Havo trassalari ҳalqaro, magistral va mahalliy

Asfaltbeton қorishmalarini tayyorlash jarayonida қuyidagilar nazorat қilinadi:

• 
  materiallar sifati
  
• 
  mineral materiallarning va bitumlarni me’yorlash aniқligi
  
• 
  asfaltbeton қorishmasini va bitumlarni isitish tartibi
  
• 
  mineral materiallarning bitum bilan ko’shib aralashtirish vaқti
  
• 
  tayyor asfaltbeton қorishmasining ҳarorati.
  
• 
  uining sifatining o’rnatilgan tartib va standart talabiga javob berish.
  

Tayyor asfaltbeton қoplamalar қuyidagi talablarga javob berishi kerak:

• 
  қoplama tekis bo’lishi kerak
  
• 
  қoplamalar yuzasi bir jinsli tekis ko’rinishli, bo’shliқsiz va buzilishlarsiz, ulanish choklari bilinmas, tekis va chetlari to’ғri bo’lishi, қoplamaning kengligi loyiҳadagi ko’rsatkichdan ±10 sm dan ko’p farқ қilmasligi kerak, қalinligi oddiy mashinalar қo’llanilganda ±5% dan ko’p farқ қilmasligi kerak
  
• 
  қoplamalarning қatlamlari bir-biri bilan va asos bilan yaxshi yopishgan bo’lishi lozim, namunalar olinganda, xar bir қatlam bilan mustaҳkam yopishgan bo’lishi kerak.
  

Asfaltbeton қorishmasi uchun ishlatiladigan materiallar sifati mavjud usullarda va standartlar bilan tekshiriladi. Bunda chaқiқtosh va shaғal maydalanish, barabanidan yoyilish va sovuққa chidamlik talablariga javob berish kerak.
Texnika xavfsizligi

Қurilishda texnika xavfsizligiga katta aҳamiyat berilishi kerak bo’ladi, chunki bu inson ҳayoti bilan boғliқ. Қurilishda ish boshlanishidan oldin texnika ҳavfsizligi bo’yicha instruktaj o’tilishi kerak.

Buldozer bilan ishlaganda

• 
  dvigatel batamom o’chmaguncha traktor otvali oldida odam bo’lmasligi kerak.
  
• 
  to’xtash vaқtida otval erga tushirilgan bo’lishi kerak
  
• 
  30%₀ dan ortiқ қiyaliklarda gruntni surmaslik kerak
  
• 
  қiyalikka gruntni surayotganda otvalni қiyalik қoshidan o’tkazmaslik kerak
  
• 
  otval gruntga to’lgan yoki erga қadalgan ҳolatda buldozerni burish mumkin emas
  
• 
  otval tushirilgan ҳolatda buldozerni orқaga yurgizish mumkin emas
  
• 
  yomғir yoғayotganda loyli gruntlarda ishlash mumkin emas
  
• 
  buldozerning osma uskunalarini o’rnatish va echib olish faқat bosh muҳandis yordamida bajarilishi kerak.
  

Ekskovator bilan ishlaganda

• 
  ekskovatorlarning ko’chma tayanchlari gorizontal tekislikka mustaҳkam o’rnatilmaguncha grunt қazish ishlarini boshlash ta’қiқlanadi
  
• 
  ekskovatorning o’қi (strela) va cho’michi tagida, ekskovator va transport vositalari orasida, kovlanayotgan joyda va ish olib borilayotgan joyning
  

15 m gacha bo’lgan masofasida odam bo’lmasligi kerak

• 
  ishlash vaқtida transport vositalarini shunday joylashtirish kerakki, ekskovatorning cho’michi mashinaning kabinasi ustidan emas, balki mashinaning orқasidan yoki yonidan o’tishi kerak
  
• 
  ekskovatorning cho’michi to’ldirilgan ҳolatda yurishi mumkin emas.
  

Avtogreyder bilan ishlaganda

• 
  avtogreyder daraxtlar, daraxt to’nkalari va katta toshlar bor joyda ishlashi mumkin emas
  
• 
  gruntni tekislashda avtogreyderning tashқi ғildiraklari bilan yo’l poyi cheti orasida eng kamida 1 m masofa bo’lishi kerak
  
• 
  avtogreyderni baland ko’tarmalarga chiқishi uchun maxsus chiқish va tushish joylari қilinishi kerak.
  

Katok bilan ishlaganda

• 
  ҳaydovchi mashinani ishga tushirganligi ҳaқida ogoҳlantiruvchi signal berishi kerak
  
• 
  katok ko’tarmada ishlayotganda ko’tarmaning қoshiga borishi mumkin emas
  
• 
  katokni қiyalikda to’xtatib қo’yish mumkin emas
  
• 
  zichlash jarayonida bir nechta katoklar ishlayotgan bo’lsa oraliқ masofani saқlash lozim.
  

Avtosamosval bilan ishlaganda

• 
  ҳaydovchilik guvoҳnomasiga ega bo’lmagan shaxslar avtosamosvalni boshқarishlari mumkin emas
  

• 
  yuk ortilgan ҳolatda belgilangan tezlikdan ortiқ tezlikda ҳarakatlanmaslik kerak.
  

Asfaltyotқizgich bilan ishlaganda

• 
  asfaltyotқizgich daraxtlar, daraxt to’nkalari va katta toshlar bor joyda ishlashi mumkin emas
  
• 
  ҳaydovchi mashinani ishga tushirganligi ҳaқida ogoҳlantiruvchi signal berishi kerak
  
• 
  yomғir yoғayotganda asfaltbetonda ishlash mumkin emas
  
• 
  dvigatel batamom o’chmaguncha asfaltyotқizgich oldida odam bo’lmasligi kerak.
  

XULOSA

Men ______________ guruҳi talabasi, _________________________ xulosa қilib shuni aytamanki, aerodromlarni қurish davomida eng birinchi masala barcha mashina mexanizmlardan unumli foydalanish lozim. Men bu kurs ishini bajarish jarayonida shuni bildimki, қatlamlarni yotқizishda uni қalinligini doimiy nazorat қilish va zichlash koeffistientini tekshirib borish shart.

Қurilish jarayonida 1 smenada talab etilgan materiallar o’z vaқtida keltirilib yotқizilishi kerak. Shunda ish unumdorligi oshishini o’rgandim.
Цementobeton қoplamasini yotқizishning yana bir afzalligi, katlamni 26 sm. ni bir martada yotkizilishi ish jarayonini tez tugashi va tezda ekspluatastiyaga topshirish oson bo’ladi.
Kurs ishini bajarishdan olgan bilim va ko’nikmalarimni amaliyotda tadbiқ etaman va kelajakda zamonaviy aerodrom va yo’l қurilishida o’z xissamni ko’shaman degan umiddaman.