Hayot faoliyati

Sel va suv toshqinidan muhofazalanish

A) Gidrologlar odatda suv sathi ko‘tarilayotganligi haqida

oldindan ogohlantiradilar. Ko‘pincha suv toshqinlarini oldindan

aytib berish va zararni kamaytirish mumkin bo‘ladi. Bunday

hollarda damba va to‘g‘onlarning ahvoli tekshiliradi, aholi

ogohlantiriladi va zarur bo‘lsa muhandislik ishlari olib boriladi

(masalan, ortiqcha suvni oqizib yuborish uchun ariqlar

qaziladi).

Suv toshqini tog‘risidagi xabarni olgach nima qilish kerak?

Odatda bu haqdagi axborotda suv toshqini kutilayotgan vaqt,

uning chegaralari, shuningdek, aholiga tavsiyalar va evakuatsiya

tarkibi to‘g‘risida ma’lumot beriladi. Agar sizning uyingiz e’lon

qilingan suv bosadigan maydonga tushib qolsa, quyidagilarga

amal qilish lozim:

- gaz, suv, elektr tarmoqlari va pechlardagi olovni o‘chiring;

- qimmatbaho buyumlarni yuqori qavatga olib chiqing;

- deraza va eshiklarni yoping, birinchi qavatning eshik va

deraza o‘rinlarini taxta yoki panel bilan yoping.

Zarur bo‘lgan hollarda oldindan aholi, chorva mollari,

moddiy va madaniy boyliklar xavfsiz joyga evakuatsiya qilinadi.

Agar evakuatsiya to‘g‘risida ogohlantirilgan bo‘lsa, issiq

kiyimlar, pul va qimmatbaho buyumlarni tayyorlab qo‘yish

kerak. Uch kunga yetadigan yegulik, birinchi tibbiy yordam

qutisini hozirlab qo‘yish lozim. O‘zingiz bilan suv o‘tmaydigan

qog‘ozga pasport va boshqa hujjatlarni, tozalik vositalari va

o‘rin-ko‘rpa olishingiz kerak bo‘ladi.

Barcha buyum va yeguliklarni jomadon, sumka va

ryukzaklarga solish kerak. Xavfli hududdan qayerga va qay

yo‘nalishda chiqish to‘g‘risida e’lon qilinadi. Oxirgi manzilda

ro‘yhatdan o‘tilgandan so‘ng, odamlar vaqtinchalik yashash

joylariga joylashtiriladi. Birinchi navbatda bolalar, bolalar

muassasalari va kasalxonalar ko‘chiriladi.

Shaxsiy imorat qurish uchun yaxshi niyat qilib ish

boshladingizmi, avvalo imorat uchun yaxshi joy tanlang. U sel

va toshqin yo‘lida bo‘lmasin. Tanlagan joyingiz yer surilishi

yoki ko‘chishi yuz berishi mumkin bo‘lgan hududdan ham

uzoqroq bo‘lsin. E’tiborli bo‘ling qurayotgan uyingiz yirik gaz,

86

neft va boshqa maqsadlarga mo‘ljallangan quvurlar, magistral

quvurlar, yo‘l hamda temir yo‘llardan, shuningdek,

daryolarning himoya zonasidan tashqarida bo‘lsin.