Hammaga omad!!! Ba’zi savollarni javobi topilmadi. Aliyevni labaratoriya kitobidan izlab ko’ring

31. Ўткир респиратор юқумли вирусли касаллик патогенези ва клиникаси. (риновируслар, коронавируслар, RS-вирус).

Rinovirus- Virus odamdan-odamga havo-tomchi yoii orqali yuqadi. Odamlarda rinoviruslar burun shilliq qavatining epitelial hujayralarida joylashib, yuqumli tumov kasalligini qo‘zg‘atadi. Kasallikning yashirin davri 2-Л kun boiib, kasallik 5-7 kun davom etadi. Bemorda tumov alomatlari (yo‘tal, bosh og‘rig‘i va boshqalar) kuzatiladi. Ko‘proq bolalar kasalla.nib, ularda bronxit va bronxopnevmoniya rivojlanadi. Kasallikdan s o ‘ng otit, traxeobronxit va o ‘pka yalligianishi kabi asoratlar qolishi mumkin. Tuzalgandan keyin bemorda 1-yilgacha saqlanib qoladigan gumoral immunitet hosil boiadi. Laboratoriya tashxisi burun suyuqligini odam embrioni buyragidan tayyorlangan hujayra kulturasiga yoki odamning diploid hujayrasiga yuqtirib virusni ajratib olib, neytrallash reaksiyasi yordamida identifikatsiya qilishga asoslangan. Bundan tashqari, virus antigenini tezkor usul hisoblangan immunofluoressensiya reaksiyasi bilan aniqlash ham mumkin Koronavirus- KLasallikning odamlardagi patogenezi va klinikasi. Koronaviruslar odarrklarga havo-tomchi yo‘li orqali tushadi. Infeksiya manbai bemor. Кого navirusli infeksiyalar, asosan, kuz va qish oylarida epidemiya ko'rinishida tarqaladi. V irus dastlab burun, tom oq va halqum ning shilliq qavati hujay^ralarida ko‘payadi. Natijada kuchli tumov, bolalarda esa ko‘pincha bronx:it va zotiljam rivojlanadi. Viruslar me’da-ichak sistemasining shilliq

qavati hujayralarida gastroenteritga sabab bo‘Iadi. Ular ichakka qon orqali o'tadi.\

32 Ўткир респиратор юқумли вирусли касаллик патогенези ва клиникаси. (реовируслар, аденовируслар). реовируслар -Kasallikning odamlardagi patogenezi va klinikasi. Reoviruslar odamlarga havo-tomchi va alimentar yo'l orqali yuqadi. Virus burun, haiqum, ichak shilliq qavatining epiteliy va sirtqi lim fa tugunlari hujayralarida ko'payadi. U yerdan limfaga o'tib, undan qonga tushadi. Reoviruslar bolalaming yuqori nafas yo'llari va ingichlca ichagida kataral yalligianishlami keltirib chiqaradi. Rinit, faringit, ко nyunktivit, ich ketish, isitmalash kabi klinik belgilar namoyon bo'Iadi Kasallik yangi tug'ilgan chaqaloqlar va 6 oygacha bo'lgan bolalarda og'ir kechadi, ularda zotiljam va ensefalit rivojlanadi. Kattalarda kasallik simptomsiz o'tishi ham mumkin. Reoviruslar keng tarqalganligi va yuqori darajada chidamli bo'lganligi uchun yosh bolalarda epidemik xarakterga ega.

аденовируслар -Kasallikning odamlardagi patogenezi va klinikasi. Infeksiya manbai bemor. A denoviruslar havo-tomchi yo'li orqali yuqadi. «Ichak» adenoviruslari najas bilan tashqariga chiqadi, shuning uchun fekal-oral yo'l orqali ham yuqishi mumkin. Adenoviruslarqo'zg'atgan kasallik bilan

ko‘pincha 6 oydan 2 yoshgacha bo‘lgan bolalar kasallanadi. Adenoviruslar yucjori nafas yo‘llari va ichak shilliq qavatining epitelial hujayralarida, ko‘z konyunktivasi va limfoid to‘qimalarda ko'payadi. Ular qonga tushib, butun organizmga tarqalishi mumkin, bunda qon tomirlar epiteliysini shikastlaydi, natijada shilliq qavatlarda ekssudativ yallig'lanish, fibrinli pardalar va nekrozlar hosil bo'ladi. Adenoviruslar yo‘ldosh orqali homilaga o'tishi ham mumkin, bunda homila kasallanib, yaxshi rivojlanmay, turli asoratlar bilan tug‘iladi yoki nobud bo'ladi. Adenoviruslar ko‘pincha yuqori nafas yo‘llarining o'tkir уallig ‘ lanishi — ri nit, laringit, traxeobronxitni keltirib chiqaradi.

33 Candida авлодига мансуб замбуруғларнинг патогенези ва клиникаси. Candida Bu zamburug'lar odamlaming og'iz bo'shlig'i, me’da-ichak, siydik-tanosil a’zolanning shilliq qavatlarida yashaydi. Bundan tashqari, ularho‘1 mevalarda, sabzavotlar, ovqat mahsulotlari, chiqindi suvlar, idish-tovoqlar va buyu mlarda ham bo'ladi. Kandidoz endogen va ekzogen yo'llar bilan paydo bo'lishi mumkin. U, asosan, endogen yo'l bilan nimjon bolalarda, tashqi muhitning (namlikning ko'pligi, terming ishqalanib turishi va boshqalar) noxush omillari ta’sirida paydo bo'ladi, kasallik yaxshi dezinfeksiya_ qilinmagan vannalar orqali ham yuqishi mumkin.

Kasallikning ekzogen yo‘l bilan rivojlanishida makroorganizm reaktivligining pastligi, qo'zg'atuvchining miqdori va boshqa ikkilamchi mikroorganizmlar borligi muhim rol o'ynaydi. Candida ning har xil turlari o'tkir va surunkali kasalliklarni keltirib chiqaradi. Bunda ko'pincha shilliqqavatlar zararlanadi. Bulardan achitqi stomatiti (og‘iz oqarishi) ko'p uchraydi, u aksariyat yosh bolalaming og'iz bo'shlig'i shilliq qavatini shikastlaydi. Avval shilliq qavat qizaradi, so'ngra til, tomoq, lunjda ko'plab mayda donachalarga o'xshash karashlar pay

34. Дерматомицетлар - микроспория, трихофития қўзғатувчиларининг патогенези ва клиникаси. Takomillashmagan zamburug‘larga bir guruh dermatomitsetlar kiradi, ulardan trixofitiya, mikrosporiya, epidermofitiya va favus (kal) kabi teri va teri hosilalarini zararlovchi kasalliklar qo'zg'atuvchilari muhim ahamiyatga ega. Dermatomikoz qo'zg'atuvchilari uchta bo'lib, Epidermophyton, Microsporum, Trichophyton urug'lariga kiradi. T r i x о f i t i ya. Unining qo'zg'atuvchisi trixofitonlar bo'lib, ko'pincha boshning sochli qismi, teri va tirnoq zararlanadi. U lar o'sishi va morfologiyasi jihatidan bir-biridan farq qiladi. Yuza triixofitiyaning qo'zg'atuvchilari Trichophyton violaceum va boshqalarning 20 dan ortiq turi bor. Trixofitonlaming mitseliylari ingichka, kalta-kalta shoxlanuvchi septali iplardan tashkil topgan. Ularda atrospora va xlamidosporalar ham mavjud. Trixofitonlar Saburo muhitida 4-5 kundan so'ng g'adir-budir teriga o'xshash, mayda kukunsimon, kulrang, oq, qora, binafsha, pushti, qizil, sarg'ish, jigarrangnamo, ayrimlari yaltiroq koloniyalar hosil qiladi.

uza va surunkali trixofitiyalami, asosan, T.tonsurans keltirib chiqaradi. Bu ksasallik ko‘proq AQSh, Meksika, Janubiy Amerika mamlakatlarida, shu jum ladan, Markaziy Osiyo davlatlarida uchraydi. Trixofitiya, asosan, shu ksasallik bilan og'rigan kishilardan yuqadi. Ularning zamburugiar bilam shikastlangan sochi, qazg'oqlari, shikastlangan tirnoqning boi»kchalari yuqumli hisoblanadi. Sogiom bolalarga bemor bilan muloqotda boiganda, ularning bosh va ichki kiyimlari, taroq, qaychi va bosh

M. canis odamlarga, asosan, mushuk va itlardan yuqad i. Kasallik hayvonlar bilan muloqotda bo‘lganlarning 80% iga yuqish i mumkin. Bundan tashqari, teriga zamburug1 tushgan buyumlar, kasallangan sochlardan ham o'tadi. Bu kasallik, asosan, bolalarda, ba’zan kattalarda uchraydi. Kasallik patogenezida epidermis muguz qavatining q a ^ darajada zararlanganligi, haroratning yuqoriligi va atrof-muhitdagi nam lik muhim rol o'ynaydi. Zamburug4 mayda jarohatlarga tushgandan so‘ng, o‘sadi gan giflari yordamida tarqaladi. Silliq terida mikrosporiyaning o‘choq^lari paydo bo'ladi, ular yuzaki trixofitiyadan deyarli farq qilmaycdi. Ammo mikrosporiyada o ‘choqlar birmuncha katta, soni ham 20-30 t a boiadi. Bolalarda mikrosporiya o‘choqlari, asosan, badanning yopL q joylarida keyinchalik boshning sochli qismida, yuz va bo‘yin sohasida 1 —2 ta yirik, dumaloq, chegaralari aniq o'choqlar paydo boiadi.

35 Дерматомицетлар - фавус, эпидермофития қўзғатувчиларининг патогенези ва клиникасиEpidermofitiya. Kasallik qo'zg'atuvchisi Epideirmophyton floccosum bo'lib, bo'g'inli (septali) mitseliylarga ega va b i t ipda 5 ta guruh (to'plam) holida joylashgan urchuqlari bo'ladi, ammo l

Derm atomitsetlar ekzotoksin hosil qilmaydi, ammo endotoksin ajratadi, u allergen xususiyatiga ega. Shu sababli bemor organizmi, ayniqsa, terisi o‘ta sezgir allergik holatda bo'ladi. Dermatomitsetlarda turlarga xos antigen bo'lmaydi, shu sababli serologik variantlari yo'q. Tashqi muhitda uzoq saqlanadi, patologik mater iallarda 4-yil, qazg'oqlarda 6 oy gacha yashaydi. Kimyoviy va fizik omillar ta’siriga ham chidamli. Ulami qaynatilganda 15-30 daqiqada o'ladi. Kasallik bevosita kasal kishidan va u ishlatgan buyumlari (bosh kiyimi, sochig'i, tarog'i, ro'moli va boshqalar)dan, shuningdek, hayvonlar (it, ot, qoramol va hk.)dan yuqadi. Dermatomitsetlar tabiatda keng tarqalgan. Ularning ba’zilari tuproqda bo'ladi, boshqa turlari nopatogen. O'ndan ortiq turi antropofil patogen dermatomitsetlar bo'lib, bemordan sog'lom odamga yuqadi. Z oofil derm atom itsetlar hayvonlarga patogen bo'lib, kasal hayvonlardan sog'lom odamlarga yuqadi. Geofil dermatomitsetlar butun organizmni shikastlashi mumkin, natijada bemor badaniga toshmalar toshadi va harorati ko'tariladi. Bunday toshmalar trixofitid, mikrosporid, favidlar deb ataladi. Derm atom ikozlarda derm atom itsetlarga nisbatan chidam lilik makroorganizmning reaktivligiga bog'liq. Kasallikdan so'ng hosil bo'lgan antitelolar ham nospetsifik, immunitet ham kuchsiz va uzoq davom etmaydi.

Labaratoriya mashg’ulotidan qolganlari,yarmining javobi yuqorida bor!!!!

1.Пневмококклар келтириб чикарган касалликларнинг лаборатория ташхиси.