Hayot faoliyati

Majburiy yolg‘izlik holatida oziq-ovqat topish va ularni tayyorlash

Majburiy yolg‘izlik holatida eng asosiy muammoli

vazifalardan biri o‘zini oziq-ovqat bilan ta’minlashdir. Bunda

albatta birinchi navbatda qo‘l ostida bo‘lgan va o‘zini o‘rab

turgan muhitdagi mavjud narsa, ashyo va jismlardan foydalaniladi.

Oziq-ovqat sifatida daraxt va o‘simliklar barglari,

novdalarini ular gullamasidan oldin yig‘ish va iste’mol qilish

mumkin. Ular yumshoqroq, to‘yimliroq, oson hazm bo‘ladi.

Gullagandan keyin o‘simliklarning yer ustidagi qismi qo‘pollashadi

hamda o‘zining oziqa moddasi sifatidagi qimmatini

yo‘qotadi. Oziq modda sifatida ayniqsa yangi barglar, novdalar

katta qiymatga ega. Daraxt va butalar soyasidagi o‘simliklar va

novdalar iste’mol qilish uchun yumshoqroq va qimmatliroq

hisoblanadi.Qari daraxt va o‘simliklarning yangi novdalari va

barglari iste’molga yaroqli hisoblanadi. Tayyorlangan yashil

massani oqayotgan suvda yuvib, xom holatida iste’mol qilish

mumkin. Iste’mol uchun qazib olingan ildizlar, o‘simlik piyozlari,

yovvoyi mevalarni tuproqdan tozalab yuviladi, chirigan

yaroqsiz joylari olib tashlanib so‘ngra oziq modda sifatida

foydalanish mumkin.

Majburiy yolg‘izlik holatida yovvoyi hayvonlarni tutish,

iste’molga yaroqli ildiz yoki o‘simliklarni izlab topish ularni

keyinchalik qayta tayyorlashga nisbatan osonroq bo‘lishi

mumkin. Chunki bunday holatdagi kishida oddiy idishlar ham

yo‘q bo‘lib, bir sutkada bir marta issiq ovqat tayyorlash ham

katta muammoga aylanadi. Ammo kulinariyaning hech qanday

idish va tovalarni talab qilmaydigan usullarini o‘zlashtirsak bu

muammoni ham oson hal qilish mumkin. O‘simliklarning ildiz

va novdalari, baliq va mayda yovvoyi hayvonlarni idishtovoqsiz,

cho‘g‘ning o‘zida ularni loy yoki o‘simlik barglaridan

tayyorlangan qobiqqa o‘rab pishirish mumkin. Kichkina yovvoyi

hayvonlar, qushlarni terisini shilmasdan va patlardan

tozalamasdan sixda tayyorlash mumkin. Six sifatida daraxt

novdalari olinadi. Tayyorlab bo‘lgandan keyin kuygan teri va

patlar hamda ichki a’zolar olib tashlanadi. Shuningdek, ovqatni

olov tagida tayyorlash usuli ham qulay hisoblanib bunda yerda

51

chuqurligi 30-40 sm chuqurcha kovlanib unga barg va o‘to‘

lanlar to‘shaladi. So‘ngra go‘sht yoki tayyorlanayotgan boshqa

narsalar chuqur tagiga qo‘yilib 1,5-2 sm qalinlikdagi tuproq

bilan ko‘miladi va tepasida olov yoqiladi. 30-40 minutdan keyin

ovqat tayyor bo‘ladi. Shuningdek, go‘shtni oldin barg, o‘to‘

lanlar so‘ngra loyga o‘rab qizigan toshlarda pishirsa ham

bo‘ladi. Ovqatning tayyorligini uning ta’mi va hidiga qarab bilsa

bo‘ladi. Ammo inson ovqatsiz ham uzoq muddat yashashi

mumkin. Agarda inson yaxshi jismoniy va ruhiy tayyorgarlikka

ega bo‘lsa 10-12 kungacha ovqat iste’mol qilmay ham yashashi

mumkin. Inson o‘z organizmining ichki resurslariga tayanib 30

sutkagacha chidashi mumkin. 55-60 sutka inson organizmi

imkoniyatlarining chegarasi hisoblanadi.