahramon xayoliy fikrlari inʼikosi oʻlaroq, tushda dahshatli tarzda sodir boʻlishi, bejiz emas. Zotan, tush, bolta va qon uchligi tasvirida suvrat va siyrat nisbati mavjud. Tush – voqea va ruhiyatning pardalangan suvrati (shakl), bolta va qon munosabati ifodasi esa ongostidagi ramziy maʼno (mazmun) zuhurotidir. Buni Voqifning chuqur psixologik tahlilga evrilgan soʻzlarida yorqin koʻramiz: “Uyqumda halovat boʻlmayapti. Koʻzimga har xil sharpalar koʻrinadi. Kunduzlari kimga qaramay, u qoʻyniga juda oʻtkir bolta solib yurganday tuyulaveradi. Men uning (boʻlim mudirining – F. R.) yon choʻntagida xiyla katta bolta borligini sezdim. Ishdan keyin biroz dam olish uchun televizor qoʻygan edim, bolta yasaydigan qandaydir ustaxonani koʻrsatishdi. Muxbir boltani rosa maqtadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
