“ххi асрда илм-фан тарақҚиётининг ривожланиш истиқболлари ва уларда инновацияларнинг тутган ўрни” мавзусидаги республика илмий-online конференцияси материаллари

заболтались еще сильнее.”
Қаландаров Саидани кўргач ўрнидан ҳам қимирламагани ҳурматсизлик, 
менсимаслик мазмунида келади. Бу ҳолатни Қаландаровнинг аёл кишига бўлган “айрича 
муносабати” сифатида қабул қилишимиз ва бундай характерологик аҳамиятга эга бўлган 
фактни унинг индивидуал хусусияти сифатида қарашимиз мумкин. Оёғини саланглатди 
соматик феълининг рус тилига қилинган таржимасида фразеологизмдан фойдаланилган, 
болтать ногами ибораси рус тили маданиятини ўзида акс эттиради ва шу тилгагина хос 
бўлган нозик жиҳатларни жамлаб келади.
“Қаландаров креслонинг суянчиғига ўнг қўлтиғини қўйиб, президиумга орқа ўгириб, 
кўчага қараб ўтирар эди.”(44-б.) ̶ “Каландаров сидел, закинув руку за спинку кресла, и, 
поворотясь спиной к президиуму, глядел в окно.” 
Қаландаровнинг 
мажлисдаги 
ушбу 
кўриниши 
унинг 
йиғилишга 
бўлган 
эътиборсизлигини кўрсатади. Рус тилига таржима қилинган варианти орқали ҳам худди 
шундай маъно юзага келади.
Барча миллат ва халқ тиллари бир-бирлари билан узвий алоқада экан, уларда мавжуд 
бўлган турли маданий ҳодисалар фонетик, лексик ёки грамматик жиҳатдан бири бошқасини 
тўлдиради. Бундай ўзгаришлар, кўриб ўтганимиздек, паралингвистик воситаларда ҳам ўз 
аксини топади. Таржимонлар томонидан миллий адабиёт намунасини ўзга миллий адабиёт 
қонун-қоидаларига мослаб таржима қилиш талаб этилади. Зеро, айнан таржима орқали 
бошқа халқ вакиллари ўзларига таниш бўлмаган тил вакилларининг урф-одатлари, 
анъаналари билан танишади. Хулоса қилганда, таржима турли этносларнинг ўзаро алоқасида 

---

“ХХI АСРДА ИЛМ-ФАН ТАРАҚҚИЁТИНИНГ РИВОЖЛАНИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ ВА УЛАРДА ИННОВАЦИЯЛАРНИНГ 
ТУТГАН ЎРНИ” МАВЗУСИДАГИ РЕСПУБЛИКА ИЛМИЙ-ONLINE КОНФЕРЕНЦИЯСИ МАТЕРИАЛЛАРИ 
202 
аҳамиятли ўрин касб этади. Таржималар фақатгина ўзлаштирма лексик бирликларнинг 
манбаси бўлиб хизмат қилмайди, балки она тилининг имкониятларидан фойдаланишда ва 
уларни намоён қилишда ҳам ката аҳамиятга эга.