K asallikning odam lardagi patogenezi. O dam lar, asosan, mikobakteriyalaming uch turi M.tuberculosis, M.africanis (hay vonlardan) M.bovis bilan kasallanadilar. 92% dan ortiq hollarda M.tuberculosis, 3- 5% da M.bovis, 3% da M.africanis kasallik qo‘zg‘atadi. Sil kasalligi asosan havo-tomchi va havo-chang yo'llari orqali yuqadi, ba’zan sil mikobakteriyalari tushgan ovqat mahsulotlaridan og'iz orqali hamda teri va shilliq qavatlar orqali yuqishi, homilaga esa yoidosh orqali o ‘tishi mumkin. Kasallik aerogen y o i bilan yuqqanida, uning birlamchi o‘chog‘i ko'pincha o'pkada yuzaga keladi. Alimentar yo‘l bilan yuqqanida esa ichakdagi mezenteral limfa tugunlarida paydo boiadi. Organizmning qarshiligi zaif, turmush va maishiy sharoitlari og'ir boiganda, kasallik qo'zg'atuvchilari birlamchi joylashgan yeridan butun organizmga tarqalib, generilizatsiyalangan infeksiyani yuzaga keltirishi mumkin. Aksariyat hollarda birlamchi o'choq yalligianish jarayonining mavjudligi bilan xarakterlanadi, so'ngra limfa yo'llari shikastlanadi, limfangit 'va regionar limfadenitlaming rivojlanishi kuzatiladi. Birlamchi sil kompleksi deb ataluvchi jarayon yuzaga keladi. Bu hoi ijobiy kechganida yalligianish jarayoni to'liq yo'qolib, shikastlangan joy qobiq bilan o'ralib kalsiy tuziga aylanadi, chandiq hosil bo'ladi. Agar organizmning rezistentligi (chidamliligi) susaysa, birlamchi sil surunkali kechib, kasallik avj olishi mumkin. Ikkilamchi sil, birlamchi sil kasalligi bilan og'riganlarda endogen yo'l bilan yoki kasallik qayta yuqishi oqibatida yuzaga keladi. Sil kasalligi turli klinik shakllarda (o'pka sili, sil meningiti, icbak sili, teri- tanosil va siydik yo'llari a’zolari sili, suyak va bo'g'im sili va hk_) kuzatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |