Халқали чувалчанглар типи. Umumiy tavsifi va klassifikasiyasi

Yomg’ir chuvalchangning qon aylanish sistemasi.

A – qon tomirlarning joylashishi (yon tomondan);
B – ko’ndalang kesimida qon tomirlar va qon aylanishining sxemasi (strelka bilan qon oqimini ko’rsatilgan)
1-3 – bo’ylama tomirlari
(1 – orqa, 2 – qorin, 3 – subnevral),
4-5 – halqasimon tomirlari
(4 – «yurak», 5 – orqa-nerv),
6 – orqa-ichak tomirlari,
7– gavda devorining tomirlari,
8 – ayrish organlar tomirlari,
9–tana devoridagi kapillyarlar,
10 – ichak devordagi kapillyarlari.

Yomg’ir chuvalchangning jinsiy sistemasi

1- qorin nerv zanjiri, 2 – urug’ yig’uvchilari, 3,5,7 – urug’ pufaklari, 4,6 – urug’ pufaklari asosi, 8,14 – urug’donlar, 9,10 – urug’ yo’llarining voronkasi, 11 – erkaklik jinsiy teshigi, 12 – tuxumdonlar, 13 – tuxum yo’llari.

Tibbiyot zulugi – Hirudo medicinalis

1 – oldingi so’rg’ichi, 2 – orqa so’rg’ichi.

 

 

Zuluklar sinfi - Hirudinea

Zuluklar sinfi halqali chuvalchanglarning yirtqichlik, yarimparazit va parazit holda hayot kechirishiga moslashgan turlarni o’z ichiga oladi. Bu hayvonlar bir qancha belgilari bilan ko’p qilli va kam qilli halqalilarga o’xshasa ham yashash sharoiti va oziqlanishining o’ziga xosligi tufayli bir qator xususiyatlari bilan ulardan ajralib turadi. Bunday tuzilish xusu-siyatlari ularning tashqi va ichki tuzilishida namoyon bo’lgandir. Zuluklarning parapodiyalari, shuningdek ko’pchiligida qillar bo’lmaydi. Gavdaning oldingi va keyingi qismlari sezilarli darajada yassilashgan. So’rg’ichi 2 ta: oldingi uchidagi so’rg’ich o’rtasida og’iz joylashgan. Tananing ketki uchida ham ancha kuchli muskulli so’rg’ich bo’lib, hayvonlarning tanasiga mahkam yopishib olishga xizmat qiladi. Zuluklarning tanasini tashkil etuvchi tashqi halqalar undagi segmentlar soniga mos kelmaydi, balki har bir segment 3-5 ta, ba’zan 14 tagacha halqadan iborat bo’ladi. Umuman olganda zuluklarning ko’pchiligida segmentlar soni 33 ta, ayrim guruh-larida esa ular 30-34 ta bo’ladi.