HiEdTec Reja

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
o’rtasida so’rovlarni uzatish va qabul qilish maqsadlari uchun 67 va 68 port 
nomerlari ajratilgan. 
9.7-rasm. DHCP protokoli 
FTP: FTP (file transfer protocol) fayl uzatish protokoli ma’nosini anglatib, 
bu protokol orqali turli xil fayllarni bir qurilmadan boshqasiga uzatish amalga 
oshiriladi. FTP ishonchli, samarali ma’lumotlarni uzatish bilan tarmoqqa ulangan 
kompyuter qurilmalari ortasida fayllarni almashishga imkon beradi. FTP 
ma’lumotlaridan foydalanish uchun 20-raqamli port nomeri va ma’lumotlarni 
boshqarish uchun 21-raqamli port nomerilari ajratilgan. 
SNMP: SNMP (Simple Network Management Protocol) tarmoqni boshqarish 
protokoli degan ma’noni anglatadi. Ushbu protokol tarmoqqa ulangan qurilmalar 
haqidagi ma’lumotlarni so’rov asosida to’playdi va usbu so’rovlarga binoan
boshqaruvni amalga oshiradi. SNMP protokoli pransport sathining ham TCP ham 
UDP protokollari bazasida ishlash imkoniyatiga ega bo’lib, bu protokol uchun 161 
(TCP) va 162 (UDP) port raqamlari ajratilgan. 

---

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
9.8-rasm. DHCP protokoli 
9.9-rasm. HTTPprotokoli 
HTTP: HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) termini giper matnli 
ma’lumotlarni uzatish protokoli degan ma’noni anglatadi. Bu protokol World Wide 

---

Modernization of Higher Education in 
Central Asia through New Technologies 
(HiEdTec)
Web (WWW) ning asosi tashkil etadi. HTTP klient-server modelida ishlaydi. Ushbu 
protokol HTML kabi gipermatnli ma’lumotlarni uzatishni ta’minlaydi. Ushbu 
protokol, faqatgina veb-brauzerlar va veb-serverlar o’rtasidagi aloqani 
ta’minlamasdan, boshqa bir qancha maqsadlarda ham ishlatilishi mumkin. HTTP 
stateless protokol (tarmoq protokoli bo’lib, unda klient jo’natgan so’rov har bir 
bo’yicha server javob qaytaradi) hisoblanadi, ammo server klientning so’rovlarini 
saqlashga mas’ul emas. HTTP protokoli uchun 80-port raqam belgilangan.